moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

1–15 sierpnia 1918 – alianci przełamują niemiecki front

Kiedy latem wojska niemieckie zagroziły stolicy Francji, alianci rozpoczęli kontrnatarcie pod wodzą francuskiego generała, a potem marszałka Ferdynanda Focha. Ich celem było nie tylko odparcie niemieckiego ataku, lecz także całkowite przełamanie linii frontu nieprzyjaciela i rozpoczęcie kontrofensywy ma froncie zachodnim.

 


Francuscy żołnierze na pozycji w trakcie bitwy nad Marną.

5 sierpnia 1918 roku

Dzięki rozpoczętej w marcu 1918 roku na froncie zachodnim operacji „Michael” Niemcom udało się przerwać linię francuskiej obrony, co latem otworzyło im drogę do stolicy Francji. 15 lipca armia niemiecka pod wodzą generała Ericha Ludendorffa ruszyła na alianckie pozycje na przedpolach Paryża, rozpoczynając drugą bitwę nad Marną. Atak został jednak zatrzymany, a trzy dni później rozpoczęła się kontrofensywa dywizji francuskich wspomaganych przez oddziały amerykańskie, brytyjskie i włoskie. Na ich czele stał generał Ferdynand Foch, naczelny dowódca sił sprzymierzonych na froncie zachodnim.

Podczas trwających trzy tygodnie walk żołnierze ententy, wspierani przez 350 czołgów, odnosili kolejne zwycięstwa i coraz bardziej spychali Niemców na północny wschód. Na początku sierpnia nad rzeką Vesle wojska alianckie wykorzystały powstałe wybrzuszenie frontu do ostatecznego kontrataku, dzięki któremu udało się przełamać linię wroga.

Kiedy niemieckie dowództwo zorientowało się, że niemożliwe jest utrzymanie zdobytych pozycji, wycofało wojska na północ. Druga bitwa nad Marną zakończyła się 5 sierpnia zwycięstwem wojsk ententy, zatrzymaniem ofensywy niemieckiej i uratowaniem Paryża.

6 sierpnia 1918 roku

Zwycięstwo nad Marną i powstrzymanie niemieckiej ofensywy było w dużej mierze zasługą dowodzącego siłami ententy generała Ferdynanda Focha. Od marca 1918 roku był on koordynatorem działań wojsk sprzymierzonych na zachodnim froncie, a w maju został naczelnym dowódcą sił sprzymierzonych na tym froncie. Jak podkreślają historycy, podczas kryzysu latem 1918 roku, kiedy wojska niemieckie zagrażały Paryżowi, gen. Foch pokazał umiejętności taktyczne, silny charakter i odwagę, a dowodzona przez niego armia wykazała się walecznością. Dzięki takiemu dowodzeniu siły sprzymierzone odniosły zwycięstwo. Doceniły to francuskie władze i następnego dnia po bitwie za swoje zwycięstwo generał Foch otrzymał buławę marszałkowską.


Marszałek Ferdinand Foch po dekoracji Wielką Wstęgą Orderu Virtuti Militari na dziedzińcu Belwederu, rozmawia z gen. Kazimierzem Sosnkowskim. W środku marszałek Józef Piłsudski.

Marszałek był też znany jako przyjaciel Polaków i orędownik sprawy polskiej na Zachodzie. Miał m.in. wpływ na pomyślny wynik powstania wielkopolskiego, które wybuchło 27 grudnia 1919 roku. Dzięki jego inicjatywie podpisany 16 lutego 1919 roku w Trewirze układ przedłużający zawieszenie broni między ententą a Niemcami wstrzymywał również działania w Wielkopolsce i przerwał pruską kontrofensywę przeciwko powstańcom. Dzięki wstawiennictwu marszałka oddziały powstańcze zostały uznane za część wojsk sprzymierzonych. Zakazano Niemcom prowadzenia akcji zaczepnych przeciwko Polakom, ustalono linię demarkacyjną i uznano władzę oddziałów powstańczych na wyzwolonych terenach.

13 kwietnia 1923 roku marszałek Foch jako pierwszy obcokrajowiec za zasługi dla Polski został mianowany przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego marszałkiem Polski. Dwa dni później odznaczono go także Krzyżem Wielkim Orderu Wojennego Virtuti Militari i Orderem Orła Białego.

8 sierpnia 1918

Po zwycięstwie nad Marną marszałek Foch chciał rozpocząć kolejną ofensywę przeciwko Niemcom. Zgodził się na plan feldmarszałka Douglasa Haiga, dowódcy Brytyjskich Sił Ekspedycyjnych, by zaatakować w pobliżu Amiens. Postanowiono uderzyć 8 sierpnia, zanim Niemcy zakończą przegrupowania po wycofywaniu się znad Marny. Kluczowym czynnikiem miało być zaskoczenie przeciwnika.

Bitwa pod Amiens rozpoczęła się świtem. Brytyjski korpus zaatakował na północ od Sommy, australijski na południe od rzeki, w centrum frontu, a kanadyjski na południe od nich. Francuzi w tym czasie prowadzili artyleryjski ostrzał niemieckich pozycji. Piechota posuwała się pod osłoną około 500 czołgów brytyjskich typu Mark V, które umożliwiły szybkie przełamanie niemieckiej obrony.

Wojska sprzymierzonych całkowicie zaskoczyły wroga, a alianci przesunęli linię frontu aż o kilkanaście kilometrów. Niemcy w panice zaczęli się cofać, wielu się poddawało. Całkowite starty niemieckie tego dnia wyniosły około 30 tys. zabitych, rannych i wziętych do niewoli. Ze względu na rozmiar strat i osłabione morale żołnierzy 8 sierpnia został nazwany przez dowodzącego siłami niemieckimi gen. Ludendorffa czarnym dniem armii niemieckiej.


Niemieccy jeńcy wzięci do niewoli po bitwie pod Amiens.

Bitwa trwała przez kolejne pięć dni, jednak nie przyniosła już tak spektakularnych rezultatów, ponieważ nacierający szybko wyszli poza zasięg wsparcia artyleryjskiego i możliwości zaopatrzeniowych swoich armii.

Przełamanie niemieckiego frontu pod Amiens było punktem zwrotnym i początkową fazą tzw. ofensywy stu dni, podczas której siły sprzymierzonych przeprowadziły szereg ataków na pozycje niemieckie we Francji. Bitwa uznawana jest też za koniec wojny pozycyjnej na froncie zachodnim.

Czy rozpoczęta przez aliantów kontrofensywa doprowadzi do wypchnięcia wojsk niemieckich z Francji i zawieszenia broni, dowiemy się z kolejnych odcinków serii. 

Bibliografia:

Andrzej Garlicki „Historia 1815–2004. Polska i świat”, Warszawa 2005

Tadeusz A. Kisielewski „Wielka Wojna i niepodległość Polski”, Poznań 2014

Wacław Lipiński „Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905–1918”, Warszawa 1990

Janusz Pajewski „Pierwsza wojna światowa 1914–1918”, Warszawa 2005

„Polskie wspomnienia Marszałka Focha”, „Polska Zbrojna”, 6 maja 1923

„Marszałek Francji Foch Marszałkiem Polski”, „Polska Zbrojna”, 14 kwietnia 1923

Strona encyklopedii - www.britannica.com

Portal FirstWorldWar.com

US National Archives - www.archives.gov

Strona Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości - www.wmn.poznan.pl

Mecenasem cyklu „Drogi do niepodległości" jest koncern PKN ORLEN.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wikimedia, David McLellan / Imperial War Museums

dodaj komentarz

komentarze


Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Nawrocki: zdaliśmy test wojskowy i test solidarności
Sikorski: potrzebujemy ściany antydronowej
„Nieustraszony Rekin” na wodach Bałtyku
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
Dwie agresje, dwie okupacje
W Sejmie o rosyjskich dronach nad Polską
Pożegnanie z Columbią
Aby państwo polskie było gotowe na każdy scenariusz
Pytania o rosyjskie drony. MON wyjaśnia
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Już mają brąz, a mogą mieć złoto!
Sojusznicy wysyłają dodatkowe wojska
Świetne występy polskich żołnierzy
Wielkie zbrojenia za Odrą
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
Brytyjczycy żegnają Malbork
Kurs dla najlepszych w SERE
Czołgiści w ogniu
Bumar-Łabędy szykują się do produkcji K2
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Żołnierze USA i Bradleye jadą do Polski
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Premier do pilotów: Jesteście bohaterami
Hekatomba na Woli
Defendery skompletowane
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Krok ku niezależności
NATO – jesteśmy z Polską
Święto Wojsk Lądowych
Koncern Hanwha inwestuje w AWL
Największy transport Abramsów w tym roku
Wieża z HSW nie tylko dla Warana
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Rekompensaty na nowych zasadach
„Saber Junction” – gotowi do obrony
Polska zwiększy produkcję amunicji artyleryjskiej
Brytyjczycy na wschodniej straży
Debiut polskich Patriotów
Światowe podium dla zawodniczek Wojska Polskiego
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Terytorialsi na pętli
Grupa E5 o bezpieczeństwie wschodniej flanki NATO
Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Z najlepszymi na planszy
Premier: prowokacja bez precedensu
Husarz z polskim instruktorem
Orlik na Alfę
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Państwo odbuduje dom w Wyrykach
Tukan na smyczy
Prezydent przestrzega przed rosyjską dezinformacją
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Zwycięska batalia o stolicę
Black Hawki nad Warszawą
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Żandarmeria skontroluje także cywilów
„Road Runner” w Libanie
NATO uruchamia „Wschodnią Straż”
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Dobre wieści o Muzeum Wojska Polskiego
Szkolenia antydronowe tylko w Polsce

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO