moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Rok generała Hallera

Stał na czele Błękitnej Armii – najliczniejszej polskiej formacji wojskowej na obczyźnie podczas I wojny, dowodził też zwycięskimi oddziałami podczas wojny z bolszewikami i to właśnie on dokonał zaślubin Polski z morzem. Senat zdecydował, że 2017 jest rokiem generała Józefa Hallera. W organizację obchodów upamiętniających słynnego dowódcę włączyło się wojsko.

– Generał Józef Haller był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców i polityków związanych z obozem narodowym i chrześcijańsko-demokratycznym – głosi uchwała senatu ustanawiająca rok 2017 rokiem gen. Hallera. W tym roku – jak podkreślili senatorowie – przypadają okrągłe rocznice wydarzeń związanych z działalnością generała. 7 lutego minie 150 lat od powstania we Lwowie pierwszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, polskiej organizacji patriotycznej i paramilitarnej. Od 1913 roku Haller był członkiem komendy „Sokoła” i jego instruktorem. Z kolei 4 czerwca przypada 100. rocznica powołania Błękitnej Armii, polskiej ochotniczej formacji wojskowej we Francji dowodzonej przez gen. Hallera. Natomiast 10 października 1937 roku został prezesem Rady Naczelnej partii chrześcijańsko-demokratycznej Stronnictwo Pracy.

Dokument o generale

Z okazji Roku Hallera w Polsce i we Francji odbędą się uroczystości upamiętniające generała. W ich organizację zaangażowały się polska armia i Ministerstwo Obrony Narodowej. 29 stycznia w Kościerzynie żołnierze 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej, kontynuującej tradycje przedwojennej 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty, wezmą udział w obchodach 97. rocznicy wkroczenia do miasta wojsk dowodzonych przez gen. Hallera. Ich zadaniem było wyzwolenia tych ziemi spod zaboru pruskiego.

Centralna Biblioteka Wojskowa w kooperacji z TVP realizuje też film o Błękitnej Armii i jej dowódcy. – To będzie fabularyzowany dokument z udziałem aktorów i grup rekonstrukcyjnych – podaje Jan Tarczyński, dyrektor CBW. W ramach przygotowań do realizacji dokumentu historycy m.in. z CBW przeprowadzili kwerendę w polskich i francuskich archiwach wojskowych. Odnaleźli m.in. plany obozów rekrutacyjnych, w których powstawała polska armia, protokoły z rozmów polsko-francuskich na temat jej utworzenia, archiwalne zdjęcia i filmy dokumentujące szlak bojowy Błękitnej Armii. Film ma być gotowy we wrześniu.


Film: PSSW Haller

W drugiej połowie roku planowana jest w Warszawie, prawdopodobnie na Zamku Królewskim, duża wystawa polsko-francuska poświęcona gen. Hallerowi. – Jednocześnie we Francji nasza ambasada będzie organizować uroczystości w miejscach, gdzie stacjonowały jednostki Błękitnej Armii – powiedział polsce-zbrojnej.pl prof. Wojciech Fałkowski, wiceminister obrony.

Pod koniec 2016 roku Narodowy Bank Polski wyemitował złotą i srebrną monetę kolekcjonerską upamiętniającą gen. Hallera.

Walki legionowe

Generał Józef Haller urodził się 13 sierpnia 1873 roku pod Krakowem. Po studiach na wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu rozpoczął służbę w austriackim 11 Pułku Artylerii, jednak po 15 latach służby, w 1910 roku, wystąpił z armii. – Osiągnąwszy stopień kapitana, nie mogąc się niczego więcej w artylerii austriackiej nauczyć, opuszczam ją by w inny sposób służyć krajowi, aż do chwili, w której Ojczyzna mnie będzie potrzebowała – napisał Haller we wspomnieniach.

Działał potem w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” organizując tajne szkolenia wojskowe dla polskiej młodzieży. Po wybuchu I wojny rozpoczął formowanie Legionu Wschodniego we Lwowie. – Ponieważ część jego żołnierzy odmówiła złożenia przysięgi na wierność austriackiemu cesarzowi, legion się rozpadł – mówi Tomasz Zieliński, historyk zajmujący się okresem I wojny.

Haller zebrał legionistów, którzy chcieli dalej walczyć i stworzył 3. Pułk Legionów. Jednostka brała udział w obronie Karpat Wschodnich przed Rosjanami. W lipcu 1916 roku płk Haller objął dowództwo 2. Brygady Legionów Polskich. 15 lutego 1918 roku, wraz z podległymi oddziałami, przebił się przez front austriacko-rosyjski, aby połączyć się ze stacjonującymi w Rosji polskimi formacjami. Wkrótce stanął na czele 5. Dywizji Strzelców Polskich, a następnie Korpusu Polskiego na Ukrainie.

Błękitna Armia

W lipcu 1918 roku generał dotarł do Francji, gdzie 4 października objął dowództwo nad formującą się ochotniczą Armią Polską. Państwa Ententy uznały Błękitną Armię, zwaną tak od koloru mundurów, za jedyną samodzielną, sojuszniczą i współwalczącą armię polską. W 1918 roku polskie oddziały wzięły udział w walkach z Niemcami w Wogezach i Szampanii. W 1919 roku Armia Polska licząca niemal 70 tysięcy żołnierzy została przetransportowana do Polski. Wzięła udział w zwycięskich walkach polsko-ukraińskich w Galicji Wschodniej i na Wołyniu. – Nowoczesna broń Błękitnej Armii, zwłaszcza samoloty i czołgi Renault FT-17, wzmocniły tworzące się wojsko polskie – zaznacza historyk.

Generał przybył do Warszawy 21 kwietnia 1919 roku witany jak bohater narodowy. Dwa miesiące później dowodził Frontem Południowo-Zachodnim, zaś w październiku powierzono mu Front Pomorski i zadanie pokojowego przejęcia Pomorza przyznanego Polsce na mocy Traktatu Wersalskiego. Akcja rozpoczęła się 18 stycznia 1920 roku od zajęcia Torunia i trwała do 11 lutego, kiedy ostatni żołnierze niemieccy opuścili Gdańsk. 10 lutego w Pucku generał dokonał symbolicznych zaślubin Polski z morzem. – Rzeczpospolita stała się znów władczynią na swoim Bałtyku – wspominał Haller.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej gen. Haller został Generalnym Inspektorem Armii Ochotniczej, a w trakcie Bitwy Warszawskiej dowodził wojskami broniącymi przedpola stolicy. W odrodzonej Polsce pełnił funkcję m.in. Generalnego Inspektora Artylerii, stał też na czele Związku Harcerstwa Polskiego. – W 1926 roku po skrytykowaniu przewrotu majowego Józefa Piłsudskiego został przeniesiony w stan spoczynku – przypomina Zieliński.

W latach 1936–1939 gen. Haller był jednym z organizatorów i przywódców opozycyjnego wobec sanacji Frontu Morges, a w 1937 roku został prezesem nowo utworzonego Stronnictwa Pracy. Po wybuchu II wojny przedostał się do Wielkiej Brytanii i został ministrem oświaty w Rządzie na Uchodźstwie. Zmarł 4 czerwca 1960 roku w Londynie. 33 lata później jego prochy spoczęły w kościele garnizonowym w Krakowie.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe

dodaj komentarz

komentarze


Abolicja dla ochotników
Kawaleria w szkole
Kolejna fabryka amunicji z Niewiadowa
Broń i szkolenia. NATO wspiera Ukrainę systemowo
Szwedzkie myśliwce dla Ukrainy
Kosmiczny Perun
Żołnierze na trzecim stopniu podium
Bataliony Chłopskie – bojowe szeregi polskiej wsi
Koniec pewnej epoki
Człowiek jest najważniejszy
Wojskowi rekruterzy zawsze na posterunku
DragonFly czeka na wojsko
Polski „Wiking” dla Danii
Zełenski po raz trzeci w Białym Domu
F-35 z Norwegii znowu w Polsce
Wojny na rzut kostką
Trwa dobra passa reprezentantów Wojska Polskiego
Mity i manipulacje
Pokój na Bliskim Wschodzie? Podpisano kluczowe porozumienie
Priorytetowe zaangażowanie
Polskie Bayraktary nad Turcją
Pasja i fart
Transbałtycka współpraca
Szpital polowy, czyli test Żelaznej Dywizji
„Road Runner” w Libanie
Izrael odzyskał ostatnich żywych zakładników
Wojskowe przepisy – pytania i odpowiedzi
Były szef MON-u bez poświadczenia bezpieczeństwa
Niezłomni w obronie
„Steadfast Noon”, czyli nuklearne odstraszanie
Maratońskie święto w Warszawie
MON i MSWiA: Polacy ufają swoim obrońcom
Medycy na start
Orientuj się bez GPS-u
Kircholm 1605
Jelcz się wzmacnia
„Czerwone berety” na kursie dowódców i SERE
Rezerwa i weterani – siła, której nie wolno zmarnować
Pocisk o chirurgicznej precyzji
Kolejne „Husarze” w powietrzu
Koniec dzieciństwa
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Brytyjczycy na wschodniej straży
Deterrence in Polish
Młodzi i bezzałogowce
Polskie innowacje dla bezpieczeństwa – od Kosmosu po Bałtyk
Więcej pieniędzy na strzelnice w powiecie
Konie dodawały pięciobojowi szlachetności
Dywersanci atakują
„Droga do GROM-u”
Ustawa schronowa – nowe obowiązki dla deweloperów
Miliardy na inwestycje dla PGZ-etu
W poszukiwaniu majora Serafina
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Zawiszacy na Litwie
Korpus bezzałogowców i nowe specjalności w armii
W wojsku orientują się najlepiej
Szli po odznakę norweskiej armii
Żołnierz na urlopie i umowie zlecenie?
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Standardy NATO w Siedlcach
MON chce nowych uprawnień dla marynarki
Terytorialsi w akcji
Więcej szpitali przyjaznych wojsku
WOT na Szlaku Ratunkowym
Medicine for Hard Times
Trzeba wzmocnić suwerenność technologiczną Polski
Kaczka wodno-lądowa (nie dziennikarska)
Speczespół wybierze „Orkę”
W Brukseli o bezpieczeństwie wschodniej flanki i Bałtyku
Kawaleria pancerna spod znaku 11

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO