moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Dlaczego świętujemy właśnie 11 listopada?

Przy okazji celebrowania rocznicy odzyskania niepodległości często zapominamy, że data tego święta została ustalona arbitralnie. Proces ten był bowiem bardzo złożony i rozłożony w czasie. Problem z wyznaczeniem konkretnego dnia był jednym z powodów, dlaczego przed wojną święto obchodzono zaledwie dwa razy.

Uroczystości otwarcia Sejmu Ustawodawczego. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski (1. z lewej), premier Ignacy Paderewski (2. z lewej), minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski (3. z lewej) oraz adiutant Naczelnika Państwa porucznik Tadeusz Kasprzycki (1. z prawej) po uroczystym nabożeństwie w katedrze św. Jana.

Jesień 1918 roku. Koniec wojny zbliża się nieuchronnie. A wraz z nim odrodzenie Polski, która 123 lata wcześniej została przez trzech zaborców wymazana z mapy Europy. Wydarzenia następują po sobie błyskawicznie. 7 października działająca w Warszawie Rada Regencyjna proklamuje niepodległość Polski. 31 października władzę w Krakowie przejmuje Polska Komisja Likwidacyjna, na czele której staje Wincenty Witos popierany przez wszystkie działające w Galicji stronnictwa. W nocy z 6 na 7 listopada w Lublinie powstaje Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Przewodzi mu Ignacy Daszyński. 10 listopada do Warszawy przyjeżdża Józef Piłsudski, którego Niemcy zwalniają z więzienia w Magdeburgu. Późniejszy marszałek Sejmu Maciej Rataj w swoich pamiętnikach odnotowuje to wydarzenie raczej zdawkowo. Zaraz potem pisze o kolejnym spadku notowań marki w stosunku do dolara.

11 listopada Rada Regencyjna przekazuje Piłsudskiemu władzę wojskową, a ten pertraktuje w sprawie warunków wycofania niemieckich żołnierzy z Królestwa Polskiego. 12 listopada Rada Regencyjna powierza Piłsudskiemu misję tworzenia rządu. Dwa dni później rozwiązuje się i przekuje mu pełnię władzy. 15 listopada Polska formalnie staje się republiką. Nowe państwo dopiero się rodzi. Jego ostateczne granice będą się jeszcze wykuwać przez kilkanaście miesięcy. Wielkopolska aż do końca grudnia, kiedy to wybuchnie powstanie, pozostaje w rękach niemieckich.

– Odzyskiwanie niepodległości było niezwykle złożonym i długotrwałym procesem. Jego umowne granice można zakreślić od wymarszu Pierwszej Kadrowej (1914 rok) aż do Traktatu Ryskiego, który zakończył wojnę polsko-bolszewicką (1921 rok) – podkreśla Marcin Ochman, historyk z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. – Z ciągu wydarzeń trudno wyłowić datę, która stanowiłaby przełom, wyraźny punkt zwrotny – dodaje.

Przyjazd Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania.

Być może dlatego właśnie Święto Niepodległości długo nie funkcjonowało w oficjalnym kalendarzu odrodzonej Rzeczpospolitej. Socjaliści i radykalni ludowcy celebrowali co prawda 7 listopada, czyli datę uformowania Tymczasowego Rządu Daszyńskiego, ale już dla piłsudczyków i zwolenników prawicy było to nie do przyjęcia. – W okresie międzywojennym większe znacznie dla państwa miało obchodzone 15 sierpnia Święto Żołnierza – tłumaczy Ochman. Upamiętniało ono zwycięską bitwę warszawską z 1920 roku, która odwróciła losy wojny z bolszewikami, a zarazem wszystkich poległych w walkach o całość i niepodległość Polski.

Tak było do 1937 roku. Wówczas to Sejm przyjął ustawę, która ustanawiała 11 listopada Świętem Niepodległości. Skąd taka decyzja? Data pozwalała osadzić wydarzenia na ziemiach polskich w kontekście międzynarodowym. 11 listopada niemieckie wojsko nie tylko zaczęło wycofywać się z Warszawy, ale i ustały walki na froncie zachodnim. Przede wszystkim jednak chodziło o postać Józefa Piłsudskiego. – Po śmierci marszałka w Polsce rozpoczęło się budowanie jego kultu. Wybór 11 listopada pozwalał ściślej związać odzyskanie niepodległości z jego osobą – podkreśla prof. Antoni Dudek, historyk z Instytutu Pamięci Narodowej. Nowe święto w II Rzeczpospolitej było jednak obchodzone zaledwie dwa razy.

Rozbrajanie niemieckich posterunków.

Po wojnie zostało zniesione. Władza ludowa zastąpiła je Narodowym Świętem Odrodzenia Polski. Przypadało 22 lipca i upamiętniało ogłoszenie manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. W dodatku bardzo hucznie zaczęto obchodzić kolejne rocznice wybuchu Rewolucji Październikowej (7 listopada).

Środowiska opozycyjne nie zapominały jednak o przedwojennym święcie. Od końca lat 70. 11 listopada organizowane były manifestacje, częstokroć brutalnie tłumione przez ZOMO. Święto Niepodległości zostało przywrócone u schyłku PRL-u, w lutym 1989 roku. – Dyskusji nad datą święta nie było. Takie rozwiązanie wydawało się oczywiste – podkreśla prof. Dudek, choć jak sam przyznaje, nie ma jednej daty odzyskania niepodległości. 11 listopada to data czysto umowna, wybrana arbitralnie w ramach politycznego gestu, który później został uświęcony przez tradycję. Niezależnie jednak od tego, historycy pozostają zgodni – dziś przypada jedno z najważniejszych polskich świąt.

Łukasz Zalesiński

autor zdjęć: chor. Piotr Ziętka, Narodowe Archiwum Cyfrowe

dodaj komentarz

komentarze

~Scooby
1478936040
Mamy domniemanie , że PRL - to było państwo w pełnie niepodległe. Z czym nie można się zgodzić. Sugeruję tą datę 17 września 1993, w symboliczną rocznicę agresji radzieckiej na Polskę w 1939 roku, dowódca Północnej Grupy Wojsk, generał Leonid Kowaliow zameldował prezydentowi Lechowi Wałęsie zakończenie wycofywania wojsk radzieckich z Polski. - to powinna być właściwa data uzyskania niepodległości.
63-AF-42-60

Szef MON-u upamiętnił pierwszych poległych w II wojnie
„Był twarzą sił powietrznych”
Premierowe strzelania Spike’ami z Apache’ów
Na motocyklach śladami historii
Radary, które widzą wszystko
Ćwicz w szkole jak w wojsku!
Wypadek przed Air Show
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Informacja geoprzestrzenna na współczesnym polu walki
Kadeci będą się uczyć obsługi dronów
Najmłodszy w rodzinie
Premier i szefowa UE na granicy w Krynkach
Westerplatte, 1 września 1939. Pamiętamy!
Air Show 2025 odwołane. Co z biletami?
Hekatomba na Woli
Śmierć pilota F-16. Trwa badanie przyczyn wypadku
Z najlepszymi na planszy
Duże osiągnięcie polskich skoczków
Strategiczne partnerstwo Polski i Kanady
Świetne występy polskich żołnierzy
Orlik na Alfę
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
„Road Runner” w Libanie
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Zakupy według potrzeb
Lepsza efektywność
Warszawo, do broni!
Wielkie zbrojenia za Odrą
Ruszają targi zbrojeniowe w Kielcach
Beret „na rekinka” lub koguta
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Startuje „Żelazny obrońca”
Drones on the Offensive
Nocne ataki na Ukrainę
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Prezydent Nawrocki: Wieluń to symbol cierpienia
Szczyt przywódców ws. Ukrainy
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Baobab z miotaczem
Norwegowie budują na polskim poligonie
Szef Sztabu Generalnego: MSPO przykładem rewolucji dronowej
Koniec miękkiej gry
Akt oskarżenia w sprawie planu „Warta”
Szczelna sieć dla Tarczy
Wicepremier Kosiniak-Kamysz rozmawia o technologiach nuklearnych
Dwie agresje, dwie okupacje
Brytyjczycy żegnają Malbork
Amerykańsko-rosyjski szczyt na Alasce
Inowrocławscy saperzy z misją na południu
Nowelizacja ustawy o obronie z podpisem prezydenta
Strzelanina w bazie US Army
Loty szkoleniowe na F-16 wstrzymane do odwołania
Skorzystaj z szansy na zostanie oficerem
Zwycięska batalia o stolicę
Polski żołnierz pobił w Chinach rekord świata
Czas nowych inwestycji
MON rozpoczyna współpracę z Ligą Obrony Kraju
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
31 Baza Lotnictwa Taktycznego apeluje do mediów
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Polsko-koreańska spółka będzie produkować rakiety do wyrzutni Homar-K
Towarzysze czołgów
Wyczekiwane przyspieszenie
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Relokacja wojsk na Podkarpaciu
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Huta Stalowa Wola na MSPO
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Dron-śmigłowiec dla marynarki
NATO ćwiczy na Bałtyku. Z polskim udziałem
Poradnik na czas kryzysu gotowy!
Flytrap, czyli młot na drony
Skoordynowane zarządzanie w kryzysie
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Czarna skrzynka F-16 w rękach śledczych
Polska i Szwecja, razem na rzecz bezpieczeństwa

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO