Dokładnie dziesięć lat temu powstał pierwszy w historii Marynarki Wojennej klucz śmigłowców pokładowych SH-2G. Do ich zadań należy wykrywanie, rozpoznawanie i identyfikacja statków, ale także niszczenie okrętów podwodnych. Na co dzień współpracują z fregatami rakietowymi ORP „Gen. K. Pułaski” oraz ORP „Gen. T. Kościuszko”.
– To najwspanialsza praca na świecie. Tyle że osoby, które ją wykonują, tak do końca normalne nie są – żartuje kpt. mar. pil. Sebastian Bąbel, dowódca klucza śmigłowców SH-2G.
To było jakieś sześć, siedem lat temu. Noc, ciemno choć oko wykol, a do tego deszcz. Piloci śmigłowców SH-2G szkolą się na pełnym morzu. Jedno z zadań: wylądować na fregacie i wystartować z niej. – Już po wszystkim mój kolega kpt. Lipiński rzucił do mnie: „Wiesz co? My to musimy być nieźle p…ni, że wybraliśmy sobie taki zawód”. I trudno się z nim nie zgodzić – opowiada kpt. mar. pil. Sebastian Bąbel.
Sporym wyzwaniem jest już samo latanie nad morzem, gdzie przecież nie ma punktów odniesienia. – Pilot lecący nad lądem widzi lasy, wzgórza, budynki. Jest w stanie określić, w jakiej odległości od ziemi się znajduje. Tutaj – nic, a przynajmniej niewiele. Powierzchnia morza bardzo często wręcz zlewa się z niebem, powstają optyczne złudzenia. Człowiek bardzo łatwo może stracić orientację – tłumaczy kpt. mar. pil. Bąbel. Ale to nie wszystko. – Z takiej pustki nagle wyłania się niewielki punkt, który z czasem rośnie. To fregata rakietowa. A na niej lądowisko o wymiarach 11 na 15 metrów, czyli bardzo mało miejsca – opowiada kpt. mar. Bąbel. Dla porównania: średnica wirnika nośnego w śmigłowcu wynosi przeszło 13 metrów.Kpt. mar. pil. Sebastian Bąbel, dowódca klucza śmigłowców SH-2G.
Co więcej, okręt płynie, kołysze się na falach, do tego dochodzi wiatr. Lądowanie jest ekstremalnie trudne. – To robota, która wymaga chirurgicznej precyzji – przyznaje kpt. mar. pil. Bąbel. – Manewr należy rozpocząć dokładnie 40 stóp, czyli około 12 metrów, nad lądowiskiem, a śmigłowiec posadzić nie wzdłuż osi okrętu, lecz 30 stopni w prawo lub lewo od jego dziobu. Margines błędu jest równy długości trzech kroków dorosłego mężczyzny – podkreśla kpt. mar. pil. Bąbel.
Lądowanie wymaga maksymalnego skupienia. Tymczasem podczas manewru kabina rozbrzmiewa jazgotem radiowej korespondencji. A to jeszcze i tak nic w porównaniu z lądowaniem przy kiepskiej pogodzie, we mgle, podczas deszczu, albo w nocy, kiedy załoga śmigłowca może liczyć jedynie na punktowe światło – mocne reflektory mogłyby utrudnić pracę marynarzom, którzy naprowadzają maszynę.
Tymczasem tego typu manewry dla ośmiu polskich pilotów pokładowych to niemal chleb powszedni. – Za sterami SH-2G spędzili oni łącznie niemal 3600 godzin, w tym czasie wykonali przeszło 3700 startów i lądowań na pokładach okrętów – informuje kmdr ppor. Czesław Cichy, rzecznik Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej. I robią to po mistrzowsku. Dowód? Pismo, jakie w 2011 roku do byłego już dowódcy BLMW wysłał kmdr Patrick Kulakowski, dowódca amerykańskiej fregaty USS „Carr”. Polscy piloci mieli okazję współpracować z nim podczas ćwiczeń na Bałtyku. – Jestem pod wielkim wrażeniem ich profesjonalizmu i umiejętności. Operacje ze śmigłowcami prowadziłem wielokrotnie, a wasi piloci zaliczają się do najlepszych, jakich kiedykolwiek widziałem – podkreślał Kulakowski.
Marynarka Wojenna posiada cztery śmigłowce pokładowe SH-2G. Na co dzień współpracują one z fregatami rakietowymi ORP „Gen. K. Pułaski” oraz ORP „Gen. T. Kościuszko”, które na przełomie wieków Polska otrzymała od Stanów Zjednoczonych. I to właśnie na pokładzie „Kościuszki” dotarły do Gdyni dwa pierwsze helikoptery. Kolejne dwa doleciały z bazy w niemieckim Nordholz. 25 sierpnia 2003 roku został sformowany pierwszy w historii Marynarki Wojennej klucz śmigłowców pokładowych.
SH-2G przeznaczone są do wykrywania, rozpoznawania i identyfikacji jednostek nawodnych, a także niszczenia okrętów podwodnych. Do ich namierzania służą wrzucane do wody pławy hydroakustyczne, a także detektor anomalii hydromagnetycznych. – Jeśli załoga śmigłowca natrafi na okręt podwodny, może powiadomić o tym fregatę. Ale może też sama z nim walczyć. Trzy nasze śmigłowce przystosowane zostały do przenoszenia torped MU-90 – wyjaśnia kmdr ppor. Cichy.
Kmdr ppor. Paweł Werner, pełniący obowiązki dowódcy fregaty ORP „Gen. K. Pułaski”, przyznaje, że z takim przeciwnikiem jak okręt podwodny warto walczyć na odległość. – Im wcześniej się o nim dowiemy, tym lepiej – podkreśla. – Śmigłowiec pokładowy może nam bardzo ułatwić życie. To takie przedłużenie naszych oczu i rąk. Wartość bojowa okrętu, który ma go do dyspozycji, wzrasta znacząco – przekonuje.
Polskie śmigłowce pokładowe wykonywały zadania zarówno na Bałtyku, jak i Morzu Północnym, Śródziemnym, Czarnym, Oceanie Atlantyckim. Wydzielony komponent lotniczy klucza dwukrotnie wchodził w skład Stałego Zespołu Sił Odpowiedzi NATO i brał udział w operacji antyterrorystycznej „Active Endeavour”. Jak przyznaje kpt. mar. pil. Bąbel przez te dziesięć lat nazbierało się mnóstwo wydarzeń i ciekawych historii. – Pamiętam, jak na Morzu Śródziemnym uratowaliśmy życie grupie uchodźców, którzy usiłowali się przedostać z Algierii do Hiszpanii. Płynęli jednosilnikową łodzią, a my trafiliśmy na nich sto mil od najbliższego lądu – wspomina kpt. mar. pil. Bąbel. Opowiada też o wielorybach, które mógł oglądać z kabiny śmigłowca. – Takich rzeczy człowiek nie zobaczy nawet na Discovery – uśmiecha się i dodaje: – W ciągu tych dziesięciu lat udało nam się stworzyć od zera całkowicie nowy rodzaj lotnictwa. Kiedy patrzę na efekty naszej pracy, czuję naprawdę ogromną satysfakcję.
autor zdjęć: Marian Kluczyński
komentarze