moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

75 lat temu wybuchła II wojna światowa

Świtem 1 września 1939 roku hitlerowskie Niemcy napadły na Polskę. Rozpoczęła się II wojna światowa, największy konflikt zbrojny w dziejach ludzkości. Wzięło w nim udział 61 państw i ponad 110 milionów żołnierzy. Sześcioletnia wojna pochłonęła około 72 milionów istnień. Największe straty poniosła Polska, w której zginęło aż 16 procent ludności.



„Zniszczenie Polski musi być naszym pierwszym zadaniem, dlatego bądźcie bez litości” mówił do swoich dowódców w sierpniu 1939 r. przywódca III Rzeszy Adolf Hitler. Realizując ten rozkaz świtem 1 września, niemieckie siły zaatakowały Polskę z lądu, morza i powietrza.

Pierwsze uderzenie

Miejscem, gdzie zaczęła się II wojna, zdaniem wielu historyków, był 15-tysięczny Wieluń, leżący 21 kilometrów od granicy z III Rzeszą. O 4.40 na miasto spadły pierwsze niemieckie bomby. Podczas kilkugodzinnego nalotu Luftwaffe zrzuciło na Wieluń 46 ton ładunków. Miasto zostało prawie doszczętnie zniszczone, zginęło kilkuset jego mieszkańców.

Jak podkreśla Marcin Westphal z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, w Wieluniu nie było żadnych polskich oddziałów. – Nalot był sprawdzianem taktyki i zgrania niemieckich pilotów oraz sposobem na sianie paniki wśród cywili – stwierdza historyk. Siedem minut po ataku na Wieluń niemiecki pancernik „Schleswig-Holstein" rozpoczął ostrzał Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.


W tym samym czasie nastąpił jeszcze jeden, trochę zapomniany, atak na mosty w Tczewie – drogowy i kolejowy. – To przez nie prowadziła strategiczna przeprawa przez Wisłę z Rzeszy do Prus Wschodnich – tłumaczy Krzysztof Małecki, historyk II wojny z Krakowa. Zaminowanych mostów bronił 2 Batalion Strzelców.

O 4.43 niemiecka eskadra lotnicza zbombardowała dworzec i okolice mostów, uszkadzając przewody odpalające ładunki, a dwie minuty później dotarł tu pociąg z niemieckimi żołnierzami. Mimo to polskim saperom udało się naprawić detonatory i o 6 rano rozpoczęli wysadzanie pierwszego przęsła. – Zniszczenie przeprawy uniemożliwiało szybkie uderzenie sił pancernych III Rzeszy i odcięcie Pomorza od reszty Polski – podkreśla Małecki.

Walki na dwa fronty

Niemcy zaplanowali błyskawiczne przełamanie polskiej obrony. 1 września na nasz kraj ruszyła armia przeszło 1,8 mln żołnierzy uzbrojonych w 11 tys. dział, 2,8 tys. czołgów i 2 tys. samolotów. Polskich granic broniły znacznie mniejsze siły liczące 950 tys. żołnierzy, 4,8 tys. dział, 700 czołgów i 400 samolotów. – Wehrmacht miał nie tylko przewagę liczebną, ale dysponował również nowocześniejszym uzbrojeniem – podkreśla krakowski historyk.

Dwa dni po ataku III Rzeszy na Polskę nasi sojusznicy, Anglia i Francja, wypowiedziały Niemcom wojnę. Niestety za dyplomatycznymi zabiegami nie poszły działania zbrojne. Trudno dziś wyrokować, jaki mógłby być skutek ich ofensywy. – Zapewne atak Francji na zachodnią granicę Niemiec odciążyłby naszą armię, ale w jakim stopniu nie wiadomo – dodaje Marcin Westphal.

Los wrześniowych walk przypieczętowało wkroczenie 17 września o świcie oddziałów Armii Czerwonej. Łamiąc obowiązujący polsko-sowiecki pakt o nieagresji, granice przekroczyło ok. 1,5 mln żołnierzy rosyjskich. Realizowali oni ustalenia zawarte w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow dotyczące IV rozbioru Polski.

Spotkanie żołnierzy Wehrmachtu i Armii Czerwonej 20 września 1939 roku, na wschód od Brześcia.

Po sowieckim ataku nocą z 17 na 18 września polski prezydent Ignacy Mościcki wraz z rządem i Naczelnym Wodzem Edwardem Śmigłym-Rydzem przekroczyli granicę z Rumunią, gdzie zostali internowani. Ich śladem poszło ok. 90 tys. polskich żołnierzy, którzy przedostali się do Rumunii, na Węgry, Litwę i Łotwę.

Samotnie walcząca z dwoma najeźdźcami Polska musiała ponieść klęskę. Nie zmieniła jej bohaterska obrona Warszawy, która skapitulowała 28 września, ani walczący do 2 października żołnierze na Helu. Kampanię wrześniową zakończyła kapitulacja cztery dni później pod Kockiem oddziałów Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga.

Krwawy bilans wrześniowych walk to ponad 70 tys. polskich żołnierzy zabitych w walkach z Wehrmachtem i Armią Czerwoną. Z niemieckiej strony poległo i zostało rannych ok. 45 tys. żołnierzy, a straty sowieckie to ok. 3 tys. zabitych.

1 września 1939 r. to jednocześnie początek największego konfliktu zbrojnego w historii ludzkości. Objął on 61 państw w Europie, Azji, Afryce i na Bliskim Wschodzie. Szacuje się, że w trakcie wojny śmierć poniosło 72 mln ludzi, z tego 61 mln po stronie aliantów.

Według badań Instytutu Pamięci Narodowej nasz kraj odniósł procentowo największe straty wśród państw biorących udział w walkach. W latach 1939-1945 zginęło od 5,6 do 5,8 mln polskich obywateli, czyli aż 16 proc. przedwojennej ludności kraju.


Gdańskie obchody

Tegoroczne obchody 75. rocznicy wybuchu II wojny rozpoczną się tradycyjnie świtem 1 września od apelu poległych pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte. W uroczystości wezmą udział prezydenci Polski i Niemiec Bronisław Komorowski oraz Joachim Gauck.

Natomiast w południe przed pomnikiem Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku odbędzie się msza w intencji poległych pocztowców. Wieczorem w poniedziałek zaplanowano w Gdańsku spektakl „Wybuch". Przygotowane przez Muzeum II Wojny Światowej według pomysłu Andrzeja Wajdy widowisko zostanie zaprezentowane na wielkim ekranie wewnątrz nieczynnego zbiornika na gaz stojącego nieopodal powstającej siedziby muzeum.

– Na spektakl złożą się archiwalne zdjęcia i filmy pochodzące ze zbiorów naszej placówki oraz fragmenty filmów Wajdy „Lotna" i „Katyń" – informują pracownicy muzeum. Spektakl będzie prezentowany 1 i 2 września co godzinę. Dodatkowe informacje na stronie muzeum: www.muzeum1939.pl.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe

dodaj komentarz

komentarze


Zwycięska batalia o stolicę
Wicepremier Kosiniak-Kamysz rozmawia o technologiach nuklearnych
Szef MON-u upamiętnił pierwszych poległych w II wojnie
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Z najlepszymi na planszy
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Drones on the Offensive
Wypadek przed Air Show
Czas nowych inwestycji
Premierowe strzelania Spike’ami z Apache’ów
Brytyjczycy żegnają Malbork
Wojskowi szachiści z medalem NATO
NATO ćwiczy na Bałtyku. Z polskim udziałem
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Ruszają targi zbrojeniowe w Kielcach
Skorzystaj z szansy na zostanie oficerem
Dron-śmigłowiec dla marynarki
Relokacja wojsk na Podkarpaciu
Ćwicz w szkole jak w wojsku!
Westerplatte, 1 września 1939. Pamiętamy!
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Flytrap, czyli młot na drony
Śmierć pilota F-16. Trwa badanie przyczyn wypadku
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Polsko-koreańska spółka będzie produkować rakiety do wyrzutni Homar-K
Norwegowie budują na polskim poligonie
Koniec miękkiej gry
Nocne ataki na Ukrainę
Inowrocławscy saperzy z misją na południu
Polski żołnierz pobił w Chinach rekord świata
Szczelna sieć dla Tarczy
Na motocyklach śladami historii
„Był twarzą sił powietrznych”
Warszawo, do broni!
Zakupy według potrzeb
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Beret „na rekinka” lub koguta
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Nowelizacja ustawy o obronie z podpisem prezydenta
Poradnik na czas kryzysu gotowy!
Wielkie zbrojenia za Odrą
Dwie agresje, dwie okupacje
Strzelanina w bazie US Army
Orlik na Alfę
Szef Sztabu Generalnego: MSPO przykładem rewolucji dronowej
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Hekatomba na Woli
Prezydent Nawrocki: Wieluń to symbol cierpienia
Czarna skrzynka F-16 w rękach śledczych
Amerykańsko-rosyjski szczyt na Alasce
Radary, które widzą wszystko
Towarzysze czołgów
Informacja geoprzestrzenna na współczesnym polu walki
Air Show 2025 odwołane. Co z biletami?
Szczyt przywódców ws. Ukrainy
Najmłodszy w rodzinie
„Road Runner” w Libanie
31 Baza Lotnictwa Taktycznego apeluje do mediów
Premier i szefowa UE na granicy w Krynkach
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Wyczekiwane przyspieszenie
Polska i Szwecja, razem na rzecz bezpieczeństwa
Baobab z miotaczem
Świetne występy polskich żołnierzy
Strategiczne partnerstwo Polski i Kanady
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Loty szkoleniowe na F-16 wstrzymane do odwołania
Startuje „Żelazny obrońca”
Akt oskarżenia w sprawie planu „Warta”
Kadeci będą się uczyć obsługi dronów
Duże osiągnięcie polskich skoczków
Huta Stalowa Wola na MSPO
Skoordynowane zarządzanie w kryzysie
MON rozpoczyna współpracę z Ligą Obrony Kraju
Lepsza efektywność

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO