moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Obrona terytorialna, czyli narodowy sprzeciw Ukraińców

1 stycznia formacje obrony terytorialnej na Ukrainie zyskały nową podstawę funkcjonowania, stając się de facto odrębnym rodzajem sił zbrojnych. Rosnący w siłę z każdym miesiącem ukraińscy terytorialsi mają coraz większe znaczenie wobec zagrożenia ze strony rosyjskich wojsk koncentrujących się przy granicach. Szeregi OT zasiliło wielu żołnierzy nie tylko z dobrym przeszkoleniem wojskowym, lecz także doświadczeniem, które zdobywali na wojnie w Donbasie.

Konieczność budowy sił obrony terytorialnej zapisano w przyjętej w marcu 2021 roku Strategii Bezpieczeństwa Wojennego Ukrainy. Wojska OT znalazły się w tym dokumencie na równi z takimi celami jak współpraca z NATO, profesjonalizacja kadr armii czy wyposażenie jej w nowoczesny sprzęt i technologie. Podkreśla się, że do działań mających na celu odparcie ewentualnej agresji zbrojnej, powinien być wykorzystywany cały potencjał państwa ukraińskiego, czyli nie tylko siły zbrojne, lecz także środki dyplomatyczne, gospodarcze, polityczne i inne. OT ma stanowić jeden z trzech (obok profesjonalnych SZ i rezerwy) filarów kadrowych potencjału obronnego kraju.

Ustawa o narodowym sprzeciwie

Obrona terytorialna na Ukrainie nie jest nową formacją. Wcześniej funkcjonowała na bazie dekretu prezydenckiego z 2016 roku. Jednak dopiero przyjęta w lipcu 2021 roku ustawa O podstawach narodowego sprzeciwu w pełni reguluje zasady działania jednostek Sił Obrony Terytorialnej Ukrainy (SOT). Zostają one wydzielone ze składu wojsk lądowych i z odrębnym budżetem stają się tym samym faktycznie samodzielnym rodzajem sił zbrojnych, z szerokimi kompetencjami. Do działań wskazanych w ustawie jako „narodowy sprzeciw” przeznaczone są właśnie jednostki OT, ruch oporu, a także obywatele przygotowani do akcji dywersyjnych.

Zgodnie z zapisami ustawy, Siły Obrony Terytorialnej pozostają pod scentralizowanym dowództwem Ministerstwa Obrony Ukrainy. Pierwszeństwo w przyjmowaniu do służby w SOT mają rezerwiści i osoby mające doświadczenie wojskowe, choć i od tej reguły są wyjątki. Aktywność SOT, poza ćwiczeniami i przygotowaniem własnych jednostek do działań nieregularnych na wypadek wojny obejmuje również przygotowanie ludności cywilnej, m.in. poprzez szkolenia i kampanie edukacyjno-patriotyczne w szkołach średnich.

Jednak to nie wszystko. Jedno z najważniejszych założeń mówi, że w przypadku wybuchu konfliktu zbrojnego, żołnierze SOT będą działać na całym terytorium Ukrainy, także na terenach już zajętych przez siły wroga. Będą wówczas we współpracy i pod dowództwem żołnierzy Sił Operacji Specjalnych prowadzić działania nieregularne (czyli partyzanckie), jak również operacje z zakresu wojny psychologicznej i informacyjnej.

Rosyjskie zagrożenie vs. ukraińskie możliwości

Wojna na wschodzie Ukrainy trwa już prawie osiem lat – począwszy od okupacji Krymu (luty 2014) i działań ugrupowań zainicjowanych przez Rosję, które przedstawiają się jako separatystyczne w Donbasie, w obwodach donieckim i ługańskim (marzec i kwiecień 2014). Większe operacje zbrojne zakończyły się w lutym 2015 roku, wraz z wygaśnięciem walk o miasto Debalcewe, natomiast stan napięcia i wymiany ognia wzdłuż linii rozgraniczenia utrzymuje się nieprzerwanie do dzisiaj. Nową odsłoną konfliktu rosyjsko-ukraińskiego jest koncentracja znacznych sił rosyjskiej armii w pobliżu granic Ukrainy, która trwa z przerwami od przełomu marca i kwietnia 2021 roku. Obecnie siły rosyjskie zgromadzone w odległości do 200 km od ukraińskich granic mają liczebność ok. 100–110 tys. żołnierzy, co teoretycznie pozwala na przeprowadzenie stosunkowo dużej operacji zbrojnej przeciwko Ukrainie, tym bardziej, jeśli liczby te zostaną zwiększone – według szacunków Departamentu Obrony USA – do ok. 175 tys. żołnierzy.

Przypomnijmy, że w początkowej fazie konfliktu rosyjsko-ukraińskiego znaczącą rolę odegrały właśnie formacje ochotnicze, tworzone ad hoc, na początku z osób, które brały czynny udział w protestach na kijowskim Majdanie Niezależności. Z czasem liczba tzw. batalionów ochotniczych sięgnęła około 30, a ich rola w działaniach w Donbasie była istotna zwłaszcza przez pierwsze pół roku, gdy ukraińska armia dopiero zaczynała odbudowywać swój potencjał. Z czasem poszczególne bataliony zostały podporządkowane Gwardii Narodowej Ukrainy (powstałej na bazie Wojsk Wewnętrznych MSW). Co istotne z perspektywy czasu, ich aktywność zaangażowała mieszkańców całej Ukrainy, niezależnie od pochodzenia czy używanego na co dzień języka. Tym samym, obserwowany do pewnego czasu podział na wschodnią (umownie prorosyjską) i zachodnią (proeuropejską) Ukrainę stał się faktycznie nieaktualny.

Ocenia się, że liczba osób, które brały udział w działaniach zbrojnych na wschodzie Ukrainy sięga ok. 400 tys. Zaangażowanie wówczas dużej liczby ochotników ma wymierne skutki także obecnie: wielu uczestników walk z lat 2014–2015 zasiliło szeregi sił rezerwowych Sił Zbrojnych Ukrainy, a następnie powstających stopniowo jednostek obrony terytorialnej. Uchwalone w ubiegłym roku przepisy, które właśnie weszły w życie, pozwoliły na usystematyzowanie tych działań w ramach struktur podległych Ministerstwu Obrony Ukrainy, dając podstawy do budowy skutecznego systemu obrony terytorialnej o znaczącym potencjale wyjściowym i dużych perspektywach na przyszłość. Obecnie Ukraina posiada 25 brygad obrony terytorialnej, w ramach których aktywnych jest ok. 100 tys. osób. W krótkim czasie te dane mogą ulec zwielokrotnieniu.

Znaczna liczba osób mających wojskowe przeszkolenie i doświadczenie w walce, jak również funkcjonowanie coraz liczniejszych z każdym rokiem (ostatnio nawet z każdym miesiącem) i coraz lepiej przygotowanych sił obrony terytorialnej – to czynniki, które wpływają na zmniejszenie prawdopodobieństwa zmasowanej agresji ze strony Rosji. Oczywiście Rosja ma przewagę w uzbrojeniu i wyposażeniu wojsk lądowych, a zwłaszcza sił powietrznych i morskich, jednak nawet w przypadku powodzenia operacji zbrojnej, wobec przewidywanego zmasowanego oporu po stronie ukraińskiej, nie byłaby w stanie skutecznie kontrolować zajętego terytorium. I musiałaby liczyć się ze znacznymi stratami. Jak się wydaje, świadomość tych ograniczeń skłania władze w Moskwie do wyboru drogi dyplomacji, choć – rzecz jasna – popartej groźbą użycia siły wojskowej, co samo w sobie jest tyleż nielegalne (z punktu widzenia regulacji międzynarodowych), co nadal skuteczne.

dr Dariusz Materniak , redaktor naczelny Portalu Polsko-Ukraińskiego polukr.net

autor zdjęć: MON Ukrainy

dodaj komentarz

komentarze

~Zbigniew
1645814100
chcę bronić ukrainy
A6-62-B6-D6

Wyzwanie, które integruje
 
Kręgosłup dowodzenia Wojskiem Polskim
Donald Tusk: W kwestii bezpieczeństwa słowa zamieniliśmy w czyny
Specjalsi opanowali amerykański okręt
Apache. Zabójczy dla czołgów
Po medale z okazji 100-lecia LAW-u
Odbudowa obrony cywilnej kraju
Misja PKW „Olimp” doceniona
Podróż w ciemność
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Sportowcy z „armii mistrzów” na podium wioślarskich ME
Jeśli przerzut, to tylko z logistykami
Podejrzane manewry na Bałtyku
Typhoony i Gripeny nad Bałtykiem
W strategicznym miejscu o bezpieczeństwie Polski
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Zmagania sześcioosobowych armii
Srebrni wioślarze, brązowa szablistka
Kajakarze i ratownicy wodni z workiem medali
Droga do zespołu bojowego GROM
„Zapad’ 25” przenosi się dalej od polskiej granicy
Dodatkowe kamizelki dla żołnierzy
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Nowy rozdział w historii Mesko
Ewakuacja Polaków z Izraela
100-lecie Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie
DNA GROM-u
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Wojsko zmodyfikowało program śmigłowcowy
PGZ na nowo
Nowe cele obronne NATO
Rosjanom wyciekły dwa miliony tajnych dokumentów
Generał, olimpijczyk, postać tragiczna
Kolejny model Grota dla żołnierzy
Nie żyje żołnierz PKW Irak
O ochronie infrastruktury i morskich szlaków
Bezzałogowce w Wojsku Polskim – serwis specjalny
Letni wypoczynek z MON-em
Abrams M1A2SEPv3 – wzorzec nowoczesnych czołgów
Prawo dla kluczowych inwestycji obronnych
100 lat historii Szkoły Orląt
Historyczne zwycięstwo ukraińskiego F-16
Prace nad kadłubem dla kolejnego Husarza
Dzień, który zmienił bieg wojny
Pogrom rosyjskiego lotnictwa strategicznego
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Na Wiejskiej o wydatkach na obronność i weteranach
Film o Feniksie i terytorialsach
Od chaosu do wiktorii
100 samolotów na 100-lecie Szkoły Orląt
Trzy okręty, jeden zespół
Judocy Czarnej Dywizji najlepsi w Wojsku Polskim
Najlepsi snajperzy wśród specjalsów
„Baltops” – co potrafią bezzałogowce
Lekcje na poligonie
Jak czynić dobro, czyli Buzdygan w akcji
Czterej pancerni przeciw wyklętym
Wieczór pełen koszykarskich emocji
Współpraca MON-u z weteranami i rezerwistami
Żołnierze z dodatkiem od czerwca
Nasi czołgiści najlepsi
Ogniem i tarczą

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO