Zdolności – to słowo tej jesieni odmieniane było przez wszystkie przypadki. Pierwsze zdjęcia z orbity, „Wisła” w gotowości, zakup systemów walki radioelektronicznej, szwedzka „Orka”, Ultimate Building Machine. Za każdym z tych określeń kryją się niezbędne nowoczesnemu wojsku zdolności. No i wisienka na torcie – w końcu rozpoczął się marsz BWP-1 na emeryturę. Jadą Borsuki!

PAŹDZIERNIK

Logistyczna rewolucja

Pod okiem amerykańskich instruktorów z firmy M.I.C. Industries saperzy z 2 Pułku Inżynieryjnego w Inowrocławiu szkolili się z obsługi Ultimate Building Machine. Amerykański system szybkiej i ekonomicznej budowy – zwany mobilną fabryką – pozwala w tydzień postawić ze stalowych prefabrykatów obiekt o powierzchni 900 m2. Wojsko kupiło ten system w styczniu 2025 roku. – Ultimate Building Machine to realna zmiana tempa, w jakim Wojsko Polskie buduje swoją odporność. To fundament Tarczy Wschód i zdolność, której do tej pory Polska nie posiadała – skomentował Cezary Tomczyk, wiceminister obrony narodowej w sierpniu, kiedy pierwsza partia elementów dotarła do Inowrocławia.

„Steadfast Noon”, czyli nuklearne odstraszanie

Siedemdziesiąt samolotów, wśród nich polskie F-16, holenderskie F-35, niemieckie Eurofightery, szwedzkie Gripeny oraz dwa tysiące żołnierzy wzięło udział w nuklearnych ćwiczeniach NATO pod kryptonimem „Steadfast Noon”. Choć scenariusz manewrów utajniono, wiadomo, że państwa Sojuszu trenowały pobieranie z magazynów i przenoszenie amerykańskich bomb, składowanych w Europie w ramach programu „Nuclear Sharing”. – Takie ćwiczenia są niezbędne, aby zapewnić, że nasze odstraszanie nuklearne pozostanie tak wiarygodne i skuteczne, jak to tylko możliwe – podkreślał Mark Rutte, sekretarz generalny NATO. Gospodarzem ćwiczeń była Holandia.

Mur dronowy dla Europy

Przywódcy państw Unii Europejskiej wstępnie poparli dwa kluczowe projekty obronne: „mur dronowy” i Straż Wschodniej Flanki – poinformował szef Rady Europejskiej António Costa. To efekt nieformalnego szczytu Rady Europejskiej w Kopenhadze. – Jesteśmy gotowi wspólnie stawić czoła zagrożeniom na wszystkich frontach – konwencjonalnym, hybrydowym, cybernetycznym. Naszym celem jest budowanie Europy zdolnej do obrony – mówił Costa. Szczegółowe kwestie związane z obydwoma projektami będą omawiane w kolejnych miesiącach.

7. edycja „Trenuj z wojskiem”

Podstawy samoobrony i survivalu, szkolenie z obsługi broni, topografii, rzut granatem – takich między innymi sprawności uczyło się ponad 1,5 tys. ochotników – cywilów, którzy w październiku zgłosili się do programu „Trenuj z wojskiem”. Siódma edycja sobotnich szkoleń z żołnierzami została zorganizowana w 11 jednostkach i uczelniach wojskowych, w tym w Akademii Wojsk Lądowych we Wrocławiu, 6 Brygadzie Powietrznodesantowej w Krakowie oraz Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu.

Norweski camp w Polsce

Na poligonie w Nowej Dębie został uruchomiony ośrodek szkoleniowy Camp Jomsborg. – Norwegia jest naszym żelaznym sojusznikiem, jest silnym państwem z bardzo dobrą armią – mówił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Budowę ośrodka sfinansowali Norwegowie, oni też, przy wsparciu m.in. polskich oddziałów inżynieryjnych, od połowy lipca prowadzili budowę. Działalność Camp Jomsborg, przeznaczonego do szkolenia żołnierzy sił zbrojnych Ukrainy, to część rozpoczętej w 2024 roku „Operacji Legio”, w ramach której siły zbrojne Norwegii szkolą wojskowych z Ukrainy.

Porozumienie na Bliskim Wschodzie

W Szarm el-Szejk w Egipcie Izrael i Iran zawarły porozumienie o zawieszeniu broni, a następie układ deeskalacyjny. Porozumienie objęło m.in. zawieszenie działań zbrojnych w Strefie Gazy, uwolnienie zakładników, otwarcie Strefy Gazy na pomoc humanitarną, nadzorowaną przez ONZ i Czerwony Półksiężyc oraz utworzenie tymczasowej administracji palestyńskiej pod międzynarodowym nadzorem. – To pierwszy krok w kierunku silnego, trwałego i wiecznego pokoju – ogłosił Donald Trump.

Szwedzkie myśliwce dla Ukrainy

– Rozpoczęliśmy prace nad pozyskaniem Gripenów dla Ukrainy – poinformował prezydent Wołodymyr Zełenski. Szwecja i Ukraina podpisały bowiem długoterminową umowę o współpracy w zakresie obrony powietrznej, a dokument dopuszcza możliwość eksportu od 100 do 150 nowych myśliwców JAS 39 Gripen E dla Ukrainy. – Zdajemy sobie sprawę, że przed nami długa droga, ale jesteśmy zdecydowani zbadać wszystkie możliwości dostarczenia ich Ukrainie w przyszłości – powiedział premier Szwecji Ulf Kristersson. Podkreślił, że nic jeszcze nie zostało postanowione w kwestii zamówienia i dostaw. Szacuje się jednak, że produkcja i dostarczenie pierwszego nowego samolotu dla Ukrainy może potrwać trzy lata.

LISTOPAD

„Orka” po szwedzku

Rząd zdecydował o zakupie trzech okrętów podwodnych A26 Blekinge, zaoferowanych przez Szwecję. O kontrakt ubiegali się także Hiszpanie, Włosi, Niemcy (wspólna oferta z Norwegami), Francuzi i Koreańczycy. Jednostki powstaną w stoczni Saab Kockums w Karlskronie. Dostawa pierwszej z nich planowana jest w 2030 r. W 2027 r. z kolei polscy marynarze mają otrzymać gap-filler – tymczasowy okręt, na którym będą się szkolić do czasu wdrożenia do służby pierwszej zakontraktowanej jednostki. – O tej potrzebie słuchałem od kilkudziesięciu lat. Cieszę się, że dzięki naszej decyzji pozycja Polski na Bałtyku stanie się silniejsza – mówił premier Donald Tusk. Kontrakt ma zostać podpisany najpóźniej w drugim kwartale przyszłego roku.

Militarne Schengen

W Brukseli został przedstawiony pakiet rozwiązań mających usprawnić mobilność wojsk na terenie UE poprzez utworzenie „wojskowej strefy Schengen”. Projekt rozporządzenia KE przewiduje stworzenie Europejskiego Systemu Wzmocnionego Reagowania na Mobilność Wojskową, który przyspieszy procedury i usprawni formalności celne. Poprawiona ma być też infrastruktura komunikacyjna, projekt zakłada również utworzenie tzw. puli solidarności oraz uproszczenie procedur prawnych. W połowie grudnia Parlament Europejski przyjął rezolucję wzywającą państwa członkowskie do przyjęcia przepisów ułatwiających poruszanie się wojsk wewnątrz Unii.

Ruszył program „wGotowości”

Ministerstwo Obrony Narodowej rozpoczęło realizację programu powszechnych szkoleń obronnych „wGotowości”. Mają one pomóc w zdobyciu praktycznych umiejętności niezbędnych w sytuacjach kryzysowych – od pierwszej pomocy, przez przetrwanie i bezpieczeństwo domowe, po cyberbezpieczeństwo. Celem jest wzmocnienie odporności indywidualnej obywateli i społeczności oraz zwiększenie dostępności, gotowości i kompetencji rezerw. Pilotaż, realizowany głównie przez WOT, wystartował 22 listopada. W sumie na szkolenia w 130 jednostkach zgłosiło się ponad 8 tys. Polaków. Warto być wGotowości Po analizie pilotażu, pełna wersja programu szkoleń powszechnych ma być uruchomiona w przyszłym roku.

AW149 made in Poland

W 7 Dywizjonie Lotniczym 25 Brygady Kawalerii Powietrznej w Nowym Glinniku wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz przekazał pilotom kluczyki do pierwszego wielozadaniowego śmigłowca AW149, który w całości został wyprodukowany w Polsce. Jak przypomniał wicepremier, pierwsze 10 z 32 zakontraktowanych śmigłowców trafiło do Polski z Włoch, ale już pozostałe 22 egzemplarze zejdą z linii produkcyjnej zakładów w Świdniku do 2029 roku. – To wielki dzień dla PZL-Świdnik, bo po wielu latach znowu dostarczamy śmigłowce produkowane w naszym zakładzie do polskiej armii – zaznaczył Bartosz Śliwa, prezes PZL-Świdnik.

Pociski dla Husarzy

Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz podpisał zawartą pomiędzy rządami Rzeczypospolitej Polskiej i Stanów Zjednoczonych umowę na dostawę pocisków rakietowych AIM-120D-3 do samolotów F-35. Kontrakt o wartości ok. 500 mln dol. przewiduje dostawę 200 rakiet, która ma być zrealizowana w latach 2030–2031. – To kolejna umowa z naszym sojusznikiem – USA, będąca wyrazem bliskiej współpracy, i idą za nią decyzje o możliwości zakupu sprzętu oraz udostępnieniu najnowocześniejszych technologii – podkreślił szef MON-u. Poinformował też, że kolejnych siedem samolotów F-35, które mają trafić do Sił Powietrznych RP, jest już w procesie oblatywania przez polskich pilotów oraz instruktorów szkolonych w USA.

Trwa budowa Tarczy Wschód

Trwają intensywne prace nad budową Tarczy Wschód, jednego z najważniejszych projektów infrastrukturalnych realizowanych przez Wojsko Polskie, mającego na celu zabezpieczenie wschodniej flanki NATO. W ramach tej inwestycji powstają m.in. zapory przeciwczołgowe, stanowiska obrony dla załogi, a także magazyny sprzętu. W listopadzie ruszyło napełnianie składów materiałowych, docelowo ma ich powstać ponad sto, po jednym w każdej gminie przygranicznej. Realizację Programu „Tarcza Wschód” przewidziano na lata 2024–2028. Jego koszt szacowany jest na około 10 mld zł.

Święto Niepodległości

W obchodach Narodowego Święta Niepodległości przed Grobem Nieznanego Żołnierza wzięli udział m.in. prezydent Karol Nawrocki oraz szef MON-u Władysław Kosiniak-Kamysz. – Świętując swoją wolność, szczęście, radość, nie możemy zapomnieć o tych, którzy tuż obok nas, za wschodnią granicą, walczą również o to, byśmy żyli w bezpiecznym kraju – mówił wicepremier. Z okazji Święta nominacje generalskie otrzymało jedenastu oficerów. Na stopień generała dywizji mianowani zostali m.in. Krzysztof Knut, dowódca 8 Dywizji Piechoty Armii Krajowej, Artur Kuptel, szef Agencji Uzbrojenia i Krzysztof Stańczyk, dowódca wojsk obrony terytorialnej. Generałami brygady zostali m.in. Mieczysław Gurgielewicz, dowódca 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej i Jarosław Rybak, szef Zarządu Planowania Rzeczowego P8 SGWP.

Nieznani sprawcy wysadzili tory

Na trasie kolejowej z Warszawy do Lublina, w okolicach miejscowości Mika ktoś próbował wykoleić pociąg. Choć katastrofy udało się uniknąć, to jak poinformował premier Donald Tusk, doszło do aktu dywersji, a eksplozja ładunku wybuchowego zniszczyła tor kolejowy. Na tej samej linii wykryte zostało też kolejne uszkodzenie. Okazało się, że sprawcami są powiązani z Rosją obywatele Ukrainy, którym Prokuratura Krajowa przedstawiła zarzut przeprowadzenia aktów dywersji o charakterze terrorystycznym na zlecenie Federacji Rosyjskiej. W reakcji na incydenty szefowie MON-u, MSWiA i Sztabu Generalnego WP ogłosili operację „Horyzont”. Od 21 listopada żołnierze z funkcjonariuszami służb podległych MSWiA patrolują miejsca szczególnie narażone na wrogie działania: linie kolejowe, mosty, węzły komunikacyjne.

Pilica w linii

Do 34 Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej trafił pierwszy z zakontraktowanych w 2022 roku systemów rakietowo-artyleryjskich Pilica. – Mamy wiele wyzwań, ale to związane z obroną powietrzną jest najdroższe, najtrudniejsze i najbardziej wymagające – podkreślał wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Dostarczone uzbrojenie to pierwszy z szesnastu seryjnych systemów, które zgodnie z umową zawartą pomiędzy Agencją Uzbrojenia oraz Konsorcjum PGZ-PILICA+, zostaną dostarczone do sił zbrojnych.

Wojsko ma swojego satelitę!

28 listopada o godzinie 19.44 pierwszy polski satelita wojskowy został wyniesiony w przestrzeń kosmiczną na pokładzie rakiety Falcon 9 należącej do firmy SpaceX. Start odbył się z bazy Vandenberg Space Force Base w Kalifornii. Jest to pierwszy z trzech satelitów, które Polska pozyskała w ramach programu „MikroSAR”. Wart 860 mln zł kontrakt Agencja Uzbrojenia zawarła z polsko-fińską firmą Iceye w maju. – Polska stała się pierwszym państwem w Europie Środkowo-Wschodniej z kompleksowym systemem wojskowego rozpoznania satelitarnego – komentował wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Za obsługę satelity odpowiedzialna jest Agencja Rozpoznania Geoprzestrzennego i Usług Satelitarnych.

GRUDZIEŃ

Borsuki u zawiszaków

Pierwsze 15 bojowych wozów piechoty Borsuk wyprodukowanych przez Hutę Stalowa Wola zostało przekazanych wojsku, a konkretniej 15 Brygadzie Zmechanizowanej. Dostawa Borsuków odbywa się na mocy podpisanej w marcu tego roku umowy. Porozumienie zawarte pomiędzy Agencją Uzbrojenia a konsorcjum firm w składzie: Polska Grupa Zbrojeniowa oraz Huta Stalowa Wola zakłada dostarczenie armii 111 nowych BWP-ów. Wartość umowy to około 6,5 mld złotych brutto. Dostawy rozpisano na lata 2025–2029.

„OPW z dronem”

W 16 szkołach ponadpodstawowych prowadzących oddziały przygotowania wojskowego ruszył nowy program resortu obrony „OPW z dronem”. Pierwszym etapem pilotażowej edycji były listopadowe szkolenia dla nauczycieli z zakresu pilotowania BSP. Zajęcia obejmą zagadnienia związane z m.in. prawem lotniczym, budową i obsługą dronów, a także telekomunikacją i programowaniem. Uczniowie, na koszt MON-u, będą też mogli uzyskać wymagane przez Urząd Lotnictwa Cywilnego uprawnienia do pilotowania bezzałogowych statków powietrznych w kategoriach A1/A3. Za realizację projektu odpowiada Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji oraz Inspektorat Wojsk Bezzałogowych Systemów Uzbrojenia DGRSZ.

Polskie pociski rakietowe

Podpisano umowę na dostawę ponad 10 tys. pocisków rakietowych do używanych w Wojsku Polskim wyrzutni Homar-K. Kontrakt o wartości około 14 mld złotych zakłada, że amunicja precyzyjnego rażenia CGR-080 o zasięgu 80 km zostanie wyprodukowana w Polsce. Zakład – wspólna inwestycja Grupy WB i koreańskiego koncernu Hanwha Aerospace – powstanie w Gorzowie Wielkopolskim. – Budujemy coś, co zawsze było naszą ambicją – niezależność w produkcji – powiedział wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.

Polskie MiG-i dla Ukrainy?

Trwają polsko-ukraińskie rozmowy dotyczące przekazania za wschodnią granicę samolotów MiG-29. Chodzi o maszyny, którym kończą się resursy eksploatacyjne. W zamian Polska miałaby otrzymać dostęp do nowych technologii dronowych i rakietowych. Działanie to ma być elementem sojuszniczej polityki utrzymania bezpieczeństwa wschodniej flanki NATO. Nie jest to pierwszy raz, kiedy Polska rozważa przekazanie takich samolotów Ukrainie. W 2023 roku za wschodnią granicę naszego kraju trafiło kilkanaście MiG-ów.

Baobab na gąsienicach

Agencja Uzbrojenia podpisała z Hutą Stalowa Wola kontrakt na dostawę nowych polskich transporterów minowania narzutowego Baobab-G na gąsienicowym podwoziu haubicy Krab. Kontrakt o wartości około 1 mld złotych przewiduje także dostarczenie zasobu części zamiennych, symulatora oraz pakietu szkoleniowego. Początek dostaw w 2029 roku. System wykorzystuje polskie miny MN-123 uzbrojone w zapalnik, który aktywuje się pod przejeżdżającym pojazdem. Detonacja niespełna czterokilogramowej miny potrafi przebić pancerz o grubości 60 mm, uszkodzić gąsienicę czołgu czy rozerwać koło transportera. Baobab-G jest zdolny do postawienia pola minowego o długości do 1800 m i szerokości do 180 m w czasie krótszym niż 22 minuty.

Współpraca na rzecz bezpieczeństwa energetycznego

Polskie Sieci Elektroenergetyczne i Sztab Generalny Wojska Polskiego podpisały porozumienie w sprawie współpracy przy zapewnieniu bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej krajowego systemu energetycznego. To pierwszy taki strategiczny dokument w obszarze ochrony infrastruktury energetycznej zawarty przez Wojsko Polskie z cywilną instytucją publiczną.

Umowa na Warmate’y 3

Grupa WB podpisała z Agencją Uzbrojenia pierwszy kontrakt wykonawczy, do zawartej w maju br. umowy ramowej, na mocy którego jeszcze przed końcem 2025 roku dostarczy wojsku 36 zestawów amunicji krążącej Warmate III generacji. Trzecia generacja polskich dronów kamikadze, w porównaniu do wcześniejszych wersji, ma większy zasięg, bardziej odporne na zakłócenia systemy nawigacyjne, które umożliwiają działanie w środowisku pozbawionym sygnału GPS, a także nowe, skuteczniejsze głowice bojowe.

Eurofighter – początek misji

W 22 Bazie Lotnictwa Taktycznego dyżur w ramach misji Air Policing rozpoczęły cztery samoloty Eurofighter Typhoon oraz 150 lotników i pracowników obsługi naziemnej niemieckich sił powietrznych. – Dziś witamy Eurofightery, a jednocześnie żegnamy niemieckie Patrioty, które przez prawie rok strzegły południowo-wschodniej Polski. To pokazuje, jak poważny jest wkład Niemiec w obronę wschodniej flanki NATO – mówił w Malborku wiceminister obrony Paweł Zalewski. W uroczystości wziął udział także Nils Schmid, wiceminister obrony Niemiec, który zwrócił uwagę, że jego kraj po raz pierwszy uczestniczy w ochronie przestrzeni NATO, angażując równocześnie dwa wojskowe kontyngenty – jeden w Polsce, drugi w Rumunii. W ramach misji enhanced Air Policing w 22 Bazie Lotnictwa Taktycznego wcześniej w tym roku stacjonowały już samoloty Eurofighter Typhoon z Wielkiej Brytanii i JAS 39 Gripen ze Szwecji.

Historyczna „Wisła”

37 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej, uzbrojony w zestawy rakietowe Patriot, osiągnął pełną gotowość operacyjną. – To historyczny moment. Mamy zintegrowany program obrony powietrznej – mówił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz podczas uroczystości w 3 Brygadzie Rakietowej Obrony Powietrznej w Sochaczewie. Podkreślił też, że obrona powietrzna to najdroższy z realizowanych obecnie programów modernizacyjnych. Thomas Rose, ambasador USA w Polsce, podczas uroczystości wskazał, że Warszawa jest pierwszym miastem na świecie, które będzie chronione przez najnowocześniejszy amerykański system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej.

Pakiet umów na dostawy

Systemy rozpoznania elektronicznego od koncernu Saab, tureckie systemy walki radioelektronicznej oraz zaawansowane symulatory czołgów Leopard 2PLM1 – taki pakiet nowego sprzętu Agencja Uzbrojenia zakontraktowała pod koniec roku. Szwedzkie urządzenia służą do wykrywania, pomiaru parametrów sygnałów i identyfikacji źródeł emisji radiolokacyjnych, czyli obcych radarów, natomiast tureckie do prowadzenia walki radioelektronicznej na szczeblu taktycznym. – Rozpoznanie elektroniczne jest niezbędne i w powietrzu, i na lądzie, do tego żebyśmy mogli w odpowiedni sposób reagować – zaznaczył wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.

Program Rozwoju Sił Zbrojnych RP przyjęty

Wzmocnienie obrony powietrznej i przeciwrakietowej, rozbudowa zasobów amunicji, nasycenie armii dronami i systemami antydronowymi – to część priorytetów zawartych w „Programie Rozwoju Sił Zbrojnych RP na lata 2025–2039”, który został podpisany przez wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza. Dokument określa m.in. liczebność armii, wyposażenie czy zdolności operacyjne, którymi powinna ona dysponować. Do jego sporządzenia władze państwa są zobligowane na mocy ustawy o obronie ojczyzny. Jest podstawą do dalszego procesu planistycznego, np. zgodnie z jego wytycznymi opracowywany jest szczegółowy Plan Modernizacji Technicznej.