Osłona transportu morskiego to jedno z najważniejszych zadań marynarki. Tak duże ćwiczenie, jak to podczas „Anakondy”, realizujemy po raz pierwszy od kilkunastu lat – podkreśla wiceadmirał Krzysztof Jaworski, dowódca Centrum Operacji Morskich – dowódca Komponentu Morskiego w Gdyni.
Jesteśmy w trakcie najważniejszego etapu morskiej odsłony „Anakondy”...
Zgadza się, okręty ćwiczące na Bałtyku sformowały konwój. Jego celem jest bezpieczne przerzucenie ze Świnoujścia do Gdyni żołnierzy wojsk lądowych oraz siedmiu kołowych transporterów opancerzonych Rosomak, które należą do 12 Dywizji Zmechanizowanej. We wtorek zespół okrętów znajdował się na wysokości Ustki.
Osłonę transportu morskiego jednostki naszej marynarki trenują regularnie, choćby podczas cyklicznych ćwiczeń okrętowych grup zadaniowych. Tym razem jednak, co można było usłyszeć jeszcze przed rozpoczęciem „Anakondy”, przedsięwzięcie ma wymiar wyjątkowy. Co o tym decyduje?
W ramach Okrętowej Grupy Zadaniowej załogi okrętów ćwiczą poszczególne elementy osłony transportu morskiego, tymczasem my potraktowaliśmy zadanie całościowo. Załadunek przeprowadzony został w nocy z poniedziałku na wtorek. Rosomaki wjechały na pokład dwóch okrętów transportowo-minowych: ORP „Kraków” i ORP „Gniezno”. Przed świtem wyszły one ze Świnoujścia na Zatokę Pomorską i na wysokości Dziwnowa spotkały się z okrętami osłony, które wcześniej opuściły port w Gdyni. Sformowany został konwój, który ruszył właśnie do Gdyni. Tam Rosomaki zjadą na ląd i wzmocnią jeden z batalionów 12 Dywizji Zmechanizowanej, która operuje w tym rejonie Polski. Dodam tylko, że tak duże ćwiczenie związane z osłoną transportu morskiego realizujemy po raz pierwszy od kilkunastu lat.
W jakim szyku poruszają okręty?
Nie istnieje ściśle określony schemat, według którego poruszają się jednostki. Operujący na Bałtyku zespół nie przypomina pod tym względem konwoju, jaki znamy z czasów II wojny światowej. Zarówno odległości między okrętami, jak też ich rozmieszczenie wynikają z doraźnych potrzeb. Uzależnione są od występujących w danej chwili zagrożeń i pogody. Na pewno jednak okręty transportowo-minowe traktuje się jako „high value unit”, czyli wymagające ochrony jednostki o wysokiej wartości. Wokół nich ustawia się osłona. Z reguły na czele idą trałowce i niszczyciele min, które zabezpieczają przejście przez akweny, w których mogą znajdować się miny. W zespole kluczową rolę odgrywa fregata rakietowa ORP „Gen. T. Kościuszko”, jeden z dwóch największych i najsilniej uzbrojonych okrętów naszej marynarki. Zapewnia on konwojowi ochronę przed atakami samolotów, nieprzyjacielskich okrętów podwodnych i nawodnych. Dowódca fregaty kieruje też poczynaniami całego konwoju, decyduje o sposobach obrony, może też wezwać na pomoc śmigłowce ZOP (zwalczania okrętów podwodnych – przyp. ŁZ). Dalej idą okręty ratownicze ORP „Lech” i ORP „Zbyszko”, wreszcie mały okręt rakietowy ORP „Grom”, który ochrania zespół przed uderzeniami z wody i powietrza.
Kolejność może jednak zostać zmodyfikowana. Na przykład, jeśli konwój jest atakowany przez okręt podwodny, ciężar walki spoczywa na fregacie, która ustawia się tam, gdzie spodziewane jest uderzenie.
Skoro wspomniał pan o podejściu całościowym, bez zbędnego ryzyka można chyba założyć, że transport został wystawiony na ciężką próbę?
Zdecydowanie tak. Zmagają się oni z wszelkiego rodzaju zagrożeniami – od przebić kadłuba, poprzez wspomniane ataki z powietrzna, po uderzenia okrętu podwodnego. Dążyliśmy do tego, by w najwyższym stopniu zadbać o realizm. Dodatkowe utrudnienie stanowiły „morskie warunki”, które panowały przez pierwsze godziny operacji. Morze było rozkołysane, a wiatr stosunkowo silny. Sądzę, że było to ciekawe doświadczenie zwłaszcza dla żołnierzy wojsk lądowych. Większość z nich nie miała jeszcze okazji spędzić na morzu kilku dni z rzędu. Poza tym OTRM-y to specyficzne okręty. Mają płaskie dno, więc kołysanie jest na pokładach szczególnie mocno odczuwalne.
A jaka jest w tym wszystkim rola COM-DKM?
Podczas „Anakondy” odpowiadamy za wszystko, co dzieje się na morzu. Koordynujemy działania wydzielonych do ćwiczenia okrętów, brzegowych jednostek marynarki wojennej, ale też sił powietrznych i wojsk lądowych, które bezpośrednio z nimi współpracują. Pozostajemy w stałym kontakcie z dowódcą konwoju. Jako dowódca komponentu morskiego wydaję mu rozkazy i monitoruję jego poczynania.
To efekt podziału kompetencji w polskiej marynarce. Dowódcy flotylli odpowiadają za przygotowanie okrętów do działań bojowych na morzu. Natomiast COM-DKM, jako jednostka odpowiedzialna za dowodzenie na kierunku morskim, za owe działania.
Jaki jest podstawowy cel ćwiczenia związanego z osłoną transportu morskiego?
Jednym z zadań marynarki wojennej na wypadek zagrożenia naszego terytorium – oczywiście prócz obrony bezpośredniej, która ma nie dopuścić do wdarcia się przeciwnika w jego głąb – jest zabezpieczenie linii komunikacyjnych. Dzięki nim można bowiem przerzucić do kraju sojusznicze wojska, niezbędne zaopatrzenie, czy też przemieścić własne oddziały. Możliwości transportowe naszej marynarki są całkiem spore. Pokłady pięciu okrętów transportowo-minowych, którymi dysponujemy pomieszczą na przykład do 450 żołnierzy desantu i kilkadziesiąt czołgów czy transporterów.
I dlatego właśnie ta część „Anakondy” ma dla nas tak duże znaczenie.
autor zdjęć: kpt. mar. Anna Sech
komentarze