Trwało to zdecydowanie za długo, ale przełom wreszcie nastąpił na czerwcowym szczycie NATO w Hadze. Po długiej dyskusji Sojusz podniósł zalecany próg wydatków na obronność do 5% PKB. Tymczasem w Polsce wybraliśmy nowego prezydenta, a redakcja „Polski Zbrojnej” uhonorowała nietuzinkowych ludzi nagrodą Buzdygana.

KWIECIEŃ

Feniks – finisz misji

Gen. bryg. Krzysztof Stańczyk, dowódca wojsk obrony terytorialnej i jednocześnie dowódca operacji „Feniks”, podsumował zaangażowanie wojska w działania pomocowe dla osób, które ucierpiały podczas powodzi na terenach południowo-zachodniej Polski jesienią 2024 roku. Wśród zadań, które wykonywali żołnierze, były m.in. naprawa uszkodzonych wałów, ewakuacja ludności i odbudowa lokalnej infrastruktury. W szczytowym momencie w „Feniksa” zaangażowanych było ponad 23 tys. żołnierzy. – Operacja „Feniks” dobiega końca, ale nie kończy się realizacja zadań żołnierzy niosących pomoc powodzianom – mówił generał. Oficer zapewnił, że wojskowi będą działać, ale w ramach wojskowego zgrupowania zadaniowego.

Pociski dla Ukrainy

Kolejne pakiety wsparcia i 2 mln pocisków artyleryjskich dla Ukrainy – to deklaracje ogłoszone przez wiceszefową Komisji Europejskiej Kaję Kallas po nieformalnym posiedzeniu Rady ds. Zagranicznych (FAC) z udziałem ministrów obrony UE w Warszawie. Uczestnicy zapewnili o kontynuacji pomocy dla Ukrainy, w tym dotychczasowych inicjatyw związanych m.in. z przekazywaniem uzbrojenia czy misją wsparcia szkoleń wojskowych prowadzonych przez UE. Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz, który współprzewodniczył spotkaniu, wskazał też na potrzebę jak najszybszej implementacji „białej księgi” – planu wzmocnienia obronności UE. To strategiczny dokument, przyjęty po raz pierwszy w historii Unii Europejskiej.

Amerykańska flaga nad Camp Głębokie

Oficjalne funkcjonowanie rozpoczęła amerykańska baza w Polsce – Camp Głębokie. Budowę kompleksu na terenie Centrum Szkolenia Bojowego Drawsko zakończono w 2024 roku, a inwestycja została sfinansowana ze środków krajowych i funduszy NATO Security Investment Programme (NSIP). Od marca 2025 roku stacjonuje tu około pół tysiąca żołnierzy amerykańskiego 13 Regimentu Kawalerii US Army. Obiekt umożliwia zakwaterowanie i wyżywienie do 2,5 tys. żołnierzy zgodnie z normami Sojuszu.

Buzdygany 2024 wręczone

Pod honorowym patronatem wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza w stołecznym Teatrze Kamienica odbyła się uroczysta Gala Buzdyganów, zwieńczenie konkursu redakcji miesięcznika „Polska Zbrojna”. „Ta nagroda nobilituje, bo jej zdobywcy są postrzegani jako symbole tego, co w Wojsku Polskim zasługuje na uznanie i promocję. Ich wkład w rozwijanie nowoczesnej armii, skutecznie funkcjonującej w systemie światowego bezpieczeństwa, jest niepowtarzalny i bezcenny” – napisał wicepremier w liście skierowanym do uczestników uroczystości. Do grona laureatów dołączyli: por. Grzegorz Galant, oficer 17 Opolskiej Brygady Obrony Terytorialnej, za ofiarność w udzielaniu pomocy dotkniętym powodzią mieszkańcom Lewina Brzeskiego; kmdr por. Dorota Humecka-Lichosik, dowódca Jednostki Działań w Cyberprzestrzeni B, za stworzenie jednostki, w której służą żołnierze zdolni do prowadzenia ofensywnych działań w cyberprzestrzeni; ppłk dr Bartosz Klepczyński, kierownik Laboratorium Kryminalistycznego Żandarmerii Wojskowej, za wykorzystanie współczesnej kryminalistyki do odkrywania tajemnic i przywracania imion ofiarom wojny; gen. dyw. Arkadiusz Szkutnik, dowódca 18 Dywizji Zmechanizowanej, za dowodzenie operacją „Bezpieczne Podlasie” i działanie na rzecz poprawienia warunków służby na granicy; płk pil. Krzysztof Zwoliński, szef Zarządu Lotnictwa Śmigłowcowego, zastępca inspektora sił powietrznych w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych, za koordynowanie pracy załóg śmigłowców niosących pomoc w czasie powodzi; 8 Krakowska Baza Lotnictwa Transportowego za ratowanie życia i zdrowia ludzi w ramach „Akcji Serce” – charytatywnych lotów na rzecz polskiej transplantologii. Czytelnicy „Polski Zbrojnej” uhonorowali swoim Buzdyganem st. chor. rez. Pawła Domańskiego „Domela”, prekursora szkolenia psów w JWK Lubliniec.

„Pułaski” na Atlantyku

Okręty z Polski, Wielkiej Brytanii i Niemiec, samoloty i śmigłowce z USA, Wielkiej Brytanii czy Norwegii oraz jednostki islandzkiej straży przybrzeżnej wzięły udział w manewrach „Dynamic Mongoose 2025”, zorganizowanych przez natowskie dowództwo sił morskich MARCOM. Ćwiczenia rozpoczęły się w Reykjaviku, swoim zasięgiem objęły zaś rozległy obszar północnego Atlantyku – od Islandii przez Wyspy Owcze aż po Norwegię. Przedsięwzięcie było sprawdzianem zarówno dla załóg okrętów podwodnych, jak i jednostek przeznaczonych do ich zwalczania (ZOP).

MAJ

Pierwsi polscy piloci F-35

W bazie Gwardii Narodowej Ebbing w Fort Smith odbyła się ceremonia zakończenia szkolenia polskich pilotów F-35. – Szkolenie tutaj buduje nie tylko umiejętności, ale też zaufanie, interoperacyjność i głęboką więź z naszymi amerykańskimi sojusznikami. Jesteśmy dumni, że jesteśmy pierwszym partnerem F-35, który osiągnął tę fazę w Ebbing – powiedział gen. dyw. pil. Ireneusz Nowak, inspektor sił powietrznych DGRSZ. Wcześniej, w marcu, polski pilot za sterami myśliwca F-35 „Husarz” przeprowadził pierwsze tankowanie w powietrzu. We wrześniu z kolei pierwszy polski pilot ukończył kurs instruktorski na myśliwcu F-35 Lightning II.

Nowy program cyber

„Cyber LEGION” – z inicjatywy wojsk obrony cyberprzestrzeni zainaugurowano nowy program, który ma umożliwić korzystanie z wiedzy i doświadczenia najlepszych ekspertów na rynku. Jego główne założenie to umożliwienie osobom zajmującym się na co dzień cyberbezpieczeństwem zaangażowanie się w pracę na rzecz wojska w elastycznej formie i tworzenie tym samym cywilnej rezerwy eksperckiej w obszarze cyberbezpieczeństwa, gotowej do szybkiego wsparcia armii na wypadek poważnych cyberataków. W ramach programu wojsko proponuje 12 różnych zadań dla cyberspecjalistów.

Nowy prezes PGZ-etu

Prezesem narodowego holdingu skupiającego największe państwowe firmy obronne został Adam Leszkiewicz, który dotychczas stał na czele Grupy Azoty. „Bardzo się cieszę, że mogę zaangażować się, wspólnie z zespołem Polskiej Grupy Zbrojeniowej, w realizację tak istotnych zadań związanych z bezpieczeństwem i obronnością. Deklaruję pełne zaangażowanie w efektywną realizację kluczowych projektów i programów” – napisał nowo wybrany prezes. Konkurs na szefa PGZ-etu został ogłoszony po tym, gdy rezygnację ze stanowiska złożył Krzysztof Trofiniak.

Awanse generalskie

Na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego w Dniu Flagi Rzeczypospolitej Polskiej prezydent Andrzej Duda wręczył 14 nominacji generalskich. Na stopień generała broni zostali awansowani: Karol Dymanowski, I zastępca szefa Sztabu Generalnego WP, Piotr Malinowski, zastępca dowódcy wsparcia i łączności NATO w Ulm, i Sławomir Owczarek, I zastępca dowódcy generalnego rodzajów sił zbrojnych. Generałami dywizji zostali Krzysztof Kociuba, szef sztabu Agencji Łączności i Informatyki NATO, oraz Dariusz Mendrala, szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych RP. Pierwszą generalską gwiazdkę otrzymało dziewięciu pułkowników, w tym: Roman Brudło, dowódca 9 Braniewskiej Brygady Kawalerii Pancernej, Waldemar Gołębiowski, dowódca 4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego, oraz Mirosław Spurek, dowódca 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej.

„Defender ’25”

Szybki przerzut pododdziałów US Army przez ocean, a potem trzy duże ćwiczenia w Europie – 25 tys. żołnierzy wzięło udział w manewrach pod szyldem „Defender”. Ich częścią były m.in. ćwiczenia „Swift Response ’25”, w ramach których zrealizowano m.in. pięć operacji desantowych w Norwegii, na szwedzkiej Gotlandii, na Litwie, Łotwie, a także w Finlandii. Wzięła w nich udział m.in. polska 6 Brygada Powietrznodesantowa, amerykańska 173 Brygada Powietrznodesantowa oraz spadochroniarze z Hiszpanii. Kolejne ćwiczenia pod kryptonimem „Immediate Response” zostały przeprowadzone w południowej Europie – od Grecji i Albanii poprzez Macedonię Północną i Czarnogórę aż po Chorwację. Scenariusz zakładał przeprowadzenie operacji obronnej na lądzie i w cyberprzestrzeni. Ostatnią odsłoną „Defendera” były „Saber Guardian ’25”, których gospodarzami zostały Czechy, Węgry i Rumunia. Ćwiczenia rozpoczęły się od przemarszu na długim dystansie w wykonaniu pododdziałów 2 Pułku Kawalerii US Army.

Tysiące dronów dla armii

Agencja Uzbrojenia zawarła kontrakt z WB Electronics na zakup tysiąca zestawów amunicji krążącej Warmate, czyli około 10 tys. dronów uderzeniowych. Umowa będzie obowiązywała do końca 2035 roku. Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz zapowiedział, że umowy wykonawcze dotyczące zamówienia będą podpisywane cyklicznie, po to, by wojsko mogło kupować najnowszą wersję Warmate’ów. Pierwsza z nich zawarta została pod koniec 2025 roku. – To jest dla nas bardzo ważne, żebyśmy mieli najlepszy sprzęt i dobrze wyszkolony personel, który będzie w stanie go obsługiwać – zaznaczył. Pierwsze Warmate’y Wojsko Polskie zamówiło w 2017 roku. Produkt WB Electronics stał się też hitem eksportowym. Polską amunicję krążącą kupiły dotychczas Indie, Gruzja, Turcja, Ukraina czy Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Rusza program SAFE

Ministrowie ds. europejskich zaakceptowali opracowany przez Komisję Europejską program SAFE. To nowy mechanizm finansowania wydatków na obronność w Unii, zakładający przeznaczenie około 150 mld euro na nisko oprocentowane pożyczki dla krajów członkowskich, m.in. na zakup uzbrojenia i amunicji. Program ma zintensyfikować współpracę międzynarodową wewnątrz Unii i przyczynić się do wzrostu zamówień w europejskim przemyśle. – To bezprecedensowy instrument, który wzmocni nasze zdolności obronne i wesprze nasz przemysł zbrojeniowy – mówił w Brukseli Adam Szłapka, który reprezentował Polskę na posiedzeniu. W październiku na stanowisko pełnomocnika ds. Instrumentu na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy rząd powołał Magdalenę Sobkowiak-Czarnecką, wiceminister ds. Unii Europejskiej w Kancelarii Premiera. Będzie ona odpowiedzialna za m.in. skoordynowanie przygotowania polskiego wniosku o pomoc finansową oraz plan inwestycji w europejskim przemyśle obronnym.

Wojsko zmodyfikowało program śmigłowcowy

Wojsko ogłosiło modyfikację programu śmigłowcowego, aby lepiej dostosować go do nowych wyzwań oraz zwiększyć możliwości uderzeniowe i transportowe. Chodzi o anulowanie postępowania na zakup maszyn S-70i Black Hawk. – Sytuacja geopolityczna, to, co w tej chwili kupuje Rosja, wyposażając swoje wojsko, oraz wszystko, co realizują nasze siły powietrzne podczas zadań wpiętych w system NATO, jest poddawane analizie przez Sztab Generalny, naszych lotników oraz specjalistów i ekspertów – poinformował Paweł Bejda, wiceminister obrony odpowiedzialny za programy modernizacji technicznej.

Historyczna umowa z Francją

W Nancy premier Donald Tusk i prezydent Francji Emmanuel Macron podpisali traktat o wzmocnionej współpracy i przyjaźni między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Francuską. Dokument, dotyczący gwarancji bezpieczeństwa i współpracy w zakresie obronności, zastąpił umowę podpisaną w 1991 roku. Traktat otwiera możliwości współpracy w zakresie najważniejszych technologii obronnych. – Z wielką satysfakcją mogę powiedzieć, że inaczej niż kiedyś, gdy oczekiwaliśmy od silniejszych państw gwarancji bezpieczeństwa, dziś rozmawiamy z Francuzami jako równorzędny i silny partner – skomentował premier Donald Tusk.

Spotkanie Ukraina–Rosja

W Stambule odbyły się pierwsze od trzech lat bezpośrednie rozmowy między Ukrainą a Rosją. W Turcji nie pojawił się Władimir Putin, w związku z jego nieobecnością z udziału w negocjacjach zrezygnował Wołodymyr Zełenski. Po zaledwie dwóch godzinach spotkanie przerwano, bez osiągnięcia istotnych ustaleń. Stało się tak za sprawą Rosjan, którzy jako niezbędne do zawieszenia broni uznali ograniczenie pomocy militarnej dla Kijowa, rezygnację Ukrainy z aspiracji do członkostwa w NATO oraz oddanie bez walki czterech ukraińskich obwodów. Kilka dni po nieudanych negocjacjach pokojowych odbyła się telefoniczna rozmowa Trumpa z Putinem. Tymczasem Friedrich Merz, nowy niemiecki kanclerz, potwierdził, że Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Stany Zjednoczone zniosły ograniczenia dotyczące użycia zachodniej broni przez ukraińską armię poza własnym terytorium. To przełom, jeśli chodzi o zasady wykorzystania zachodniego uzbrojenia, bo jak dotąd Kijów zobowiązany był do przestrzegania ostrych reguł z tym związanych.

CZERWIEC

„Baltops 2025”

W największych ćwiczeniach NATO na Bałtyku wzięło udział prawie 50 okrętów, kilkadziesiąt statków powietrznych i niemal 9 tys. żołnierzy i marynarzy. Polska na morzu była reprezentowana przez fregatę ORP „Gen. T. Kościuszko”, korwetę ORP „Kaszub”, dwa trałowce ORP „Nakło” i ORP „Mamry”, w powietrzu zaś przez śmigłowiec pokładowy SH-2G. Na lądzie ćwiczyły m.in. Morska Jednostka Rakietowa i 6 Brygada Powietrznodesantowa. Na morzu operowały amerykański okręt dowodzenia USS „Mount Whitney”, niszczyciel USS „Paul Ignatius” czy fregata z Niemiec – FGS „Bayern”. Jednym z kluczowych założeń scenariusza „Baltopsa” było wykorzystanie dronów do różnego rodzaju misji na morzu. Nowe typy bezzałogowców testowali wojskowi z CTF 66, specjalnej jednostki US Navy.

100-lecie LAW-u

W Dęblinie przy pomniku „Bohaterskim lotnikom dęblińskiej Szkoły Orląt” odbyły się obchody 100. jubileuszu Lotniczej Akademii Wojskowej. – Szkoła Orląt, jej symbol, żołnierze, piloci, wszyscy ci, którzy są dzisiaj, oraz ci, którzy w przeszłości byli uczestnikami tej wielkiej historii, wszyscy oni stanowią dumę Rzeczypospolitej. Jesteście strażnikami naszego bezpieczeństwa, ochrony przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej – mówił obecny na uroczystości wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Dęblińska szkoła to jedyna placówka w Polsce kształcąca kandydatów na pilotów wojskowych.

Polak w kosmosie!

Po kilku nieudanych podejściach rakieta Falcon 9 z kapsułą Dragon wystartowała z Centrum Kosmicznego im. J.F. Kennedy’ego na Florydzie. W misji Axiom 4 wziął udział polski astronauta dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. Podczas pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS naukowiec przeprowadził 13 eksperymentów na rzecz polskich firm i instytucji. Dwa z nich, dotyczące wpływu grawitacji na zdrowie, zostały przygotowane przez Wojskową Akademię Techniczną z Warszawy. Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, inżynier pracujący w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN w Genewie, jest drugim w historii polskim astronautą po gen. Mirosławie Hermaszewskim, który poleciał w kosmos.

Pociski do FA-50 i nowe Rosomaki

MON podpisało umowę na dostawę 24 pocisków rakietowych powietrze–powietrze w wersji AIM-9L Sidewinder. – Samolot FA-50 wreszcie jest gotowy do działań nie tylko szkolnych, lecz również bojowych – powiedział wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz w Wojskowym Centrum Edukacji Obywatelskiej tuż po podpisaniu umowy. Kilka dni wcześniej MON zawarło z Koreą Południową umowę na leasing pocisków rakietowych krótkiego zasięgu starszej wersji AIM-9P Sidewinder. Oba rodzaje pocisków to rozwiązanie tymczasowe, ponieważ docelowo Polska chce uzbroić FA-50 w najnowszą wersję rakiet powietrze–powietrze AIM-9X. Agencja Uzbrojenia i firma Rosomak SA, należąca do Polskiej Grupy Zbrojeniowej, podpisały także kontrakt, który zakłada zakup 12 kołowych transporterów opancerzonych Rosomak w wersji WEM, czyli ewakuacji medycznej. Wartość umowy to około 250 mln zł.

Uderzenie w Iran i ewakuacja z Bliskiego Wschodu

W nocy z 12 na 13 czerwca w ramach operacji „Wschodzący lew” 200 izraelskich myśliwców zaatakowało w Iranie ponad 100 celów: obiekty infrastruktury nuklearnej, zakłady produkujące rakiety balistyczne, siedziby irańskich dowództw wojskowych. Izraelski premier Binjamin Netanjahu powiedział, że to „uderzenie wyprzedzające” i „decydujący moment” w historii jego kraju, a operacja była konieczna w obliczu rosnącego zagrożenia nuklearnego ze strony Iranu. Iran przystąpił do działań odwetowych, a w stronę Izraela wysłano ponad setkę dronów Shahed. Nad ranem 22 czerwca do działań zbrojnych Izraela przyłączyły się USA – amerykańskie lotnictwo i marynarka wojenna dokonały uderzeń bombowo-rakietowych na trzy ośrodki nuklearne. Polska zapewniła, że rząd i służby monitorują rozwój wydarzeń, a jeśli z rejonu konfliktu będzie trzeba ewakuować Polaków, wojsko jest na to gotowe. Finalnie odbyło się kilka lotów, a w ciągu czterech dni do kraju wróciło około 300 Polaków i obywateli innych państw.

Karol Nawrocki prezydentem RP

W drugiej turze wyborów Karol Nawrocki uzyskał 50,89% głosów i to on został prezydentem RP – poinformowała Państwowa Komisja Wyborcza. 6 sierpnia w Sejmie złożył przysięgę prezydencką przed Zgromadzeniem Narodowym i tym samym objął urząd głowy państwa. Podczas ceremonii na Placu Piłsudskiego nowy prezydent przejął zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP. – Zrobię wszystko, aby w najbliższych latach zbudować co najmniej 300-tysięczną armię, najsilniejszą w Europie w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego – zadeklarował Karol Nawrocki. Prezydent wręczył nominacje swoim najbliższym współpracownikom. Nowym szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego został Sławomir Cenckiewicz.

NATO przechodzi do działania

W Hadze odbył się dwudniowy szczyt NATO. Najważniejszą podjętą decyzją było podniesienie poziomu wydatków na zbrojenia i wojskową infrastrukturę z 2 do 5% PKB rocznie. Przy czym sojusznicy będą zobowiązani do przeznaczania 3,5% PKB na zbrojenia (np. kupno amunicji czy sprzętu wojskowego), 1,5% zaś – na działania wspierające szeroko pojęte bezpieczeństwo, w tym ochronę przed cyberatakami i atakami na infrastrukturę krytyczną, budowę infrastruktury drogowej na potrzeby armii. Na wypełnienie zobowiązania sojusznicy mają czas do 2035 roku. – To krok milowy w naszej kolektywnej obronie – powiedział Mark Rutte. Podczas szczytu Ukraina otrzymała zapewnienie, że Sojusz nadal będzie wspierał Kijów w walce z Rosją, a podczas drugiego dnia szczytu w Hadze Donald Trump spotkał się z prezydentem Zełenskim. Wicepremier Kosiniak-Kamysz wśród najważniejszych decyzji szczytu, które zapadły odnośnie Polski, wymienił: przedłużenie obecności niemieckich systemów obrony powietrznej Patriot w Jasionce, rozmieszczenie w Polsce norweskich samolotów F-35 oraz przybycie do Polski australijskiego samolotu rozpoznawczego i wczesnego ostrzegania.