Kilka dni temu, na targach zbrojeniowych w Gdańsku, wiceminister obrony narodowej Bartosz Kownacki zapowiedział przeznaczenie około 13 mld zł na program modernizacji marynarki wojennej. Z tej sumy zostanie sfinansowanych m.in. 30 jednostek różnego typu, od prostych po naprawdę skomplikowane, takie jak okręty podwodne. I tu nasuwa się pytanie – w jaki sposób będziemy szkolić załogi okrętów, skoro nasza flota, póki co, wygląda dość mizernie. Czy dla polskiej armii bardziej korzystny będzie leasing jednostki szkoleniowej, czy wysyłanie marynarzy za granicę? Słowem, czy lepiej wybrać naukę u „sąsiada”, czy lekcje w „domu”? Według wiceministra Kownackiego właśnie ta kwestia, oprócz warunków technicznych, może przesądzić o tym, kto otrzyma miliardowe zlecenie na dostawę okrętów podwodnych.
Na targach zbrojeniowych Balt Military Expo wiceminister Bartosz Kownacki zapowiedział, że do 2026 roku na program modernizacji Marynarki Wojennej RP zostanie przeznaczonych około 13 mld zł. Za te pieniądze mamy kupić około 30 jednostek. Przy czym, jak zastrzegł wiceminister, priorytetem rządu jest, aby produkcja nowych okrętów została powierzona rodzimym stoczniom. Albo w całości, jak np. przy jednostkach wsparcia logistycznego, niszczycielach min czy okrętach patrolowych, albo jako podwykonawca zagranicznej stoczni – przy jednostkach podwodnych. Bartosz Kownacki, odpowiedzialny za zakupy sprzętu i uzbrojenia, zadeklarował, że w przypadku okrętów podwodnych typu Orka, o tym kto otrzyma warte kilka miliardów złotych zamówienie, mogą zaważyć tzw. zdolności pomostowe. Czyli w dużym skrócie, chodzi o to, w jaki sposób dana firma (i stojące za nią państwo) zorganizuje szkolenia załóg, w sytuacji gdy dotychczas służące okręty trzeba będzie oddać na złom, a nowych jednostek jeszcze nie dostaniemy.
Minister wskazał, że w tym wypadku MON bierze pod uwagę dwie opcje. Kilkuletni leasing (wypożyczenie) przez MW okrętu podwodnego od innej armii albo szkolenie naszych marynarzy w zagranicznych ośrodkach szkoleniowych i na należących do innych armii jednostkach.
Uważam, że zdecydowanie lepszym rozwiązaniem byłoby wypożyczenie okrętu, a nie wysyłanie naszych ludzi na szkolenie za granicę. Owszem, jednostka szkolna zapewne nie będzie uzbrojona tak, jakbyśmy tego chcieli (trudno przypuszczać, by miała np. rakiety manewrujące). Jednak mimo wszystko będzie to okręt podwodny, który w sytuacji krytycznej – czyli wojny – można użyć bojowo. Pamiętajmy, że niedługo będziemy zmuszeni wycofać wszystkie cztery „Kobbeny”. To oznacza, że za rok, może dwa zostaniemy z jednym okrętem podwodnym – ORP „Orzeł”. W tej sytuacji drugi OP, nawet jeśli tylko szkolny, zrobi różnicę in plus w naszym mizerniutkim potencjale.
Ale aspekt bojowy to niejedyny argument przemawiający w mojej ocenie za leasingiem okrętu podwodnego. Ci żołnierze, którzy mieli okazję być na zagranicznych studiach, kursach etc., wiedzą doskonale, jak wyglądają realia takich przedsięwzięć. Zawsze, nieważne jak się będzie starał ich organizator, jest się gościem, który musi dostosować się do gospodarzy. To oni ustalają plany, grafiki, programy itd. Nie zawsze jest to dla nas korzystne i przekłada się pozytywnie na wyniki szkolenia, ćwiczenia czy kursu. Pamiętacie żołnierzy niemieckich, którzy zwinęli się z ćwiczeń w Norwegii, bo im nadgodziny wyskoczyły? No właśnie...
Mając do dyspozycji okręt, to dowództwo MW będzie miało rozstrzygający głos w sprawach szkolenia. Będzie decydowało „gdzie”, „kiedy”, „na jak długo”. I nie zmieni tego ani to, że jednostkę będziemy mieć tylko na dwa lub trzy lata, ani fakt, że część załogi będą stanowili zagraniczni żołnierze. Ta niezależność i elastyczność jest niezbędna w sytuacji, gdy musimy szkolić cztery załogi okrętów podwodnych.
Niestety, musimy mieć świadomość, że wypożyczenie okrętu nie będzie tanie. Rosjanie, którzy aż na dziesięć lat przekazali armii indyjskiej atomowy okręt podwodny projektu 971IM Szczuka-B (w kodzie NATO: Akula-III), skasują za to 930 mln dol. Oczywiście leasing klasycznej jednostki będzie tańszy, ale o ile, nie śmiem szacować.
komentarze