Rok 2016 to z punktu widzenia pozycji Polski w relacjach międzynarodowych rok trzech niezwykle ważnych wydarzeń, których mamy zaszczyt być gospodarzem. Będą nimi: szczyt NATO w Warszawie, Światowe Dni Młodzieży w Krakowie, na których będziemy zaszczyceni obecnością Ojca Świętego Franciszka, oraz obchody 1050. rocznicy chrztu Polski.
Pozwolę sobie wyrazić przekonanie, że udany przebieg każdego z nich przyczyni się nie tylko do promocji Polski, ale przede wszystkim wartości, z którymi wspomniane wydarzenia się wiążą, a które są dla nas, Polaków, niezwykle cenne: bezpieczeństwo, solidarność, godność każdego człowieka i duchowy wymiar życia. (…)
Przemawiając podczas sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku w zeszłym roku, odwołałem się do słów mojego wielkiego rodaka, św. Jana Pawła II, że pokój i prawo międzynarodowe są wewnętrznie ze sobą związane, gdyż prawo sprzyja pokojowi. Dziś jeszcze bardziej niż w poprzednich latach powinniśmy pochylić się nad tym przesłaniem. Równość suwerennych państw, nieingerencja w ich sprawy wewnętrzne oraz integralność terytorialną, zakaz użycia siły w celach agresywnych, pokojowe rozstrzyganie sporów międzynarodowych czy prawo narodów do samostanowienia – oto podstawowe zasady, których pogwałcenie nieuchronnie przynosi kres pokojowym relacjom między państwami. Polska zawsze będzie stać na gruncie prymatu prawa międzynarodowego, gdyż to właśnie ono jest gwarancją pokoju. Pokój przez prawo, siła prawa ponad prawem siły – oto idea przewodnia mojej prezydentury. (…)
Polska jest przywiązana do takiego modelu współpracy międzynarodowej, którego ważnymi elementami są właśnie prymat prawa międzynarodowego i dyplomacja jako najpewniejsze mechanizmy pokojowego współistnienia i rozwiązywania sporów pomiędzy państwami, jeżeli do takich dochodzi.
Niestety – wydaje się, że porządek międzynarodowy nie jest dziś trwale zabezpieczony. Nawet jeśli przytłaczająca większość państw pragnie żyć w pokoju, to jednak zdarzają się kraje przedkładające siłę ponad prawo, kraje, które ignorują ograniczenia normatywne i dążą do osiągnięcia swoich celów na drodze konfliktów zbrojnych. Sytuacja ta wymaga aktywnego zaangażowania w działania zmierzające do obrony międzynarodowego ładu. Podstawowym zadaniem dyplomacji jest zapewnienie naszym narodom bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo – to podstawowe oczekiwanie społeczne, które powinno być najważniejszą racją naszych działań.
Musimy wzmocnić NATO
W 2016 roku głównym zadaniem Polski w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego będzie dążenie do wzmocnienia Sojuszu Północnoatlantyckiego w związku ze szczytem NATO w Warszawie. Sojusz powinien podjąć decyzje m.in. dotyczące jego obecności wojskowej na terytorium państw wschodniej flanki i zdolności do reagowania na zagrożenia hybrydowe.
Próby destabilizacji ładu europejskiego opartego na wartościach i instytucjach demokratycznych powodują, że zagrożenia dla bezpieczeństwa znalazły się niestety w bezpośrednim sąsiedztwie NATO. Łatwość, z jaką przychodzi niektórym łamanie powszechnie przyjętych zasad regulujących pokojowe relacje między państwami, musi wzbudzać nasze zaniepokojenie.
Polska oraz inne państwa regionu liczą, że szczyt warszawski wyjdzie poza postanowienia szczytu z Newport: zwiększy zdolności obronne NATO i zapewni ich równomierne rozmieszczenie. Bezpieczeństwo państw Sojuszu jest bowiem niepodzielne – to ogromnie ważna zasada.
Jednocześnie dobrze rozumiemy, że warunkiem trwałego pokoju jest również odprężenie. Będzie ono możliwe jednak dopiero wówczas, gdy wzmocnione zostaną gwarancje bezpieczeństwa dla wszystkich państw członkowskich Sojuszu. Najkrótsza droga wiedzie przez zwiększenie potencjału obronnego NATO, zwłaszcza w tych jego częściach, które są dziś najbardziej narażone na zagrożenie.
W interesie Polski leży wzmocnienie więzi pomiędzy Europą i Stanami Zjednoczonym, które pozostają naszym najważniejszym sojusznikiem. Zdajemy sobie jednak sprawę, że drugim filarem i zarazem gwarancją bezpieczeństwa regionalnego są nasze własne zdolności. Dlatego Polska, podobnie jak w innych obszarach, nie unika odpowiedzialności i jest gotowa współkształtować bezpieczeństwo w swoim sąsiedztwie. Wierzymy, że konsekwentna konsolidacja państw środkowoeuropejskich wokół idei stabilizacji i bezpieczeństwa całego regionu szybko przyniesie rezultaty. Ważnym krokiem w tym kierunku było spotkanie liderów państw członkowskich NATO z Europy Środkowej, które z inicjatywy Polski i Rumunii odbyło się niedawno w Bukareszcie.
Nie zapomnimy o Ukrainie
Szczególne położenie geopolityczne Polski sprawia, że w dzisiejszym środowisku bezpieczeństwa żadna realistyczna polityka europejska, szczególnie w jej wymiarze wschodnim, nie jest i nie może być realizowana z pominięciem naszego kraju.
Polska, podobnie jak jej sojusznicy i przyjaciele na całym świecie, uznaje rozwiązanie kryzysu ukraińskiego w zgodzie z zasadami prawa międzynarodowego za żywotny i strategiczny interes całej wspólnoty międzynarodowej.
Historia uczy nas, że pokój pozyskany za cenę suwerenności innych państw rzadko kiedy bywa trwały. Nigdy natomiast nie jest sprawiedliwy. (…)
Przemówienie prezydenta Andrzeja Dudy wygłoszone 13 stycznia 2016 roku na spotkaniu z Korpusem Dyplomatycznym. Pełna treść przemówienia znajduje się na stronie www.prezydent.pl.
komentarze