moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Jutrzenka swobody

11 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przejął z rąk Rady Regencyjnej naczelne dowództwo wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy podpisały rozejm kończący I wojnę światową. Ta data stała się symbolicznym dniem odzyskania suwerenności przez Polskę po 123 latach niewoli, obchodzonym jako Narodowe Święto Niepodległości. 

Obchody Święta Niepodległości na placu Saskim w Warszawie. Marszałek Józef Piłsudski na Kasztance przyjmujący defiladę oddziałów piechoty.

„Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. […] prysły kordony. Nie ma ich. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze!”, tak Jędrzej Moraczewski, pierwszy premier niepodległej Polski, opisywał listopadowe dni 1918 roku we wspomnieniach „Przewrót w Polsce".

Wraz z końcem I wojny światowej upadły trzy mocarstwa, które dokonały rozbioru Polski. Niemcy ponosili klęskę, rozpadała się monarchia austro-węgierska, a w Rosja szalała rewolucja. – Sytuacja w Europie była dla Polski wyjątkowo korzystna i stworzyła możliwości do odrodzenia państwa – mówi dr Mieczysław Wolski, historyk okresu XX wieku.

Na przełomie października i listopada 1918 roku Polacy zaczęli przejmować władzę na okupowanych ziemiach. W Cieszynie od 19 października działała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego pod przewodnictwem księdza Józefa Londzina. 28 października w Krakowie Wincenty Witos, przywódca ludowców, stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej powołanej przez posłów polskich do parlamentu austriackiego. Z kolei w Lublinie w nocy z 6 na 7 listopada powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z premierem Ignacym Daszyńskim.

Rozbrajanie Niemców w Warszawie – warta studentów. W głębi widoczni rozbrojeni żołnierze niemieccy. Listopad 1918 r.

W Warszawie od września 1917 roku namiastką najwyższej władzy państwowej była Rada Regencyjna Królestwa Polskiego, utworzona przez władze niemieckie i austro-węgierskie. Zasiadali w niej książę Zdzisław Lubomirski, arcybiskup Aleksander Kakowski i hrabia Józef Ostrowski. Rada 7 października ogłosiła odezwę „Do Narodu Polskiego”, w której proklamowała niepodległość Polski. – Jednak regenci zdawali sobie sprawę, że ich rola dobiega końca i czas przekazać władzę w ręce osoby mającej szerokie poparcie społeczne – tłumaczy historyk.

Okazja pojawiła się 10 listopada. Wówczas specjalnym pociągiem z Berlina przyjechał do Warszawy, zwolniony z więzienia w twierdzy magdeburskiej, Józef Piłsudski, twórca Legionów Polskich. Na dworcu powitał go m.in. w imieniu Rady książę Lubomirski. – Następnego dnia Rada przekazała Piłsudskiemu, będącemu w oczach wielu Polaków symbolem walki z zaborcami, władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich – podaje dr Wolski. W tym samym czasie we Compiègne pod Paryżem Niemcy podpisały rozejm z ententą kończący I wojnę.

„Żołnierze! Obejmuję nad Wami komendę w chwili, gdy serce w każdym Polaku bije silniej i żywiej, gdy dzieci naszej ziemi ujrzały słońce swobody w całym jej blasku. Z Wami razem przeżywam wzruszenie tej godziny dziejowej, z Wami razem ślubuję życie i krew swoją poświęcić na rzecz dobra Ojczyzny i szczęścia Jej obywateli”, brzmiał pierwszy rozkaz Piłsudskiego.

Kolejne dni także obfitowały w doniosłe wydarzenia. 14 listopada Piłsudski przejął władzę cywilną z rąk Rady, a dwa dni później wysłał telegram do państw zachodnich, w którym zawiadamiał o powstaniu niepodległej Polski. Z kolei 18 listopada powstał pierwszy rząd z premierem Jędrzejem Moraczewskim na czele. Opracował on dekret o ustanowieniu najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej. Na jego mocy Piłsudski został Tymczasowym Naczelnikiem Państwa do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego. Wybory zarządzono na 26 stycznia 1919 roku.

Dat związanych z odzyskiwaniem przez nas niepodległości było wiele, jednak w II Rzeczypospolitej Piłsudczykom zależało na powiązaniu tego faktu z osobą Marszałka i upamiętnieniu jego dokonań – tłumaczy historyk. Dlatego w ustawie z 1937 roku zapisano, że Świętem Niepodległości będzie 11 listopada: „Jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny”.

 

Z okazji Narodowego Święta Niepodległości przygotowaliśmy specjalne wydania „Polski Zbrojnej”: plakat z możliwością wydrukowania np. w formacie A3, folder „Niepodległa” i jednodniówkę.  

11.11. Narodowe Święto Niepodległości  plakat 11.11. Narodowe Święto Niepodległości – folder
Anna Dąbrowska

autor zdjęć: NAC

dodaj komentarz

komentarze


Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Sikorski: potrzebujemy ściany antydronowej
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Żandarmeria skontroluje także cywilów
Z najlepszymi na planszy
„Nieustraszony Rekin” na wodach Bałtyku
Polska zwiększy produkcję amunicji artyleryjskiej
Terytorialsi na pętli
Premier do pilotów: Jesteście bohaterami
„Saber Junction” – gotowi do obrony
Wielkie zbrojenia za Odrą
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Wieża z HSW nie tylko dla Warana
Dobre wieści o Muzeum Wojska Polskiego
Żołnierze USA i Bradleye jadą do Polski
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
Światowe podium dla zawodniczek Wojska Polskiego
Pożegnanie z Columbią
Grupa E5 o bezpieczeństwie wschodniej flanki NATO
Defendery skompletowane
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Koncern Hanwha inwestuje w AWL
„Road Runner” w Libanie
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Kurs dla najlepszych w SERE
Już mają brąz, a mogą mieć złoto!
Prezydent przestrzega przed rosyjską dezinformacją
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
Pytania o rosyjskie drony. MON wyjaśnia
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Krok ku niezależności
Sojusznicy wysyłają dodatkowe wojska
Premier: prowokacja bez precedensu
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Brytyjczycy żegnają Malbork
Dwie agresje, dwie okupacje
Orlik na Alfę
Święto Wojsk Lądowych
Największy transport Abramsów w tym roku
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Zwycięska batalia o stolicę
Brytyjczycy na wschodniej straży
Tukan na smyczy
Bumar-Łabędy szykują się do produkcji K2
Black Hawki nad Warszawą
NATO – jesteśmy z Polską
Czołgiści w ogniu
Aby państwo polskie było gotowe na każdy scenariusz
Szkolenia antydronowe tylko w Polsce
Hekatomba na Woli
Nawrocki: zdaliśmy test wojskowy i test solidarności
Husarz z polskim instruktorem
W Sejmie o rosyjskich dronach nad Polską
Rekompensaty na nowych zasadach
NATO uruchamia „Wschodnią Straż”
Świetne występy polskich żołnierzy
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO