moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Międzywojenne archiwalia z MSZ

Około 700 oryginalnych dokumentów z okresu II Rzeczpospolitej – to zasoby przekazane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych do Archiwum Akt Nowych. Wśród cennych archiwaliów, które dzięki staraniom MSZ-etu zostały odrestaurowane, są traktat ryski kończący wojnę polsko-bolszewicką oraz umowy sojusznicze z Francją i Rumunią.

– Te dokumenty są istotnym elementem dziedzictwa historycznego naszego kraju i wpisują się w realizowaną przez państwo polskie politykę historyczną – mówił Arkadiusz Mularczyk, wiceminister spraw zagranicznych, podczas uroczystości przekazania przedwojennych traktatów do Archiwum Akt Nowych. Dokumenty w gmachu Ministerstwa Spraw zagranicznych w Warszawie odebrał dr Paweł Pietrzyk, naczelny dyrektor Archiwów Państwowych.

W trakcie spotkania Piotr Wawrzyk, wiceszef MSZ-etu, podkreślił, że najważniejszym z tych dokumentów jest traktat ryski, podpisany 18 marca 1921 roku, który kończył wojnę z bolszewikami. Umowa pokojowa zawarta między Polską a Rosją i Ukrainą wyznaczała granice państwa polskiego na wschodzie i kierunki funkcjonowania II Rzeczpospolitej w otoczeniu międzynarodowym na 20 lat. – Dokument ten dał nam czas na wykształcenie pokolenia elit II Rzeczypospolitej, które walczyło w czasie II wojny światowej, i dzięki któremu przetrwały nasza ojczyzna i pamięć – zaznaczył Wawrzyk.

Z kolei Mularczyk przypomniał, że na mocy traktatu Sowieci mieli zwrócić Polsce skradzione dzieła sztuki i archiwa. – Otrzymaliśmy jednak tylko niewielką część tych dobór – mówił wiceminister. Dodał, że sowieckie zobowiązania nie uległy przedawnieniu i państwo polskie powinno dążyć do ich wyegzekwowania od spadkobierców bolszewickiej Rosji. – Obiecuję, że nie zabraknie nam woli w dążeniu do tego celu – podkreślił Mularczyk.

Umowa ryska nie okazała się trwała. 17 września 1939 roku Armia Czerwona, atakując Polskę, złamała ustalenia traktatu. – To lekcja, którą powinniśmy wyciągnąć z historii. Dokumenty kończące konflikty winny zawierać zapisy o konsekwencjach za ich łamanie dla reżimów, dyktatorów i tyranów. Nie możemy dopuścić bowiem, aby taka sytuacja powtórzyła się w przyszłości – podkreślał Wawrzyk. Dodał też, że zadaniem urzędników MSZ-etu jest dbanie o dorobek dyplomacji II RP i docieranie do wszystkich śladów jej działalności w archiwach na całym świecie. – Finalnym aktem naszej pracy jest przekazanie tych dokumentów do Archiwum Akt Nowych, ponieważ historia jest bogactwem kolejnych pokoleń – stwierdził wiceszef polskiej dyplomacji. Wawrzyk zapewnił także, że MSZ w dalszym ciągu będzie podejmowało działania na rzecz upowszechniania wiedzy o dyplomacji międzywojnia, ponieważ dokumenty te przechowują myśl, która przyświecała ówczesnym elitom naszego kraju.

Do Archiwum Akt Nowych trafiło w sumie około 700 dokumentów. Oprócz traktatu ryskiego w zbiorze są kluczowe traktaty dotyczące bezpieczeństwa Polski, m.in. umowa sojusznicza zawarta przez II RP z Rumunią 3 marca 1921 roku, dokumenty ratyfikujące układ z Francją z 19 lutego 1921 roku (z podpisem marszałka Józefa Piłsudskiego) oraz polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy z 1934 roku.

Cenne archiwalia ocalały w czasie II wojny, ponieważ we wrześniu 1939 roku zostały ewakuowane z Warszawy do Krzemieńca, a następnie do Białokrynicy, gdzie ukryto je w lochach tamtejszego zamku. W 1941 roku dokumenty odnaleźli funkcjonariusze NKWD i wywieźli w głąb ZSRR. W latach pięćdziesiątych XX wieku po śmierci Józefa Stalina, zwrócono je stronie polskiej. Niestety archiwalia uległy poważnym uszkodzeniom. W 2006 roku dzięki staraniom MSZ-etu dokonano gruntownej ich rekonstrukcji i naprawy. Potem dokumenty były przechowywane w archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, które pełniło rolę ich depozytariusza. Teraz wzbogaciły zasoby AAN.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Barbara Wojciechowska / MSZ

dodaj komentarz

komentarze


Zatrzymania na granicach
 
12 tys. żołnierzy gotowych do działania
Niebezpieczne incydenty na polsko-białoruskiej granicy
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
Dwa tygodnie „rozgryzania” Homara-K
Armia pomoże służbom na zachodniej granicy
W drodze do amunicyjnego bezpieczeństwa
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Bezpieczniejsza Europa
Pełna mobilizacja. Żołnierze ruszają na tereny zagrożone powodzią
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Dzieci wojny
Nawrocki przedstawia kierownictwo BBN-u
„Niegościnni” marynarze na obiektach sportowych w Ustce
Umacnianie ściany wschodniej
Polacy i Holendrzy razem dla obronności
Cybermiasteczko na Festiwalu Open’er
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Alert pogodowy. Żołnierze są najbliżej zagrożonych miejsc
Kajakami po medale
Odznaczenia za misję
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
Korzystne zmiany w dodatkach dla sił powietrznych
Pół tysiąca terytorialsów strzeże zachodniej granicy
Rekompensaty na ostatniej prostej
PGZ buduje suwerenność amunicyjną
Pierwszy polski lot Apache’a
Najtrudniejsze w służbie na polsko-białoruskiej granicy jest…
Broń przeciwko wrogim satelitom
Święto sportów walki w Warendorfie
W tydzień poznali smak żołnierskiego fachu
Wołyń – pamiętamy
Ostatnia niedziela…
Odbudowa obrony cywilnej kraju
Podejrzane manewry na Bałtyku
Nowe Abramsy już w Wesołej
Demony wojny nie patrzą na płeć
Pracowity pobyt w kosmosie
Niemal 500 absolwentów AWL-u już oficjalnie oficerami WP
Czarne Pantery, ognia!
K9 i FlyEye na poligonie w Ustce
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Blue Force vs Red Force w Orzyszu
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Teraz czas na Senat
BWP-1 – historia na dekady
Śmierć gorsza niż wszystkie
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
Wyższe stawki dla niezawodowych
Radar na bezpieczeństwo
Ratownik w akcji
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Flyer, zdobywca przestworzy
Tłumy na zawodach w Krakowie
Miliardowe wsparcie dla PGZ
Ewakuacja Polaków z Izraela
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Pancerny drapieżnik, czyli Leopard 2A5
Lotnicy uratowali Wielką Brytanię
Międzynarodowy festiwal lotnictwa. Zbliża się Air Show Radom 2025
Planowano zamach na Zełenskiego
Potrzebujemy najlepszych
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Czarna Pantera celuje
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO