moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Czy żołnierz zawsze powinien wypełniać rozkaz?

Ulica jednego z irackich miast. Do posterunku założonego przez żołnierzy koalicji zbliża się mały cywilny samochód. Przejeżdża, nie zatrzymując się do kontroli. Przy następnym punkcie sytuacja się powtarza. W słuchawkach stojącego przy posterunku gunnera pada: „strzelaj w pojazd”. Celując w auto żołnierz słyszy głos dowódcy: „to rozkaz!!!”. Jednak strzela nad autem. Samochód zatrzymuje się. Podbiegają żołnierze, wyciągają kierowcę a z tylnego siedzenia wysiada sześcioro małych dzieci i przerażona matka…

Na portalu polska-zbrojna.pl ukazał się komentarz Macieja Chilczuka, na temat tego, czy żołnierze zawsze powinni wypełniać rozkazy. Niedługo później jedna z moich znajomych chciała wiedzieć, czy wojskowi w ogóle zadają sobie takie pytanie.

Zanim jednak odpowiem, przypomnę, jak na przestrzeni historii ewoluował stosunek żołnierzy do realizowania poleceń przełożonych. W starożytnym Rzymie rozkaz nie podlegał żadnej dyskusji. Legioniści rzymscy karnie wykonywali rozkazy swoich wodzów. Na polu bitwy był to – obok wyszkolenia i taktyki – klucz do sukcesu rzymskich żołnierzy. Rozkaz stanowił podstawę dyscypliny. Inny przykład, który był zaprzeczeniem dyscypliny wojsk rzymskich to czasy średniowiecza. W tym okresie często dochodziło do lekceważenia rozkazów króla przez poszczególnych wasali czy rycerzy. Założenia taktyki podane przez króla w formie rozkazu były poddawane swobodnej interpretacji, co często kończyło się klęską na polu bitwy. Zlekceważenie rozkazu było z kolei niewyobrażalne dla żołnierza służącego w szeregach armii Fryderyka II. Pojęcie „pruski dryl” znalazło się nawet w słowniku pojęć wojskowych, ale było też popularnym zwrotem w języku potocznym. Rozkaz często wzmacniano jakąś formą fizycznego nacisku – np. w postaci kija kaprala. Tak motywowani żołnierze Fryderyka bez sprzeciwu wykonywali rozkazy swoich dowódców, co w znacznym stopniu przyczyniało się do licznych zwycięstw władcy Prus.

Zarówno I, jak i II wojna światowa pokazała, że mimo ogromnych reperkusji dyscyplinarnych, bardzo często dochodziło do niesubordynacji. Jednym z powodów było to, że niektóre rozkazy oznaczały skazanie całych pododdziałów na bezsensowną śmierć. Trafnie ujął ten problem Stanley Kubrick w filmie „Ścieżki chwały”. Reżyser w przejmujący sposób ukazał tragizm i okrucieństwo I wojny światowej. Bohaterem filmu jest oficer, który nie wykonał rozkazu, dzięki czemu uratował tysiące żołnierzy przed niechybną śmiercią. Jednak on sam za ten czyn oddał życie. Zignorowanie polecenia dowódcy doprowadziło go bowiem przed pluton egzekucyjny.

Jakimi zatem „cechami” musi się charakteryzować rozkaz, by żołnierz bezwzględnie musiał go wykonać? Przede wszystkim musi być zgodny z prawem obowiązującym w czasie pokoju i wojny. Jego treść powinna być jasna. Ma być także przemyślany przez przełożonego w każdym aspekcie.

Trzeba przy tym pamiętać, że słowo „rozkaz” w ustach dowódcy podkreśla bezwarunkowość wydanego polecenia. To samo słowo wypowiedziane przez podwładnego wobec dowódcy potwierdza przyjęcie do wiadomości, że właśnie otrzymał rozkaz.

Żołnierz funkcjonujący w ramach organizacji, jaką jest wojsko musi rozkaz wykonać. To stanowi sens istnienia armii. Czy zawsze i wszędzie? Odpowiem na to pytanie, może nieco przewrotnie, przywołując historię, jaka wydarzyła się podczas misji, w której uczestniczyłem. Patrol na ulicy jednego z irackich miast. Do założonego przez żołnierzy koalicji posterunku zbliża się samochód. Kierowca przejeżdża, nie zatrzymując się do kontroli. Przy następnym punkcie sytuacja się powtarza. W słuchawkach gunnera pada: „strzelaj w pojazd”. Żołnierz celując w auto słyszy dowódcę: „to rozkaz!!!”. Strzela. Nad autem. Samochód zatrzymuje się. Podbiegają żołnierze, otaczają wóz. Wyciągają kierowcę. Z tylnego siedzenia wysiada sześcioro małych dzieci i przerażona matka…

Każdy rozkaz żołnierz powinien wykonać, przy czym analiza, jak go zrealizować należy do niego.

mjr rez. Tomasz „Burza” Burzyński , były oficer JWK w Lublińcu

dodaj komentarz

komentarze

~Nick
1480191660
A czemu tylko mam nie strzelac nak mi sie widzi inaczej? A jak nie chce mi sie jechac na zimowy poligon. Bo i tak bedzie 1 strzelannie a reszta to ."siedzenie i przemieszanie sie po lesie". Bez sensu mi sie to widzi tracic 4 DNI W TYGODNIU plus dwa wekendy. STRZELANIE TAK ale reszte moge zrobic w garnizonie. Dalej Pan twierdzi ze mozna sobie wybierac i interpretowac poleceni i rozkazy?
8E-21-91-DB
~wz.34
1479667260
Dobre przykłady stosunku żołnierza do rozkazu i jego wykonania są znane z rycin i pamiętników z czasów I Rzeczpospolitej zwłaszcza tych pochodzących z ciężkich znaków jak pancerni i husarii (co tu będę przytaczał na pewno wszyscy są zorientowani,a jeśli nie odsyłam do lektury prac Radosława Sikory)
D7-90-EB-E7
~Tymczasowy
1479569820
Ciekawe, ze w wojsku niemieckim w czasie II wojny swiatowej nie obowiazywala doktryna "slepych bagnetow".
70-BF-21-6E
~Wojak1990
1479569400
a tym żołnierzem był młody Albert Einstein
46-89-78-02
~q
1479487740
Wspaniały przykład tylko co by było gdyby to nie były dzieci i skończyło się jak w BEJRUCIE, PYTAŃ tysiąc w głowie , czas na decyzje bardzo ograniczony Fajnie jeżeli jest czas na strzał "ostrzegawczy" a co kiedy go nie ma???
8E-21-91-DB
~uro
1479480960
A co na to Autor? Szczególnie na "Order nadawano za waleczność i zakończone powodzeniem śmiałe czyny podjęte z własnej inicjatywy, także wykonane bez rozkazu lub wbrew rozkazowi." https://pl.wikipedia.org/wiki/Order_Marii_Teresy
19-73-78-1E

Międzynarodowy festiwal lotnictwa. Zbliża się Air Show Radom 2025
 
Bezpieczniejsza Europa
Pancerny drapieżnik, czyli Leopard 2A5
Czarne Pantery, ognia!
Dzieci wojny
Polacy i Holendrzy razem dla obronności
Czarna Pantera celuje
Żołnierze z 10 Brygady Kawalerii Pancernej powalczą w IV lidze
Cybermiasteczko na Festiwalu Open’er
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
W tydzień poznali smak żołnierskiego fachu
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Armia pomoże służbom na zachodniej granicy
Wyższe stawki dla niezawodowych
Kapryśny przeciwnik
Miliardowe wsparcie dla PGZ
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Zostań kapralem! Rusza nabór na kursy
Żołnierze znowu walczą ze złotą algą
Pułk Reprezentacyjny rekrutuje. Kto może dołączyć?
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
Śmierć gorsza niż wszystkie
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Nawrocki przedstawia kierownictwo BBN-u
Strażnicy polskiego nieba
Kolejne czołgi K2 dla naszej armii
„Różycki” zwodowany
Pełna mobilizacja. Żołnierze ruszają na tereny zagrożone powodzią
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Broń przeciwko wrogim satelitom
Podejrzane manewry na Bałtyku
Rusza operacja „Bezpieczny Zachód”
Ratownik w akcji
Zagrożenie powodziowe. Żołnierze gotowi do działania
Pracowity pobyt w kosmosie
11 lipca narodowym dniem pamięci o ofiarach rzezi wołyńskiej
Rodzinne ćwiczenia z wojskiem
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Teraz czas na Senat
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Niemal 500 absolwentów AWL-u już oficjalnie oficerami WP
Odznaczenia za misję
Alert pogodowy. Żołnierze są najbliżej zagrożonych miejsc
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
„Niegościnni” marynarze na obiektach sportowych w Ustce
Demony wojny nie patrzą na płeć
Kadeci z NATO i z Korei szkolili się w Karkonoszach
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
Strategia odstraszania. Czy zadziała?
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Flyer, zdobywca przestworzy
Kajakami po medale
Tłumy na zawodach w Krakowie
Szczyt w Hadze zakończony, co dalej?
Nowe zasady fotografowania obiektów wojskowych
Odbudowa obrony cywilnej kraju
Święto sportów walki w Warendorfie
BWP-1 – historia na dekady
Prezydent na wschodniej granicy
Planowano zamach na Zełenskiego
Ewakuacja Polaków z Izraela
Dwa tygodnie „rozgryzania” Homara-K
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
Korzystne zmiany w dodatkach dla sił powietrznych

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO