W lutym 2023 roku minął rok od rozpoczęcia zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę. Pomoc dla naszych wschodnich sąsiadów cały czas była priorytetem w międzynarodowej polityce NATO i prawdziwym testem dla sojuszniczej solidarności. Wnioski z toczącej się wojny zostały odzwierciedlone m.in. w planie rozwoju Sił Zbrojnych RP w latach 2025–2039, który został przyjęty w marcu.

STYCZEŃ

Nowa dywizja w Wojsku Polskim

Minister Mariusz Błaszczak zatwierdził koncepcję utworzenia 1 Dywizji Piechoty Legionów. Nowy związek taktyczny będzie rozwijany przede wszystkim w województwie podlaskim, a jego jednostki zostaną rozlokowane w Łomży, Grajewie, Czerwonym Borze, Siemiatyczach i Kolnie. Na dowódcę dywizji wyznaczono gen. bryg. Norberta Iwanowskiego. Według założeń 1 Dywizja będzie formacją o dużej mobilności i sile ognia, zdolną do szybkiej projekcji siły w rejonie zagrożenia. Powstająca dywizja jest piątą w wojskach lądowych.

Polska zamówiła Abramsy

Do Wojska Polskiego trafi kolejna partia amerykańskiego sprzętu pancernego. Podpisana została umowa na zakup 116 czołgów Abrams w wersji M1A1FEP oraz sprzętu towarzyszącego: 12 wozów zabezpieczenia technicznego M88A2 Hercules, 8 mostów towarzyszących M1074 Joint Assault Bridge, 6 wozów dowodzenia M577 i 26 warsztatów NG SECM na podwoziu HMMWV, wraz z pakietem szkoleniowym i logistycznym. Wartość kontraktu wynosi 1,4 mld dolarów. Szef MON-u podkreślił, że udało się wynegocjować szybkie terminy dostaw. – Nie byłoby to możliwe bez bardzo dobrej współpracy z amerykańskim rządem. Dziękuję za ścisłą wojskową współpracę, która służy bezpieczeństwu Polski i całej wschodniej flanki Sojuszu Północnoatlantyckiego – mówił wicepremier, gdy zwracał się do Daniela Lawtona, chargé d'affaires Ambasady Stanów Zjednoczonych w Polsce.

Deklaracja o współpracy UE z NATO

Przedstawiciele Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckiego podpisali w Brukseli trzecią z kolei deklarację o współpracy tych organizacji. Wcześniejsze dokumenty tego rodzaju sygnowano w 2016 i 2018 roku. – Jesteśmy zdeterminowani, by partnerstwo NATO i Unii Europejskiej przeszło na kolejny poziom, aby zająć się przede wszystkim rosnącą konkurencją geostrategiczną, kwestią odporności oraz ochrony infrastruktury krytycznej – powiedział Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO, podczas wspólnej konferencji prasowej z Ursulą von der Leyen, szefową Komisji Europejskiej, oraz Charles’em Michelem, który stoi na czele Rady Europejskiej.

Polski dyżur w UE

Rozpoczął się półroczny dyżur Dowództwa Operacji UE (Operational Headquarters – OHQ), jednostki powstałej w Krakowie na bazie Centrum Operacji Lądowych. W skład unijnego dowództwa weszli Polacy, Czesi, Słowacy, Węgrzy, Litwini i Chorwaci. – Po raz trzeci w historii podejmujemy to wyzwanie. Będziemy mogli dowodzić operacjami militarnymi w dowolnym miejscu w promieniu 6 tys. km od Brukseli – mówił gen. dyw. Stanisław Czosnek, dowódca COL-DKL i jednocześnie dowódca operacji UE. Uprawnienia OHQ ma obecnie zaledwie kilka państw, m.in. Francja, Niemcy, Włochy, Grecja i Hiszpania.

Więcej Javelinów dla wojska

Do wyposażenia wojska trafią kolejne wyrzutnie Javelin. Podpisana została umowa, warta 103,5 mln dolarów, na dostawę 50 wyrzutni LWCLU (Light Weight Command Launch Unit) oraz 500 rakiet w najnowszej wersji „F”. Wojsko Polskie dysponuje pociskami Javelin od dwóch lat. Zostały one dostarczone na podstawie umowy na zakup 60 wyrzutni (Command Launch Unit) i 180 rakiet wraz z pakietami logistycznym i szkoleniowym. Nowa umowa, w formie aneksu do kontraktu z 2020 roku, przewiduje, że zamówiony sprzęt trafi do wojska do końca 2026 roku.

Leopardy dla Ukrainy

Polska zwróciła się do Niemiec o wyrażenie zgody na przekazanie Ukrainie czołgów Leopard 2. Było to konieczne, bo Niemcy jako producent tych czołgów musieli zaakceptować przekazanie Ukrainie sprzętu, który jest w wyposażeniu innych państw. Ostatecznie kraje będące użytkownikami Leopardów uzyskały zgodę na przekazanie uzbrojenia niemieckiej produkcji, dodatkowo Niemcy zadeklarowały przekazanie do Ukrainy 14 czołgów Leopard 2A6 z zasobów Bundeswehry wraz z pakietem logistycznym oraz amunicją. – Po deklaracji prezydenta Andrzeja Dudy o przekazaniu Leopardów, po dwóch tygodniach wytężonej pracy polskiej dyplomacji, powstaje koalicja sprzętowa naszych sojuszników w NATO. Zachód staje po dobrej stronie historii – skomentował Jacek Siewiera, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Pierwsze cztery polskie czołgi trafiły na wschód w lutym.

LUTY

Joe Biden w Polsce

Z dwudniową wizytą w Polsce przebywał prezydent USA Joe Biden. Amerykański polityk spotkał się z prezydentem Andrzejem Dudą, a rozmowy dotyczyły m.in. wzmocnienia amerykańskiej obecności wojskowej w Polsce, dwustronnej współpracy i zbliżającego się szczytu NATO w Wilnie. W ogrodach Zamku Królewskiego w Warszawie Joe Biden wygłosił przemówienie, w którym m.in. podziękował Polakom za wsparcie udzielone Ukrainie i raz jeszcze podkreślił wagę artykułu 5 traktatu waszyngtońskiego. Amerykański przywódca wraz z Jensem Stoltenbergiem, sekretarzem generalnym NATO, uczestniczył też w szczycie Bukaresztańskiej Dziewiątki. Przed wizytą w Polsce Joe Biden gościł w Kijowie, gdzie spotkał się z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.

Zmiany na czele Dowództwa Generalnego

Prezydent Andrzej Duda mianował gen. broni Wiesława Kukułę, dotychczasowego dowódcę wojsk obrony terytorialnej, na stanowisko dowódcy generalnego rodzajów sił zbrojnych. Tuż po uroczystości w Pałacu Prezydenckim, na placu Piłsudskiego w Warszawie nowo mianowany dowódca przejął obowiązki od kończącego służbę w wojsku gen. Jarosława Miki (stał na czele DGRSZ od 2017 roku). – Te sześć lat to nie był łatwy okres, lecz udało się nam osiągnąć zakładane cele. Żołnierze, dziękuję wam – powiedział gen. Mika. Nowym dowódcą WOT został z kolei gen. bryg. Maciej Klisz.

Nowa jednostka wojsk specjalnych

W miejsce 7 Eskadry Działań Specjalnych powstała Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych. – Przed nami sformowanie jednostki, uzupełnienie personelu i przygotowanie się do kolejnej certyfikacji, która potwierdzi nasze przygotowanie do dyżuru w Siłach Odpowiedzi NATO w 2024 roku – mówił ppłk pil. Piotr Ciechan, który stanął na czele PJOS. Powstanie nowej jednostki jest efektem zobowiązań, jakie Polska złożyła w NATO. Chodzi o zdolność do dowodzenia większą liczbą lotniczych pododdziałów specjalnych na polu walki. 7 Eskadra Działań Specjalnych została certyfikowana do dowodzenia maksymalnie sześcioma elementami lotniczymi (poziom SOATG – Special Operations Air Task Group). PJOS, tak jak 7 Eskadra Działań Specjalnych, ma wspierać lotniczo wszystkie jednostki specjalne.

Sojusznicza rotacja

W Ośrodku Szkolenia Wojsk Lądowych w Bemowie Piskim odbyła się uroczystość przekazania dowodzenia w Batalionowej Grupie Bojowej NATO. Dwunastą zmianę eFP (Enhanced Forward Presence – wysunięta, wzmocniona obecność) zakończyli żołnierze z 8 Pułku Kawalerii US Army, a w ich miejsce służbę rozpoczęli kawalerzyści z 2 Pancernej Brygadowej Grupy Bojowej. Przez kolejne cztery miesiące współpracowali oni z żołnierzami z Polski, Wielkiej Brytanii, Rumunii i Chorwacji.

Patrioty w stolicy

Żołnierze 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej wyposażeni w system Patriot szkolili się na warszawskim lotnisku Bemowo. Szkolenie miało charakter „show of force” i było realizowane przez kompletną jednostkę ogniową: radar kierowania ogniem oraz wyrzutnie i wozy zabezpieczenia, w sumie piętnaście wozów. Trening żołnierzy obserwował wicepremier Mariusz Błaszczak. – Ćwiczenia mają charakter odstraszający agresora, a ich celem jest sprawdzenie procedur związanych z przemieszczeniem sprzętu, rozwinięciem stanowiska poza rejonem stacjonowania wojsk, a także zgranie poszczególnych elementów systemu – mówił minister. Niedługo potem amerykański koncern Lockheed Martin przekazał Polsce pierwszą partię rakiet antybalistycznych PAC-3 MSE. Pociski trafiły do 3 Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej.

MARZEC

Więcej pieniędzy dla żołnierzy

Od 1 marca pensja żołnierzy wzrosła o 400 zł. Oznacza to, że obecnie przeciętne wynagrodzenie w Siłach Zbrojnych RP wraz z dodatkami i trzynastką, wynosi 7976 zł, a najniższa pensja szeregowego zawodowego 4960 zł. Od 1 marca doświadczeni żołnierze zawodowi zyskali też prawo do nowego świadczenia za długoletnią służbę. Jego minimalna wysokość to 5% wynagrodzenia po 15 latach stażu, maksymalna zaś – 15% dla mundurowych z co najmniej 25-letnią wysługą.

Poligonowy debiut K9

Na poligonie Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu żołnierze z 1 Mazurskiej Brygady Artylerii po raz pierwszy prowadzili działania ogniowe z wykorzystaniem armatohaubic K9. Poligonowy debiut sprzętu obserwowali wicepremier Mariusz Błaszczak i Lee Jong-sup, minister obrony Korei Południowej. W tym samym czasie kolejne 12 armatohaubic K9 trafiło do 14 Dywizjonu Artylerii Samobieżnej z Jarosławia.

Baza w Redzikowie gotowa

Zakończyła się budowa bazy antyrakietowej w Redzikowie na Pomorzu – poinformował wiceadm. John Hill, dyrektor Agencji Obrony Przeciwlotniczej, instytucji zawiadującej amerykańskim programem rozwoju systemów antybalistycznych. Instalacja przeciwrakietowa Aegis Ashore jest jednym z elementów globalnej amerykańskiej tarczy antyrakietowej, chroniącej Europę przed pociskami balistycznymi. W lipcu bazę w Redzikowie wizytowali premier Mateusz Morawiecki i ambasador Mark Brzezinski, a w połowie grudnia system Aegis Ashore został przyjęty przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych. Teraz projekt bazy militarnej w Redzikowie wejdzie w „planowaną fazę konserwacji”, a po jej finalizacji AAMDS Polska będzie w pełni zintegrowanym elementem systemu obrony antybalistycznej USA, przygotowanym do operacji pod dowodzeniem i kontrolą NATO. Wszystko ma być gotowe na wiosnę lub lato 2024 roku.

Premiera K2 i plany rozwoju Sił Zbrojnych

Na terenie Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Orzysz prezydent Andrzej Duda zatwierdził dokument określający kierunki rozwoju sił zbrojnych w latach 2025–2039. To plan, opracowany przez specjalistów z Ministerstwa Obrony Narodowej i Biura Bezpieczeństwa Narodowego, określający cele oraz priorytety rozwoju Wojska Polskiego w zakresie podnoszenia zdolności operacyjnych. Wcześniej prezydent Duda razem z wicepremierem Błaszczakiem obserwowali żołnierzy 16 Dywizji Zmechanizowanej, którzy ćwiczyli na orzyskim poligonie z wykorzystaniem armatohaubic K9 i czołgów K2. Dla tych ostatnich były to pierwsze strzelania bojowe.

Szkolenia dla Ukraińców

W ramach unijnej misji EUMAM (EU Military Assistance Mission Ukraine – Misja Wsparcia Wojskowego Unii Europejskiej dla Ukrainy) szkolenie w łódzkim Wojskowym Centrum Kształcenia Medycznego przeszli lekarze, ratownicy i pielęgniarki z Ukrainy. Pod egidą tej samej misji szkolili się także ukraińscy saperzy. Szkolenie z m.in. obsługi wykrywaczy min prowadziła międzynarodowa grupa instruktorów, którą tworzyli polscy, kanadyjscy, brytyjscy i łotewscy saperzy. W 10 Brygadzie Kawalerii Pancernej w Świętoszowie z kolei, także w ramach misji EUMAM, jeszcze w lutym zainaugurowano szkolenie z obsługi czołgów Leopard 2A4 dla żołnierzy ukraińskich sił zbrojnych.

Garnizon US Army na stałe

W Poznaniu został uruchomiony stały Garnizon Sił Zbrojnych USA (U.S. Army Garrison Poland – USAG-P). To pierwsza tego typu placówka w Polsce i ósma w Europie. Jednostka zapewnia logistyczne wsparcie jedenastu amerykańskich baz rozlokowanych na terenie Polski, dba o zakwaterowanie, zaopatrzenie i wsparcie prawne amerykańskich żołnierzy, którzy stacjonują w Polsce, a także o użytkowaną przez nich infrastrukturę. – W obliczu agresji ważne jest to, żeby świat zachodni pozostał zjednoczony, a Europa czuła się bezpiecznie. Do tego potrzebna jest współpraca sojuszniczych sił zbrojnych. Jej wyraz stanowi właśnie ustanowienie na terenie Polski stałego Garnizonu Sił US Army – podkreślił minister Błaszczak.