Zapewniając pierwszeństwo w dostępie do Domów Weterana osobom szczególnie zasłużonym dla suwerennej i demokratycznej Rzeczypospolitej Polskiej, chcemy oddać należną im sprawiedliwość – mówi Bartłomiej Grabski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej. Resort przygotował projekt zmian w systemie pomocy weteranom misji zagranicznych.
Wiceminister Bartłomiej Grabski na uroczystości Dnia Weterana.
Ministerstwo Obrony Narodowej przesłało do Rady Ministrów projekt nowelizacji ustawy o weteranach działań poza granicami państwa. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, proponowane rozwiązania mają uporządkować system pomocy państwa oraz zwiększyć jej zakres dla tych żołnierzy, pracowników wojska i funkcjonariuszy, którzy w czasie misji zostali poszkodowani. – Trwające w latach 2016-2017 konsultacje społeczne w Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa, w których aktywnie uczestniczył dyrektor placówki, mający status weterana poszkodowanego płk Leszek Stępień, a w późniejszym czasie uzgodnienia wewnątrz- i międzyresortowe pozwoliły wypracować dokument, który w kompleksowy sposób przyczyni się do poprawy systemu pomocy weteranom – mówi Bartłomiej Grabski, podsekretarz stanu w resorcie obrony, odpowiedzialny w MON za przygotowanie projektu zmian w ustawie.
Do najważniejszych propozycji zaliczyć należy m.in. szerszą pomoc weteranom poszkodowanym z uszczerbkiem na zdrowiu wynoszącym co najmniej 30 procent, w tym zwiększenie dla nich wysokości dodatku weterana poszkodowanego. Był to jeden z głównych postulatów środowiska weteranów i idea, która od początku przyświecała pracom nad nowelizacją. W obowiązujących obecnie przepisach różnica między wysokością pomocy dla lekko rannych żołnierzy, a tych, których uszczerbek na zdrowiu jest bardzo wysoki, była ich zdaniem za mała. Nie rekompensowała ona wzrostu nakładów np. na rehabilitację i potrzebny do niej sprzęt.
Dodatkowo w proponowanych przez MON rozwiązaniach znajdują się zapisy o szeregu udogodnień związanych z pomocą medyczną oraz uprawnienia do udziału w bezpłatnych turnusach readaptacyjno-kondycyjnych dla weterana poszkodowanego oraz pełnoletniego, najbliższego członka rodziny. Weterani będą mogli także korzystać z większej pomocy finansowej na naukę. Pracownicy wojska natomiast z bezpłatnego uczestnictwa w turnusach leczniczo-profilaktycznych.
Kontrowersje wzbudził zapis o uzależnieniu przyznania miejsca pobytu w Domu Weterana od przebiegu służby wojskowej i kariery zawodowej weterana. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji czytamy, że w ubieganiu się o miejsce w takiej placówce pierwszeństwo mieliby „weterani i weterani poszkodowani szczególnie zasłużeni z tytułu działalności na rzecz suwerennej i demokratycznej Rzeczypospolitej Polskiej lub odznaczeni Orderem Virtuti Militari albo Orderem Krzyża Wojskowego”. Przywileju tego pozbawieni byliby natomiast byli członkowie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego oraz osoby, które pełniły służbę w organach komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Chodzi m.in. o Informację Wojskową, Wojskową Służbę Wewnętrzną czy Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (pełny ich spis zawiera ustawa o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów).
Osoby ubiegające się o miejsce w Domu Weterana będą miały obowiązek złożenia oświadczenia, że nie pracowały we wskazanych w dokumencie instytucjach i formacjach. Prawdziwość tych oświadczeń zbada Instytut Pamięci Narodowej, a w przypadku stwierdzenia poświadczenia nieprawdy, osobie takiej odebrane zostanie prawo do pobytu w placówce. – Ta propozycja ma ustanowić realną sprawiedliwość wobec negatywnych zjawisk i przypadków byłej służby w komunistycznych organach bezpieczeństwa państwa. Dotyczyć będzie ona osób, które dokonywały czynów uwłaczających godności posiadanego stopnia wojskowego i swoją postawą zaprzeczyły wierności Rzeczypospolitej Polskiej – wyjaśnia Bartłomiej Grabski.
Jak zaznacza Ministerstwo Obrony Narodowej, ograniczenia uprawnień ze względu na służbę w wyżej wymienionych formacjach dotyczyć będą jedynie pierwszeństwa w umieszczeniu w Domu Weterana. Nie będzie to miało wpływu na pozostałe uprawnienia wynikające w ustawy.
autor zdjęć: mjr Robert Siemaszko/CO MON
komentarze