moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Gen. Maczek – ojciec polskich sił pancernych

Zanim został żołnierzem, studiował filozofię i polonistykę. W czasie II wojny światowej dał się poznać jako nowoczesny strateg, stawiał na szybkość i siłę wojsk pancernych. 31 marca 1892 roku urodził się Stanisław Maczek, przyszły generał i dowódca 1 Dywizji Pancernej, z którą wyzwalał europejskie miasta spod niemieckiej okupacji.

Przyszły generał urodził się 31 marca 1892 roku w Szczercu pod Lwowem. Zanim został żołnierzem, studiował filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Lwowskim. Odbył też przeszkolenie wojskowe w Związku Strzeleckim.

Pancerni w natarciu

Jego wojskowa kariera zaczęła się od powołania do armii austriackiej w 1914 roku. Podczas I wojny walczył na froncie włoskim, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do wojska odradzającego się państwa. Dowodził batalionem krośnieńskim podczas odsieczy oblężonego przez Ukraińców Lwowa, a następnie batalionem szturmowym w 4 Dywizji Piechoty, który zasłużył się w walkach m.in. o Drohobycz i Stanisławów. Razem z tym oddziałem walczył także w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie Maczek ukończył studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie i został oficerem Sztabu Generalnego, a następnie dowódcą 81 Pułku Strzelców Grodzieńskich.

Odprawa dowódców. Z prawej gen. Stanisław Maczek. Widoczne czołgi Cromwell VII szwadronu sztabowego. Fot. NAC

– W 1938 roku oficer objął dowództwo 10 Brygady Kawalerii, pierwszej polskiej jednostki zmotoryzowanej, stanowiącej zalążek sił pancernych – mówi dr Janusz Kowalewski, historyk zajmujący się dziejami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Na czele tej brygady walczył podczas kampanii 1939 roku – zadał straty niemieckiemu XXIII Korpusowi Pancernemu w bitwach pod Jordanowem, Wiśniczem i Rzeszowem. Bronił też Lwowa. Po wkroczeniu Armii Czerwonej ewakuował się na Węgry, a stamtąd do Francji. Odtworzył tam swój pancerno-motorowy oddział – 10 Brygadę Kawalerii Pancernej i bił się w obronie Francji. Po jej kapitulacji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Powierzono mu tam dowództwo nad formowaną 2 Brygadą Strzelców, później przekształconą w 10 Brygadę Kawalerii Pancernej i 1 Dywizję Pancerną.

O wolność narodów

Na przełomie lipca i sierpnia 1944 roku jednostka została przerzucona do Normandii, gdzie weszła w skład 2 Korpusu Kanadyjskiego. „Idąc do pierwszej bitwy. będziecie żądali rachunku za całe 5 lat tej wojny – za Warszawę, za Kutno, za Westerplatte i za setki i tysiące bezbronnych ofiar, które zginęły z ręki zaborcy. Zażądamy rachunku za każde polskie życie, które zabrali nam Niemcy” – mówił gen. Maczek do żołnierzy we Francji.

Generał dowodził dywizją w bitwie pod Falaise. Zamknął okrążenie niemieckich sił pancernych, następnie polscy żołnierze ruszyli w pościg za wycofującymi się Niemcami. Wypierali Niemców z miast Francji, Belgii i Holandii, wsławili się m.in. wyzwoleniem holenderskiej miejscowości Breda 29 października 1944 roku. „Zgodnie z decyzją gen. Maczka ofensywę przeprowadzono bez wsparcia artylerii, aby oszczędzić ludność cywilną i zabudowę”, wspominał kpt. Edmund Semrau, kierowca czołgi w 1 Pułku Pancernym, podczas obchodów rocznicowych w Bredzie w 2019 roku.

Gen. Alphonse Juin dekoruje gen. Stanisława Maczka orderem Legii Honorowej. 26 lutego 1945 r., pod Łukiem Triumfalnym w Paryżu. Fot. NAC

4 maja 1945 roku dywizja dotarła do bazy Kriegsmarine w Wilhelmshaven, gdzie generał przyjął kapitulację niemieckiego dowództwa twierdzy. Potem, aż do demobilizacji, gen. broni Maczek dowodził jednostkami polskimi, które pozostały w Wielkiej Brytanii. – Był świetnym teoretykiem i nowoczesnym strategiem, stawiał na szybkość i siłę wojsk pancernych – ocenia dr Janusz Kowalewski.

Po wojnie Maczek osiadł w Szkocji i pracował jako barman w hotelu, ponieważ nie dostawał wojskowej emerytury. – Komunistyczne władze pozbawiły generała obywatelstwa polskiego, zostało mu ono przywrócone dopiero w 1971 roku – mówi historyk. Maczek zmarł 11 grudnia 1994 roku w Edynburgu w wieku 102 lat.

Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojskowym w Bredzie, pośród swoich pancerniaków. Z inicjatywy mieszkańców Bredy przyznano mu honorowe obywatelstwo Holandii. „Żołnierz polski walczy o wolność wszystkich narodów, ale umiera tylko dla Polski” – głosi napis na pomniku gen. Stanisława Maczka w Warszawie. 

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: NAC, por. Krzysztof Gonera

dodaj komentarz

komentarze


Byłe urzędniczki MON-u z zarzutami
 
Olimp w Paryżu
Do czterech razy sztuka, czyli poczwórny brąz biegaczy na orientację
Nowe pojazdy dla armii
Zagrożenie może być wszędzie
Rozkaz: rozpoznać przeprawę!
Polsko-czeska współpraca na rzecz bezpieczeństwa
Święto marynarzy po nowemu
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Rumunia, czyli od ćwiczeń do ćwiczeń
Polski producent chce zawalczyć o „Szpeja”
Czas „W”? Pora wytropić przeciwnika
Rosomaki na Litwie
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
„Złote Kolce” dla sportowców-żołnierzy
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Ostre słowa, mocne ciosy
Kto dostanie karty powołania w 2025 roku?
Karta dla rodzin wojskowych
Ogień nad Bałtykiem
Niepokonany generał Stanisław Maczek
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Szef MON-u o podkomisji smoleńskiej
Nominacje generalskie na 106. rocznicę odzyskania niepodległości
Olympus in Paris
Breda w polskich rękach
Centrum Robotów Mobilnych WAT już otwarte
Namiastka selekcji
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Polskie „JAG” już działa
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Miliony sztuk amunicji szkolnej dla wojska
Wojskowi rekruterzy chcą być (jeszcze) skuteczniejsi
Ile GROM-u jest w „Diable”?
Rosyjskie wpływy w Polsce? Jutro raport
Żołnierze, zdaliście egzamin celująco
Kamień z Szańca. Historia zapomnianego karpatczyka
Udane starty żołnierzy na lodzie oraz na azjatyckich basenach
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Po pierwsze: bezpieczeństwo granic
Złoty Medal Wojska Polskiego dla „Drago”
Polski wkład w F-16
Witos i spadochroniarze
Odznaczenia dla amerykańskich żołnierzy
Rozliczenie podkomisji Macierewicza
Komisja bada nielegalne wpływy ze Wschodu
Jak dowodzić plutonem szturmowym? Nowy kurs w 6 BPD
Polska liderem pomocy Ukrainie
Polskie mauzolea i wojenne cmentarze – miejsca spoczynku bohaterów
Żeby nie poddać się PTSD
Strategiczne partnerstwo
Rajd pamięci i braterstwa
„Bezpieczne Podlasie” na półmetku
Czworonożny żandarm w Paryżu
Szkolenie 1000 m pod ziemią
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Snipery dla polskich FA-50
Zmiana warty w PKW Liban
The Power of Buzdygan Award
Kleszcze pod kontrolą
Ostrogi dla polskich żołnierzy
Zapomogi dla wojskowych poszkodowanych w powodzi
Jacek Domański: Sport jest narkotykiem

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO