moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Bohaterowie II Rzeczypospolitej – zmarli w USA, spoczną w Polsce

Szczątki płk. Ignacego Matuszewskiego i mjr. Henryka Floyar-Rajchmana, bohaterskich oficerów II Rzeczypospolitej, spoczną na Wojskowych Powązkach. Minister Antoni Macierewicz powołał komitet, który sprowadzi ich prochy z Nowego Jorku do Warszawy. Oficerowie we wrześniu 1939 roku uratowali przed okupantem 75 ton złota Banku Polskiego, wywożąc je za granicę. Majątek ten przeznaczono potem na polską armię i rząd emigracyjny.

– Obaj bohaterowie chcieli wrócić do wolnej Polski, nie doczekali jednak niepodległości kraju. Dlatego teraz nadszedł czas realizacji ich marzeń – stwierdził dr hab. Sławomir Cenckiewicz, dyrektor Wojskowego Biura Historycznego, podczas konferencji w Dowództwie Garnizonu Warszawa. Poinformowano na niej o utworzeniu specjalnego komitetu, który sprowadzi do Warszawy szczątki płk. Ignacego Matuszewskiego i mjr. Henryka Floyar-Rajchmana. Była to inicjatywa Cenckiewicza. – To realizacja testamentu tych bohaterów i sposób na oddanie im hołdu – podkreślał dziś historyk.

Twórca wywiadu

Powołany przez ministra obrony Antoniego Macierewicza komitet honorowy do sprowadzenia prochów oficerów tworzą m.in. minister skarbu Dawid Jackiewicz, wiceminister spraw zagranicznych Jan Dziedziczak, szefowie wywiadu i kontrwywiadu wojskowego oraz przedstawiciele Instytutu Józefa Piłsudkiego w Nowym Jorku. Na czele komitetu stanął szef MON, a sekretarzem tego gremium został dr Cenckiewicz.

– Realizując testament oficerów, chcemy pamiętać o polskiej historii – mówił Macierewicz. Minister przypomniał, że płk Matuszewski był m.in. jednym z twórców wywiadu wojskowego. – Jego wkład w zwycięstwo nad bolszewikami w 1920 roku można porównywać tylko z zasługami Józefa Piłsudskiego – uważa minister. Sam Piłsudski po wygranej nad Sowietami napisał, że dzięki pułkownikowi była to pierwsza od stuleci wojna, w czasie której Polska miała więcej informacji o nieprzyjacielu niż on o nas.

– Ignacy Matuszewski był też ministrem skarbu II Rzeczypospolitej, który przeprowadził Polskę przez światowy kryzys finansowy. Natomiast mjr Rajchman w okresie międzywojennym był m.in. wiceministrem, a potem ministrem przemysłu i handlu – dodał minister Jackiewicz. 

Ewakuacja złota

Pułkownik Ignacy Matuszewski był nie tylko szefem Oddziału II Naczelnego Dowództwa odpowiedzialnym za wywiad wojskowy, lecz również m.in. attaché wojskowym w Rzymie. Ministerstwem Skarbu kierował w latach 1929–1931. Przewidując rychły wybuch wojny, prowadził kampanię na rzecz zwiększenia budżetu wojskowego. Był mężem Haliny Konopackiej, lekkoatletki i pierwszej polskiej złotej medalistki olimpijskiej.

Major Henryk Floyar-Rajchman w czasie I wojny był żołnierzem Legionów Polskich, potem służył m.in. w Biurze Inspekcji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych w Warszawie oraz jako attaché wojskowy w Tokio. Wspomnianym wiceministrem, a potem ministrem przemysłu i handlu był w latach 1933–1935.

Jak dodał Jackiewicz, obaj oficerowie na polecenie polskiego rządu we wrześniu 1939 roku nadzorowali ewakuację 75 ton złota Banku Polskiego do Francji, gdzie majątek pomógł w tworzeniu polskiej armii i działalności politycznej polskiego rządu emigracyjnego z gen. Władysławem Sikorskim na czele.

Zgromadzony przez Bank Polski kruszec był wart blisko 400 mln zł. Został wywieziony koleją przez Rumunię do portu w Konstancy nad Morzem Czarnym. Stamtąd na pokładzie tankowca trafił do Stambułu, a 22 września na terytorium Bejrutu podległego sojuszniczej Francji. W październiku skarb II Rzeczypospolitej znalazł się w Never nad Loarą w centralnej Francji.

Powrót oficerów

Bohaterscy oficerowie w 1941 roku przedostali się do Stanów Zjednoczonych Ameryki. W Nowym Jorku wspólnie organizowali Komitet Narodowy Amerykanów Polskiego Pochodzenia oraz Instytut Józefa Piłsudskiego. We wrześniu 1944 roku Niemcy rozstrzelali córkę pułkownika, Ewę Matuszewską, która podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką pułku „Baszta”. Oficer zmarł nagle 3 sierpnia 1946 roku. Major Floyar-Rajchman kilka lat później – 22 marca 1951 roku. Obaj spoczywają na nowojorskim cmentarzu w dzielnicy Quinns.

Na razie nie wiadomo, ile potrwają formalności związane ze sprowadzeniem ich szczątków do Polski. – Aby przewieźć ich do kraju, musimy założyć sprawę przed sądem w Nowym Jorku i uzyskać zgodę na ekshumację oraz transport szczątków – tłumaczył dr Cenckiewicz. Wiceminister Dziedziczak zapewniał, że nasze służby konsularne dołożą wszelkich starań, aby operacja przebiegła sprawnie.

Zgodnie z decyzją ministra obrony, bohaterowie spoczną na Wojskowych Powązkach.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: mjr Robert Siemaszko/CO MON

dodaj komentarz

komentarze


Korpus bezzałogowców i nowe specjalności w armii
Brytyjczycy na wschodniej straży
Deterrence in Polish
Trwa dobra passa reprezentantów Wojska Polskiego
Polskie Bayraktary nad Turcją
Były szef MON-u bez poświadczenia bezpieczeństwa
DragonFly czeka na wojsko
W Brukseli o bezpieczeństwie wschodniej flanki i Bałtyku
Koniec pewnej epoki
Mity i manipulacje
Medycy na start
Kaczka wodno-lądowa (nie dziennikarska)
Uczniowie poznają zasady bezpieczeństwa
MON chce nowych uprawnień dla marynarki
Wojny na rzut kostką
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Konie dodawały pięciobojowi szlachetności
Koniec dzieciństwa
Młodzi i bezzałogowce
Terytorialsi w akcji
Trzeba wzmocnić suwerenność technologiczną Polski
Pocisk o chirurgicznej precyzji
Pokój na Bliskim Wschodzie? Podpisano kluczowe porozumienie
Abolicja dla ochotników
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Izrael odzyskał ostatnich żywych zakładników
Ustawa schronowa – nowe obowiązki dla deweloperów
Dywersanci atakują
Zawiszacy na Litwie
Kopuła nad bewupem
Maratońskie święto w Warszawie
Pasja i fart
Polski „Wiking” dla Danii
Człowiek jest najważniejszy
„Steadfast Noon”, czyli nuklearne odstraszanie
Bataliony Chłopskie – bojowe szeregi polskiej wsi
Żołnierz na urlopie i umowie zlecenie?
Orientuj się bez GPS-u
W wojsku orientują się najlepiej
F-35 z Norwegii znowu w Polsce
MON i MSWiA: Polacy ufają swoim obrońcom
Speczespół wybierze „Orkę”
Zełenski po raz trzeci w Białym Domu
Kawaleria pancerna spod znaku 11
Wojskowi rekruterzy zawsze na posterunku
„Droga do GROM-u”
Żołnierze na trzecim stopniu podium
Jelcz się wzmacnia
„Road Runner” w Libanie
Kircholm 1605
Wojskowe przepisy – pytania i odpowiedzi
Więcej szpitali przyjaznych wojsku
Medicine for Hard Times
W poszukiwaniu majora Serafina
Pływali jak morscy komandosi
Broń i szkolenia. NATO wspiera Ukrainę systemowo
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Kosmiczny Perun
Kawaleria w szkole
Priorytetowe zaangażowanie
Czarnomorski szlif minerów

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO