moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Bohater odtrącony

12 maja 1970 roku, w 26. rocznicę rozpoczęcia ostatecznego natarcia na Monte Cassino, zmarł w Londynie gen. Władysław Anders, dowódca Armii Polskiej w ZSRS i 2 Korpusu Polskiego. To on wyprowadził w 1942 roku ze Związku Sowieckiego ponad 115 tys. Polaków, żołnierzy i cywilów ocalałych z sowieckich więzień i łagrów. Spoczywa na Monte Cassino wśród swoich towarzyszy broni.

Spotkanie Karola Rozmarka (z lewej) z władzami emigracyjnymi RP. W środku gen. Władysław Anders.

„Generał Anders stał się symbolem bohatera odtrąconego, nawet we własnym kraju. Obecni władcy kiedyś odpokutują za grzech takiego traktowania szlachetnego syna Polski” – mówił w Londynie 21 maja 1970 roku podczas mszy żałobnej po śmierci gen. Władysława Andersa ks. kard. John Heenan, prymas Anglii i Walii. Generał zmarł 12 maja tego roku w 26. rocznicę ostatecznego natarcia na Monte Cassino. Zgodnie ze jego wolą został pochowany wśród swoich żołnierzy na Polskim Cmentarzu Wojennym na słynnym włoskim wzgórzu. Gen. Anders związany był z wojskiem od czasów młodości. Podczas I wojny światowej walczył w armii carskiej, w 1917 roku wstąpił do I Korpusu Polskiego, a w 1918 roku zgłosił się do polskiego wojska. Jako szef sztabu Armii Wielkopolskiej brał udział w powstaniu wielkopolskim, walczył też w wojnie polsko-bolszewickiej, dowodząc 15 Pułkiem Ułanów Poznańskich.

W Polsce międzywojennej generał dowodził m.in. Kresową Brygadą Kawalerii i Nowogródzką Brygadą Kawalerii. – Jako znakomity jeździec brał udział w międzynarodowych zawodach hippicznych, w 1932 roku był szefem polskiej drużyny jeździeckiej, która zdobyła Puchar Narodów w Nicei – mówi dr Jan Fabiański, historyk zajmujący się okresem II wojny światowej. Podczas kampanii we wrześniu 1939 roku gen. Anders walczył m.in. w rejonie Płocka, Warszawy i pod Tomaszowem Lubelskim. 29 września dostał się do sowieckiej niewoli. – Był przetrzymywany w centralnym więzieniu NKWD na Łubiance, a potem w więzieniu śledczym Butyrki w Moskwie, gdzie wielokrotnie go przesłuchiwano i namawiano do współpracy ze Związkiem Sowieckim – opisuje ekspert.

REKLAMA

Po ataku III Rzeszy na ZSRS i podpisaniu 30 lipca 1941 roku układu Sikorski–Majski gen. Anders został zwolniony z więzienia. Gen. Władysław Sikorski, Naczelny Wódz, powierzył mu wówczas tworzenie polskiego wojska w Związku Sowieckim. „Wzywam wszystkich obywateli RP zdolnych do noszenia broni, by spełnili swój obowiązek względem Ojczyzny i wstąpili pod sztandary Orła Białego” – brzmiał rozkaz nr 1 gen. Andersa z 22 sierpnia 1941 roku.

Pogrzeb Władysława Andersa

Do armii zgłaszali się Polacy wypuszczeni na mocy amnestii z sowieckich obozów i więzień. – Wobec zmniejszenia przez sowieckie władze liczby racji żywnościowych dla polskiej armii generał postanowił ewakuować żołnierzy z ZSRS – tłumaczy dr Fabiański. Od marca do listopada 1942 roku do Iranu wyszło z dowódcą z „nieludzkiej ziemi” ponad 115 tys. osób, w tym 78 tys. żołnierzy i 37 tys. cywilów, dla których stał się on symbolem ocalenia. Na Bliskim Wschodzie Władysław Anders utworzył 2 Korpus Polski. Na początku 1944 roku przerzucono polskie jednostki do Włoch, gdzie wsławiły się zdobyciem Monte Cassino, Ankony i Bolonii.

Po wojnie generał, jako przeciwnik ustaleń konferencji jałtańskiej i władzy komunistycznej w Polsce, pozostał w Wielkiej Brytanii. Był jedną z kluczowych postaci polskiej emigracji londyńskiej i autorytetem dla swoich żołnierzy. – W kraju natomiast uważany był za jednego z głównych wrogów, za co władze komunistyczne pozbawiły go w 1946 roku polskiego obywatelstwa – podaje historyk.

Anders brał udział w życiu kulturalnym, społecznym i politycznym polskiej emigracji. Był m.in. Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, przewodniczył także Głównej Komisji Skarbu Narodowego i Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie. Kilka miesięcy przed śmiercią, 15 sierpnia 1969 roku na cmentarzu na Monte Cassino w jednym z ostatnich publicznych przemówień generał powiedział: „Polska została oddana Rosji rękoma potęg zachodnich… Nikt nie może przewidzieć, jak długo jeszcze Polska będzie cierpiała pod obcym reżimem, którego siła jest oparta wyłącznie na bagnetach sowieckich. Ale jesteśmy pewni, że krew przelana nie będzie bezużyteczna”.

AD

autor zdjęć: NAC

dodaj komentarz

komentarze


Srebrni wioślarze, brązowa szablistka
 
Sportowcy z „armii mistrzów” na podium wioślarskich ME
Podróż w ciemność
Film o Feniksie i terytorialsach
Nasi czołgiści najlepsi
Na RBN o jedności w kwestiach bezpieczeństwa
„Baltops” także na lądzie
Kręgosłup dowodzenia Wojskiem Polskim
Dzień, który zmienił bieg wojny
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
Polacy bezkonkurencyjni w górskich zmaganiach we Włoszech
Wyższe stawki dla niezawodowych
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
O ochronie infrastruktury i morskich szlaków
Jak czynić dobro, czyli Buzdygan w akcji
DNA GROM-u
Wschodnia flanka walczy w przeciwnikiem
W strategicznym miejscu o bezpieczeństwie Polski
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Śmierć gorsza niż wszystkie
Kolejny model Grota dla żołnierzy
Misja PKW „Olimp” doceniona
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Donald Tusk: W kwestii bezpieczeństwa słowa zamieniliśmy w czyny
Historyczne zwycięstwo ukraińskiego F-16
Prawo dla kluczowych inwestycji obronnych
Gen. Sosabowski upamiętniony
Jeśli przerzut, to tylko z logistykami
Pogrom rosyjskiego lotnictwa strategicznego
Odbudowa obrony cywilnej kraju
Czterej pancerni przeciw wyklętym
Judocy Czarnej Dywizji najlepsi w Wojsku Polskim
„Baltops” – co potrafią bezzałogowce
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Terytorialsi z Dolnego Śląska najlepiej wysportowani
Polki wicemistrzyniami Europy w szabli
100 samolotów na 100-lecie Szkoły Orląt
Ewakuacja Polaków z Izraela
Rosjanom wyciekły dwa miliony tajnych dokumentów
Nowy rozdział w historii Mesko
Abrams M1A2SEPv3 – wzorzec nowoczesnych czołgów
Żołnierze z 10 Brygady Kawalerii Pancernej powalczą w IV lidze
Podejrzane manewry na Bałtyku
„Swift Response ‘25”, czyli lekka piechota w ciężkim terenie
Po medale z okazji 100-lecia LAW-u
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Lekcje na poligonie
Wykuwanie interoperacyjności
Letni wypoczynek z MON-em
Specjalsi opanowali amerykański okręt
Kolejni Polacy ewakuowani z Bliskiego Wschodu
Apache’e z szachownicą
Współpraca MON-u z weteranami i rezerwistami
Wieczór pełen koszykarskich emocji
Umarł król, niech żyje król!
Droga do zespołu bojowego GROM
Generał, olimpijczyk, postać tragiczna

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO