moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Jutrzenka swobody

11 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przejął z rąk Rady Regencyjnej naczelne dowództwo wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy podpisały rozejm kończący I wojnę światową. Ta data stała się symbolicznym dniem odzyskania suwerenności przez Polskę po 123 latach niewoli, obchodzonym jako Narodowe Święto Niepodległości. 

Obchody Święta Niepodległości na placu Saskim w Warszawie. Marszałek Józef Piłsudski na Kasztance przyjmujący defiladę oddziałów piechoty.

„Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. […] prysły kordony. Nie ma ich. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze!”, tak Jędrzej Moraczewski, pierwszy premier niepodległej Polski, opisywał listopadowe dni 1918 roku we wspomnieniach „Przewrót w Polsce".

Wraz z końcem I wojny światowej upadły trzy mocarstwa, które dokonały rozbioru Polski. Niemcy ponosili klęskę, rozpadała się monarchia austro-węgierska, a w Rosja szalała rewolucja. – Sytuacja w Europie była dla Polski wyjątkowo korzystna i stworzyła możliwości do odrodzenia państwa – mówi dr Mieczysław Wolski, historyk okresu XX wieku.

REKLAMA

Na przełomie października i listopada 1918 roku Polacy zaczęli przejmować władzę na okupowanych ziemiach. W Cieszynie od 19 października działała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego pod przewodnictwem księdza Józefa Londzina. 28 października w Krakowie Wincenty Witos, przywódca ludowców, stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej powołanej przez posłów polskich do parlamentu austriackiego. Z kolei w Lublinie w nocy z 6 na 7 listopada powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z premierem Ignacym Daszyńskim.

Rozbrajanie Niemców w Warszawie – warta studentów. W głębi widoczni rozbrojeni żołnierze niemieccy. Listopad 1918 r.

W Warszawie od września 1917 roku namiastką najwyższej władzy państwowej była Rada Regencyjna Królestwa Polskiego, utworzona przez władze niemieckie i austro-węgierskie. Zasiadali w niej książę Zdzisław Lubomirski, arcybiskup Aleksander Kakowski i hrabia Józef Ostrowski. Rada 7 października ogłosiła odezwę „Do Narodu Polskiego”, w której proklamowała niepodległość Polski. – Jednak regenci zdawali sobie sprawę, że ich rola dobiega końca i czas przekazać władzę w ręce osoby mającej szerokie poparcie społeczne – tłumaczy historyk.

Okazja pojawiła się 10 listopada. Wówczas specjalnym pociągiem z Berlina przyjechał do Warszawy, zwolniony z więzienia w twierdzy magdeburskiej, Józef Piłsudski, twórca Legionów Polskich. Na dworcu powitał go m.in. w imieniu Rady książę Lubomirski. – Następnego dnia Rada przekazała Piłsudskiemu, będącemu w oczach wielu Polaków symbolem walki z zaborcami, władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich – podaje dr Wolski. W tym samym czasie we Compiègne pod Paryżem Niemcy podpisały rozejm z ententą kończący I wojnę.

„Żołnierze! Obejmuję nad Wami komendę w chwili, gdy serce w każdym Polaku bije silniej i żywiej, gdy dzieci naszej ziemi ujrzały słońce swobody w całym jej blasku. Z Wami razem przeżywam wzruszenie tej godziny dziejowej, z Wami razem ślubuję życie i krew swoją poświęcić na rzecz dobra Ojczyzny i szczęścia Jej obywateli”, brzmiał pierwszy rozkaz Piłsudskiego.

Kolejne dni także obfitowały w doniosłe wydarzenia. 14 listopada Piłsudski przejął władzę cywilną z rąk Rady, a dwa dni później wysłał telegram do państw zachodnich, w którym zawiadamiał o powstaniu niepodległej Polski. Z kolei 18 listopada powstał pierwszy rząd z premierem Jędrzejem Moraczewskim na czele. Opracował on dekret o ustanowieniu najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej. Na jego mocy Piłsudski został Tymczasowym Naczelnikiem Państwa do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego. Wybory zarządzono na 26 stycznia 1919 roku.

Dat związanych z odzyskiwaniem przez nas niepodległości było wiele, jednak w II Rzeczypospolitej Piłsudczykom zależało na powiązaniu tego faktu z osobą Marszałka i upamiętnieniu jego dokonań – tłumaczy historyk. Dlatego w ustawie z 1937 roku zapisano, że Świętem Niepodległości będzie 11 listopada: „Jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny”.

 

Z okazji Narodowego Święta Niepodległości przygotowaliśmy specjalne wydania „Polski Zbrojnej”: plakat z możliwością wydrukowania np. w formacie A3, folder „Niepodległa” i jednodniówkę.  

11.11. Narodowe Święto Niepodległości  plakat 11.11. Narodowe Święto Niepodległości – folder
Anna Dąbrowska

autor zdjęć: NAC

dodaj komentarz

komentarze


Selekcja do JWK: pokonać kryzys
 
Zmiana warty w PKW Liban
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Karta dla rodzin wojskowych
Olimp w Paryżu
Triatloniści CWZS-u wojskowymi mistrzami świata
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Nowe uzbrojenie myśliwców
Inwestycja w produkcję materiałów wybuchowych
Trudne otwarcie, czyli marynarka bez morza
Szwedzki granatnik w rękach Polaków
Wybiła godzina zemsty
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Wojskowi kicbokserzy nie zawiedli
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
„Szpej”, czyli najważniejszy jest żołnierz
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Operacja „Feniks”. Żołnierze wzmocnili most w Młynowcu zniszczony w trakcie powodzi
Rekordowa obsada maratonu z plecakami
Huge Help
Wzmacnianie granicy w toku
Czworonożny żandarm w Paryżu
„Szczury Tobruku” atakują
Trzynaścioro żołnierzy kandyduje do miana sportowca roku
Jak Polacy szkolą Ukraińców
„Siły specjalne” dały mi siłę!
„Jaguar” grasuje w Drawsku
Trzy medale żołnierzy w pucharach świata
Setki cystern dla armii
Nowe Raki w szczecińskiej brygadzie
Fundusze na obronność będą dalej rosły
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Terytorialsi zobaczą więcej
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Transformacja dla zwycięstwa
Od legionisty do oficera wywiadu
Jaka przyszłość artylerii?
Co słychać pod wodą?
Polskie „JAG” już działa
Jesień przeciwlotników
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Święto podchorążych
Sejm pracuje nad ustawą o produkcji amunicji
Olympus in Paris
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Czarna Dywizja z tytułem mistrzów
Nasza broń ojczysta na wyjątkowej ekspozycji
Święto w rocznicę wybuchu powstania
Medycyna w wersji specjalnej
Donald Tusk po szczycie NB8: Bezpieczeństwo, odporność i Ukraina pozostaną naszymi priorytetami
Wielkie inwestycje w krakowskim szpitalu wojskowym
Norwegowie na straży polskiego nieba
„Husarz” wystartował
Ostre słowa, mocne ciosy
Right Equipment for Right Time
W MON-ie o modernizacji
Szef MON-u na obradach w Berlinie
Marynarka Wojenna świętuje
Wojskowa służba zdrowia musi przejść transformację
Polsko-ukraińskie porozumienie ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej
O amunicji w Bratysławie

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO