Spotkania z powstańcami, spacer śladami walk, jakie toczyły się latem 1944 roku na ulicach stolicy i oficjalne uroczystości z udziałem kombatantów i władz państwowych. Przez cały dzień Warszawa i jej mieszkańcy obchodzą 72. rocznicę wybuchu powstania. – Powstanie warszawskie było osią naszej narodowej walki o niepodległość – mówił minister Antoni Macierewicz.

Z generałem Januszem Brochwiczem-Lewińskim, ps. „Gryf”, który walczył w powstaniu warszawskim jako żołnierz batalionu AK „Parasol”, spotkał się dziś minister obrony Antoni Macierewicz. – Dziękuję, że cały czas daje Pan świadectwo tego, jak wyglądała historia Polski i historia powstania warszawskiego. Nie ma słów wdzięczności, żeby wyrazić nasze podziękowanie za to – mówił Antoni Macierewicz do generała Brochwicz-Lewińskiego. Podczas spotkania „Gryf” opowiadał o walkach, w których brał udział latem 1944 roku. „Gryf” dowodził legendarną obroną Pałacyku Michla na Woli, a później walkami kilkunastoosobowej grupy opóźniającej, której zadaniem była obrona rejonu Młynarska–Żytnia. 8 sierpnia został ciężko ranny. Po kapitulacji Warszawy trafił do niemieckiego obozu. Po wojnie zdecydował się pozostać na Zachodzie. – Wstąpiłem do brytyjskiego wojska z intencją walki dalej przeciwko bolszewizmowi. 25 lat pracowałem w wywiadzie brytyjskim. Wykonywałem zadania, w których za jeden błąd płaciło się życiem – wspominał.

Generał mówił też, że gdy wrócił do Polski w 2002 roku, podjął kolejną walkę – tym razem o pamięć o walkach toczonych podczas powstania. – Spotykałem się z przewodnikami, wycieczkami. Mówiłem im, co i gdzie miało miejsce. Starałem się też mówić o tym wycieczkom. Myśmy walczyli o każdy kamień, który upamiętnia powstanie – podkreślał Janusz Brochwicz-Lewiński.

Zdaniem ministra Macierewicza, trzeba zachować pamięć o „miejscach, które opowiedzą o tamtych czasach, o dramacie wojny”. – Powstanie warszawskie składało się z tysiąca bitew, które często są nieznane, których nie ma w świadomości społecznej – podkreślał szef resortu obrony.

Minister przekazał byłemu żołnierzowi AK pamiątkowy ryngraf, z kolei generał wręczył szefowi MON książkę Małgorzaty Czerwińskiej-Buczek „Pod okupacją i w powstaniu – wspomnienia konspiracyjne”.
W Warszawie przez cały dzień obywały się uroczystości upamiętniające bohaterski zryw. O godzinie 12 warszawiacy mogli obejrzeć uroczystą zmianę warty przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Złożono też kwiaty przy tablicy upamiętniającej podpisanie przez gen. Antoniego Chruściela „Montera” – dowódcę Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej – rozkazu rozpoczęcia powstania warszawskiego. Delegacje pojawiły się także przy pomniku „Mokotów Walczący – 1944”, pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota” oraz przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.

Okolicznościowy baner na budynku Służby Kontrwywiadu Wojskowego

Oprócz oficjalnych uroczystości w stolicy zaplanowano wiele imprez dla mieszkańców. Można było wziąć udział m.in. w spacerze śladami powstania warszawskiego oraz grze miejskiej pt. „Politechnika Warszawska 1944”. Gracze mieli okazję wcielić się w żołnierzy walczących w powstaniu. Uczestnicy gry musieli wykonywać określone zadania, m.in. złożyć broń, zdobyć jedzenie w trudnych warunkach i udzielać pomocy rannym.

Z kolei dzieci, które biorą udział w programie „Lato w mieście”, spotkały się z sanitariuszką i łączniczką batalionu „Gozdawa” Danutą Zdziarską-Wichą ps. „Danka”. Najmłodsi mieszkańcy stolicy utworzyły także znak Polski Walczącej na placu Zamkowym oraz złożyły wieńce pod pomnikiem Małego Powstańca.

Popołudniowe uroczystości

Punktualnie o 17 (w rocznicę „godziny W”) w Warszawie i wielu innych miastach Polski rozległy się sygnały syren i na minutę zamarł ruch na ulicach. W ten sposób Polacy co roku oddają hołd powstańcom i ludności cywilnej stolicy. – Tym gestem wyrażamy naszą cześć i szacunek dla bohaterskich powstańców i cywilnej ludności stolicy. W chwili zadumy starsi wspomną wydarzenia sprzed 72 lat, a młodsi pomyślą o chwalebnej historii naszej Ojczyzny. Będzie to widoczny znak, że jesteśmy wspólnotą – wspólnotą wolnych, dumnych Polaków – mówił w niedzielę prezydent Andrzej Duda.





Chwilę po godzinie 17 rozpoczęły się obchody na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Wzięli w nich udział kombatanci oraz przedstawiciele władz państwowych. Później, o godzinie 19.30, odbędą się jeszcze uroczystości przy pomniku „Polegli– Niepokonani 1939– 1945” na cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli. Natomiast na godzinę 21 Muzeum Powstania Warszawskiego zaprasza na plac Piłsudskiego, gdzie warszawiacy będą śpiewać piosenki powstańcze – „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki” .

Odznaczenia od prezydenta

Obchody 72 rocznicy wybuchu powstania warszawskiego rozpoczęły się w sobotę. W parku Wolności Andrzej Duda spotkał się z uczestnikami walk. Prezydent wręczył odznaczenia uczestnikom powstania oraz osobom pielęgnującym pamięć o wydarzeniach z 1944 roku. -Jesteście państwo nieocenieni, jesteście nie tylko bohaterami powstania, jesteście też wychowawcami, wzorem, w który wpatrzone są oczy młodego pokolenia i waszych dzieci, wnuków i teraz waszych prawnuków. Patrzą na was z dumą, z dumą pamiętają o waszej wielkiej odwadze, o bohaterstwie, a przede wszystkim o miłości ojczyzny – zaznaczył prezydent.

Uroczysta sesja rady miasta, msza i apel pamięci

W niedzielę w Zamku Królewskim odbyła się uroczysta sesja rady m.st. Warszawy, poświęcona 72. rocznicy powstania warszawskiego. Podczas spotkania zostały wręczone honorowe obywatelstwa i nagrody m.st. Warszawy dla wybitnych warszawiaków i instytucji działających na rzecz rozwoju stolicy.

Tradycyjnie w przeddzień rocznicy wybuchu powstania pod pomnikiem Powstania Warszawskiego odbyła się także uroczysta msza polowa oraz został odczytany Apel Pamięci. W trakcie uroczystości minister obrony narodowej Antoni Macierewicz wręczył kombatantom „Medale Honorowe Powstania Warszawskiego 1944, 1 VIII–2 X”. – Ważne są pomniki i odznaczenia, budowane i nadawane w geście szacunku, podziwu i wdzięczności, za niebywałe bohaterstwo i odwagę. Równie ważne jak odbudowanie zniszczonej Warszawy jest odbudowanie pamięci o tym niebywałym heroizmie, jakim było powstanie warszawskie – podkreślał minister Macierewicz.

W uroczystości wzięła udział także prezydent Warszawy, Hanna Gronkiewicz-Waltz. -Sensem obchodzenia kolejnych rocznic powstania warszawskiego jest przede wszystkim wspomnienie pomordowanych, podziękowanie i oddanie czci żyjącym oraz uświadomienie młodym pokoleniom, jak straszna jest wojna. Warszawiacy wraz ze swoimi rodzinami oddają część żołnierzom Polski Walczącej. Cieszę się, że jest nas tutaj tak dużo – powiedziała.
Imprezę zakończył koncert „Nowe Pokolenie 16/44”.