moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Znamy kolejne nazwiska ofiar totalitaryzmów

Legendarny „beskidzki Janosik”, czyli Jan Sałapatek „Orzeł”, który walczył z komunistycznymi władzami do 1955 roku, to jedna z 20 osób odnalezionych i zidentyfikowanych przez Instytut Pamięci Narodowej. Dziś rodziny ofiar niemieckiego i komunistycznego terroru odebrały w Belwederze w Warszawie noty zaświadczające o odnalezieniu ich bliskich.

– Polska po tylu dekadach upomniała się o swoich bohaterów i przywróciła ich do pamięci – mówił dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, podczas uroczystości wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar niemieckiego i komunistycznego terroru w Belwederze w Warszawie. Osoby te zostały odnalezione w wyniku prac prowadzonych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN pod kierownictwem prof. Krzysztofa Szwagrzyka. Prezes Nawrocki zwrócił uwagę, że pracownicy IPN-u, odnajdując i identyfikując szczątki naszych bohaterów, służą Polsce najlepiej jak umieją. I dodał, że najpiękniejszą nagrodą dla nich są takie spotkania jak dzisiaj oraz radość, że prawda zwycięża.

„Przywracając pamięć o losach naszych przodków, odbudowujemy godność państwa i narodu, które winne są cześć swoim bohaterom” – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników uroczystości. Podkreślił, że w ten sposób wolna Polska wypełnia obowiązek wobec tych, którzy walczyli o jej niepodległość. Prezydent podziękował badaczom z IPN-u za trud poszukiwań zabitych rodaków. „Ich odnalezienie ma znaczenie nie tylko dla rodzin, które mogą godnie pochować swoich bliskich, lecz także dla całej naszej wspólnoty” – zaznaczył Duda.

W swoim liście prezydent wspomniał o jednej ze zidentyfikowanych osób: Marii Turowskiej. Jej mąż zginął we wrześniu 1939 roku. Maria została razem z dwójką dzieci wysiedlona do obozu w Jabłonowie, gdzie nie poddała się zniemczeniu. Jak powiedziała podczas przesłuchania: „Moi przodkowie z obydwu stron byli Polakami”. Trafiła następnie do obozu w Potulicach, gdzie zmarły jej dzieci. Na przełomie 1944 i 1945 roku została skierowana do pracy przymusowej w majątku Przepałkowo. Jak napisał prezydent, pracowała niewolniczo dla III Rzeszy i zginęła w lutym 1945 roku z rąk „wyzwalających” ją czerwonoarmistów. „Dziś pochylamy nisko głowy wobec śmierci ofiar i zobowiązujemy się pielęgnować pamięć o nich” – dodał Andrzej Duda.

Z kolei prof. Szwagrzyk zaznaczył, że zawsze z wielkimi emocjami czeka na takie chwile jak dziś, kiedy będzie można ogłosić rodzinom bohaterów i całej Polsce, że odnaleziono kolejnych zamordowanych i poległych Polaków. – Dziś z czcią przywołujemy imiona i nazwiska 20 ofiar zbrodni sowieckich, komunistycznych, niemieckich – mówił.

W imieniu rodzin osób zidentyfikowanych podziękował IPN-owi Michał Weseliński, krewny Stanisława Serwy „Płomienia”. Żołnierz walczył w szeregach organizacji „Wolność i Niezawisłość”, a potem grupy antykomunistycznej „Wolność i Niepodległość”. – Prowadzone przez IPN poszukiwania są skuteczne i świadczą o tym, że powracamy po członków naszej narodowej wspólnoty – podkreślił Weseliński.

Pośród 20 ogłoszonych dzisiaj nazwisk najwięcej jest żołnierzy antykomunistycznego podziemia: członków Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizacji „Legion Czarnego Lwa” czy Narodowych Sił Zbrojnych. Zostali oni skazani na karę śmierci wyrokiem stalinowskich sądów, zmarli w komunistycznych więzieniach lub polegli w walce z funkcjonariuszami UB. Wśród nich jest legendarny „beskidzki Janosik”, czyli Jan Sałapatek „Orzeł”, żołnierz oddziału partyzanckiego AK, a potem dowódca grupy Operacyjnej AK „Zorza”. Walczył zbrojnie do stycznia 1955 roku i w tym czasie wykonał ok. 100 akcji wymierzonych w funkcjonariuszy i współpracowników komunistów. Został ujęty w zasadzce UB i ciężko ranny zmarł 29 stycznia 1955 roku.


Film: IPN

Odnaleziono również żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich zabitych podczas niemieckiej okupacji, a także osoby poległe w wojnie obronnej 1939 roku. Szczątki tych bohaterów odkryto w latach 2017–2022 podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN m.in. na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, cmentarzu przy ul. Smutnej w Łodzi, cmentarzu Jeruzalem w Raciborzu, cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie, cmentarzu Bródnowskim w Warszawie i cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadzi poszukiwania ofiar reżimów totalitarnych na terenie całego kraju oraz poza jego granicami. Zespół specjalistów przebadał kilkadziesiąt miejsc w Polsce, a także m.in. w Ukrainie, na Białorusi, Litwie czy w Niemczech. W wyniku tych działań odnaleziono i ekshumowano szczątki ponad 2 tys. osób. Dotychczas od 2016 roku zidentyfikowano ponad 240 z nich.

Na ten rok zespół prof. Szwagrzyka zaplanował m.in. kontynuację prac poszukiwawczych na terenie jednostki wojskowej w Rembertowie, dawnego więzienia Toledo na Pradze w Warszawie, Willi „Jasny Dom” w Warszawie oraz kilkudziesięciu innych miejscach.

Biogramy zidentyfikowanych osób opublikowano na stronie IPN-u.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Mikołaj Bujak/ IPN

dodaj komentarz

komentarze


Nowelizacja ustawy o obronie z podpisem prezydenta
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Kuna na poligonie
Dwie agresje, dwie okupacje
Brytyjczycy żegnają Malbork
Gen. Nowak: Pilotom wolno mniej
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Terytorialsi na pętli
Zwycięska batalia o stolicę
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
„Road Runner” w Libanie
Premier i szefowa UE na granicy w Krynkach
Z najlepszymi na planszy
Awaryjne lądowanie wojskowego śmigłowca
PGZ idzie w morze
Laury MSPO przyznane
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Współpraca z Koreą ma wymiar strategiczny
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Beret „na rekinka” lub koguta
„Pamięć o nim będzie szybować wysoko”
Orlik na Alfę
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Drony zestrzelone. Trwają poszukiwania szczątków maszyn
„Żelazna Dywizja” na Narwi
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Certyfikacja „Dwunastki” na XII zmianę do Libanu
Startuje „Żelazny obrońca”
Nocne ataki na Ukrainę
„Żelazny obrońca” na Bugu
Wielkie zbrojenia za Odrą
Amerykańsko-rosyjski szczyt na Alasce
Szczyt przywódców ws. Ukrainy
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Drony na celowniku
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Informacja geoprzestrzenna na współczesnym polu walki
Polska i Szwecja, razem na rzecz bezpieczeństwa
Drony zneutralizowane. Wojsko odnajduje resztki bezzałogowców
Miliardy euro na obronność dla Polski!
Polska chce przyjąć więcej wojsk z USA
Morski Drozd, czyli polski ekranoplan
Granica z Białorusią zamknięta. Przez ćwiczenia „Zapad”
Banki – nowi partnerzy PGZ-etu
Żandarmeria skontroluje także cywilów
Drony nad Polską
„Koalicja chętnych” o kolejnych działaniach w sprawie Ukrainy
Lockheed Martin wspiera polskich weteranów
Wyróżnienia dla najlepszych
Na otwartym morzu mierzą daleko!
K9 ładowane z automatu
Wicepremier Kosiniak-Kamysz rozmawia o technologiach nuklearnych
Spotkanie Trump-Nawrocki
Małopolscy terytorialsi tym razem walczyli z suszą
Zielona lista, czyli decyzja należy do żołnierza
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Szwecja kupuje Pioruny!
Dobre wieści o Muzeum Wojska Polskiego
Statuetki dla tuzów biznesu
Polski żołnierz pobił w Chinach rekord świata
Agencja Uzbrojenia na zakupach. Kieleckie targi to dopiero początek
Terytorialsi w Pieninach
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
„Żelazny obrońca” wkracza w decydującą fazę
Świetne występy polskich żołnierzy
Hekatomba na Woli
Kolejne naruszenie polskiej przestrzeni powietrznej
Triumf żołnierzy-lekkoatletów

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO