moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Mosty – początek wojny?

Wojna polsko-bolszewicka nie została nigdy wypowiedziana, nie ustalono więc dokładnej daty, kiedy się rozpoczęła. Według części historyków początkiem konfliktu była potyczka polskich wojsk z oddziałami sowieckimi koło miasteczka Mosty pod Grodnem 14 lutego 1919 roku. Inni za moment rozpoczęcia walk uznają 3 stycznia 1919 roku, kiedy bolszewicy uderzyli na Wilno.


Polscy żołnierze z ciężkim karabinem maszynowym Schwarzlose wz. 07/12 na stanowisku bojowym podczas wojny polsko-bolszewickiej. Widoczny żołnierz celujący z karabinu Mannlicher M1895. Fot. NAC

Pod koniec I wojny światowej w Moskwie opracowano plan operacji „Cel Wisła”, w wyniku której sowieckie władze chciały wcielenia w życie idei rewolucji komunistycznej na terenie całej Europy. Marsz Armii Czerwonej na zachód rozpoczął się 17 listopada, kiedy jej siły przekroczyły rosyjsko-niemiecką linię demarkacyjną na Białorusi.

Rosjanie stopniowo zajmowali tereny opuszczane przez okupujące je dotychczas wojska niemieckie Naczelnego Dowództwa Wojsk na Wschodzie (Ober-Ost). Zajęli m.in. Mińsk i Mołodeczno. 17 grudnia Sowieci ogłosili powstanie Łotewskiej Republiki Radzieckiej, a 1 stycznia 1919 roku – Białoruskiej Republiki Radzieckiej.

– Działania Rosji bolszewickiej stanowiły zagrożenie dla odrodzonej Polski i ziem kresowych w przeważającej części zamieszkiwanych przez Polaków – mówi dr Mieczysław Wolski, historyk zajmujący się okresem XX wieku. W obawie przed bolszewikami w Wilnie powstały oddziały polskiej Samoobrony Krajowej Litwy i Białorusi. Na ich czele stanął gen. Władysław Wejtko, mianowany przez gen. Tadeusza Rozwadowskiego, szefa Sztabu Generalnego WP. Pod koniec grudnia 1918 roku samoobrona została rozwiązana, a jej oddziały włączono w szeregi polskiego wojska.

Trzy dni później siły niemieckie opuściły Wilno, a na przedpolach miasta pojawili się Sowieci. 3 stycznia Armia Czerwona zaatakowała. – Mimo bohaterskiej polskiej obrony przewaga nieprzyjaciela spowodowała, że 5 stycznia gen. Wejtko zarządził opuszczenie miasta – opowiada historyk. W kolejnych dniach sowieckie oddziały na Wileńszczyźnie przejmowały Kowno, Lidę i Baranowicze.


Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wśród żołnierzy na froncie galicyjskim. 1919 r. Fot. NAC

Po zawarciu 5 lutego polsko-niemieckiej umowy w Białymstoku wojska II RP uzyskały zgodę Ober-Ostu na przemarsz przez niemiecką strefę okupacyjną. Na odcinku północnym operowała 1 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego, który swoje oddziały skupiał w rejonie Wołkowyska. Z kolei na odcinku południowym Grupą Poleską dowodził gen. Antoni Listowski. Skoncentrował on swoje siły pod Antopolem i koło Berezy Kartuskiej. W pierwszej połowie lutego zaczęto przerzucać za Bug polskie dywizje. 14 lutego Polacy napotkali w rejonie miejscowości Mosty nad Niemnem oddziały Frontu Zachodniego Armii Czerwonej i stoczyli z nimi zwycięską potyczkę.


Ciężki karabin maszynowy Schwarzlose wz. 07/12 z obsadą na stanowisku ogniowym. Fot. NAC

To starcie uznawane jest za pierwszy kontakt bojowy oddziałów Wojska Polskiego z Armią Czerwoną i jednocześnie początek wojny polsko-bolszewickiej. – W ostatnich latach pojawiło się jednak wiele głosów historyków, którzy za faktyczny początek wojny uważają 3 stycznia 1919 roku, kiedy bolszewicy uderzyli na Wilno – tłumaczy dr Wolski. Zwolennicy tej tezy argumentują, że broniące miasta oddziały już wówczas były oficjalnie uznane za Wojsko Polskie.

W połowie kwietnia 1919 roku ruszyła polska ofensywa, dzięki której odbito Wilno i Mołodeczno oraz zajęto Dyneburg, Nowogródek i Baranowicze. Miesiąc później rozpoczął się kontratak wojsk sowieckich. Decydujące walki z bolszewikami rozegrały się w połowie sierpnia 1920 roku na przedpolu Warszawy. Wojna zakończyła się militarnym zwycięstwem Polski i zatrzymaniem pochodu wojsk sowieckich na zachód Europy.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: NAC

dodaj komentarz

komentarze


Husarz z polskim instruktorem
Ostry kurs na „Orkę” – rząd chce podpisać kontrakt do końca roku
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
Brytyjczycy żegnają Malbork
Nawrocki: zdaliśmy test wojskowy i test solidarności
Człowiek w pętli
Rekompensaty na nowych zasadach
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Największy transport Abramsów w tym roku
Polsko-ukraińskie rozmowy o współpracy
Sojusznicy wysyłają dodatkowe wojska
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Już mają brąz, a mogą mieć złoto!
Państwo odbuduje dom w Wyrykach
Żandarmeria skontroluje także cywilów
Szkolenia antydronowe tylko w Polsce
Z najlepszymi na planszy
H145M – ciekawa oferta dla Polski
„Road Runner” w Libanie
Żołnierze USA i Bradleye jadą do Polski
„Nieustraszony Rekin” na wodach Bałtyku
Pytania o rosyjskie drony. MON wyjaśnia
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Brytyjczycy na wschodniej straży
Pożegnanie z Columbią
By znaleźć igłę, w Bałtyku trzeba najpierw znaleźć stóg
NATO – jesteśmy z Polską
W Sejmie o rosyjskich dronach nad Polską
Światowe podium dla zawodniczek Wojska Polskiego
Krok ku niezależności
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Grupa E5 o bezpieczeństwie wschodniej flanki NATO
Święto Wojsk Lądowych
Debiut polskich Patriotów
Polska zwiększy produkcję amunicji artyleryjskiej
Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Sikorski: potrzebujemy ściany antydronowej
Wielkie zbrojenia za Odrą
NATO uruchamia „Wschodnią Straż”
Czy trzeba będzie zrekonstruować samolot „Slaba”?
Premier do pilotów: Jesteście bohaterami
Zwycięska batalia o stolicę
Premiera na MSPO: Pocisk dalekiego zasięgu Lanca
Hekatomba na Woli
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
17 września 1939. Nigdy więcej
W poszukiwaniu majora Serafina
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Wieża z HSW nie tylko dla Warana
Czołgiści w ogniu
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Koncern Hanwha inwestuje w AWL
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Black Hawki nad Warszawą
Cios w plecy
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Kurs dla najlepszych w SERE
Prezydent przestrzega przed rosyjską dezinformacją
Dwie agresje, dwie okupacje
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Żelazna Dywizja zdaje egzamin celująco
Orlik na Alfę
Aby państwo polskie było gotowe na każdy scenariusz
Młody narybek AWL-u na szkoleniu

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO