moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Pierwszy ośrodek wychowania fizycznego armii polskiej

Wiosną 1921 roku utworzono Główną Szkołę Wojskową Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. Jej najważniejszym zadaniem było kształcenie fachowych i oddanych sprawie kultury fizycznej instruktorów i nauczycieli. Szkoła, którą nazywano też ośrodkiem WF armii polskiej, istniała do 1929 roku.

Wyjazd polskiej reprezentacji bokserskiej do Essen na Pięściarski Puchar Europy Środkowej. Widoczni w pierwszym rzędzie od lewej: Czesław Banasiak, trener Feliks Stamm, Czesław Cyraniak pseudonim Kajnar, Mieczysław Forlański, Walery Karpiński, Ryszard Krenz, Henryk Chmielewski, w drugim rzędzie: Szapsel Rotholc, Oktawian Misiurewicz. Warszawa 1934 r. Fot. NAC

Pierwszy ośrodek wychowania fizycznego armii polskiej utworzono w Poznaniu, gdyż w stolicy Wielkopolski funkcjonowało jedyne wówczas w Polsce, a trzecie w Europie Studium Wychowania Fizycznego. Istniało ono od 1919 roku przy Uniwersytecie Poznańskim. I z gościnności tejże uczelni korzystali przyszli wojskowi instruktorzy WF. Żołnierze chodzili bowiem na wykłady do Collegium Medicum oraz korzystali z obiektów sportowych UP.

 

Oficerski Kurs Gimnastyczno-Sportowy

Pierwszy kurs w Głównej Szkole Wojskowej Gimnastyki i Sportów w Poznaniu rozpoczął się 10 marca 1921 roku. Uczestniczyło w nim 50 oficerów. Program Oficerskiego Kursu Gimnastyczno-Sportowego obejmował wykłady: teorii WF, anatomii i fizjologii, psychologii (prowadzili je wykładowcy z UP) oraz metodyki ćwiczeń cielesnych (kursantów uczył sam komendant szkoły mjr Walerian Sikorski). Ponadto oficerowie brali udział w zajęciach praktycznych. Tajniki prawidłowego wykonywania ćwiczeń gimnastycznych zdradzał im por. Jan Fazanowicz, ceniony nauczyciel gimnastyki, w okresie międzywojennym związkowy naczelnik Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na kraj. Z kolei kpt. Jan Baran-Bilewski (zastępca komendanta) odpowiadał za blok konkurencji lekkoatletycznych i piłkę nożną. Natomiast inne dyscypliny popularyzowali: George Burford z YMCA – boks, kpt. Pouzergue, emerytowany oficer z armii francuskiej – szermierkę i kpt. Stanisław Drygas – wioślarstwo. Wreszcie mjr Sikorski doskonalił umiejętności oficerów w pokonywaniu sztucznych przeszkód.

Wykłady odbywały się przed południem, a zajęcia sportowe po przerwie obiadowej. Do 8 sierpnia 1921 roku, czyli zakończenia kursu, dotrwała jednak tylko połowa kursantów. Zdaniem prof. Eugeniusza Piaseckiego, kierownika naukowego szkoły, wpływ na to miały dwa czynniki: „Tak znaczny procent kandydatów nienadających się, tłumaczyć należy, po pierwsze niskim poziomem kultury cielesnej w kraju. Po drugie, zdaniem naszem, nie wszystkie D-wa [dowództwa okręgów – przyp. aut.] w równej mierze zechciały i umiały troskliwie dobrać oficerów (…) skierowanych na kurs”. W artykule zamieszczonym w maju 1922 roku w „Lekarzu Wojskowym” profesor stwierdził również, że szkołę czeka dużo pracy w uświadamianiu oficerom znaczenia kultury cielesnej. Dlatego zaproponował organizowanie przez szkołę krótkich kursów informacyjnych.

W roku szkolnym 1921–22 zorganizowano pięć kursów informacyjnych. Trwały one od pięciu dni do pięciu tygodni. W tym najkrótszym uczestniczyło 80 oficerów – dowódców pułków i batalionów. Natomiast w pięciotygodniowym wzięło udział 90 oficerów – referentów przysposobienia rezerw przy dowództwach okręgów i oficerów instrukcyjnych przy powiatowych komendach uzupełnień.

W pierwszym w historii szkoły roku szkolnym odbyło się także sześć kursów zasadniczych. Poza inauguracyjnym Oficerskim Kursem Gimnastyczno-Sportowym odbyły się: Oficerski Kurs Wychowania Fizycznego (roczny; ukończyło go 26 oficerów i 13 nauczycieli cywilnych), Oficerski Kurs Gimnastyczno-Sportowy (od maja do lipca 1922 r.; 54 oficerów), dwa Podoficerskie Kursy Sportowe (trzymiesięczne; letni – 25 podoficerów, jesienny – 111 podoficerów) i I Kurs Szermierczy (od 30 XI 1921 do 31 XII 1922 r.; 15 podoficerów). Co ciekawe, roczny kurs oficerski połączono z rocznym kursem organizowanym dla 31 nauczycielek ze Studium WF przy Uniwersytecie Poznańskim.

Feliks Stamm i inni

W 1922 roku Główną Szkołę Wojskowej Gimnastyki i Sportów przemianowano na Centralną Szkołę Wojskowej Gimnastyki i Sportów (CWSzGiS). Poznański ośrodek funkcjonował do 1929 roku, w którym to połączono go z nowo tworzonym w Warszawie Centralnym Instytutem Wychowania Fizycznego. Przez 8 lat istnienia w placówce zorganizowano 52 kursy. Przeszkolono na nich 2061 osób, a 1280 z nich otrzymało uprawnienia instruktorskie. 241 oficerów ukończyło najdłuższe kursy roczne, a 301 podoficerów kursy półroczne. Natomiast kursy szermiercze odbyło 22 oficerów i 156 podoficerów, którzy w większości wcześniej ukończyli roczne kursy (oficerowie) i półroczne (podoficerowie).

Co istotne, począwszy od roku szkolnego 1923/24 na zajęciach praktycznych najwięcej uwagi poświęcano sportom walki: boksowi, szermierce i walce bagnetem. W tej ostatniej typowo wojskowej dyscyplinie metodę walki opracowali por. Zdzisław Szydłowski i por. Józef Łęgowski.

Poznańskim ośrodkiem kierowało dwóch komendantów: od jego powstania mjr Walerian Sikorski, a od 6 X 1926 roku ppłk dr Władysław Osmolski – jeden z założycieli Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Ich podwładnymi byli m.in. instruktorzy, którzy startowali na igrzyskach olimpijskich lub w imprezie czterolecia brali udział jako zawodnicy lub trenerzy po rozwiązaniu CWSzGiS.

Obóz treningowy bokserów w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie. Szaspel Rotholc i Mieczysław Forlański podczas treningu. Za walczącymi bokserami stoi trener Feliks Stamm. Warszawa 1934 r. Fot. NAC

18 maja 1924 roku w gronie 42 podoficerów, którzy ukończyli Podoficerski Kurs Sportowy był plut. Feliks Stamm z 7 Pułku Strzelców Konnych. Instruktorzy dostrzegli jego bokserski talent i zaproponowano mu pozostanie w ośrodku i awans do stopnia wachmistrza. Przyszły Trener Stulecia (tytuł przyznała mu w 2018 roku Kapituła Nagród Sportowych Polskiego Radia) przyjął ofertę i został w Poznaniu. W ośrodku był instruktorem walki wręcz, gier i narciarstwa. Początkowo pracę w CWSzGiS łączył z karierą bokserską, a od 1926 roku z trenerską. 10 lat później został samodzielnym trenerem bokserskiej reprezentacji Polski, w której poprowadził do sukcesów m.in. takich bokserów jak: Zbigniew Pietrzykowski, Leszek Drogosz, Zygmunt Chychła, Marian Kasprzyk, Tadeusz Walasek, Kazimierz Paździor, Jerzy Kulej, Józef Grudzień i Jan Szczepański.

Instruktorami w poznańskim ośrodku byli również m.in.: kpt. Józef Baran-Bilewicz (olimpijczyk z Amsterdamu) i kpt. Władysław Dobrowolski (olimpijczyk z Paryża 1924 – startował w biegu na 100 m; w 1932 roku i 1936 reprezentował Polskę na igrzyskach olimpijskich jako szermierz; brązowy medalista olimpijski w turnieju drużynowym w szabli z 1932 r.).

Z kolei jednym z absolwentów CWSzGiS (w 1927 r. ukończył kurs oficerski) był kpt. Jerzy Łucki. Od września 1927 roku do marca 1928 roku był kierownikiem olimpijskiego ośrodka narciarskiego w Zakopanem oraz zajmował się przygotowywaniem wojskowego patrolu narciarskiego do startu na igrzyskach w Sankt Moritz w 1928 roku. Na tychże igrzyskach reprezentował też Polskę w rywalizacji bobsleistów.

Jacek Szustakowski

autor zdjęć: NAC, Wikipedia

dodaj komentarz

komentarze


Żołnierze z 10 Brygady Kawalerii Pancernej powalczą w IV lidze
 
Strategia odstraszania. Czy zadziała?
Wypadek Rosomaka
Ratownik w akcji
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
11 lipca narodowym dniem pamięci o ofiarach rzezi wołyńskiej
Bezpieczniejsza Europa
Szczyt w Hadze zakończony, co dalej?
Pierwsze oficerskie gwiazdki
Podejrzane manewry na Bałtyku
Pracowity pobyt w kosmosie
Pułk Reprezentacyjny rekrutuje. Kto może dołączyć?
Dwa tygodnie „rozgryzania” Homara-K
Podróż w ciemność
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Zbrodnia we wsi, której już nie ma
Kolejne czołgi K2 dla naszej armii
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Pancerny kot w polskim wojsku
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Świat F-35
Strażnicy polskiego nieba
Demony wojny nie patrzą na płeć
Prezydent na wschodniej granicy
Wyższe stawki dla niezawodowych
Flyer, zdobywca przestworzy
„Niegościnni” marynarze na obiektach sportowych w Ustce
Święto sportów walki w Warendorfie
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Teraz czas na Senat
Kadeci z NATO i z Korei szkolili się w Karkonoszach
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Musimy być szybsi niż zagrożenie
Broń przeciwko wrogim satelitom
Nawrocki przedstawia kierownictwo BBN-u
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
Cybermiasteczko na Festiwalu Open’er
Dzieci wojny
Drukowanie dronów
The Power of Infrastructure
„Swift Response ‘25”, czyli lekka piechota w ciężkim terenie
Miliardowe wsparcie dla PGZ
Policja ze wsparciem wojskowego Bayraktara
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
BWP-1 – historia na dekady
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
„Różycki” zwodowany
Pociski do FA-50 i nowe Rosomaki
Historyczne zwycięstwo ukraińskiego F-16
Inwestycja w żołnierzy
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Czarna Pantera celuje
Rodzinne ćwiczenia z wojskiem
Nowe zasady fotografowania obiektów wojskowych
Międzynarodowy festiwal lotnictwa. Zbliża się Air Show Radom 2025
Policjanci w koszarach WOT
Prawo dla kluczowych inwestycji obronnych
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
Planowano zamach na Zełenskiego
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Odbudowa obrony cywilnej kraju
Szczyt NATO nie tylko o wydatkach na obronność
Armia pomoże służbom na zachodniej granicy
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Kajakami po medale
Śmierć gorsza niż wszystkie
Ewakuacja Polaków z Izraela
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO