10 kwietnia 2010 roku pod Smoleńskiem rozbił się samolot Tu-154M. W katastrofie zginęło 96 osób – wśród nich prezydent Lech Kaczyński wraz z małżonką Marią. W 6. rocznicę tego wydarzenia w całym kraju odbyły się uroczystości upamiętniające tę tragedię. W Warszawie pamięć ofiar katastrofy uczcili prezydent Andrzej Duda, premier Beata Szydło oraz przedstawiciele rządu.


Obchody 6. rocznicy katastrofy smoleńskiej rozpoczęły się już kilka dni temu. W piątek podsekretarz stanu w MON Wojciech Fałkowski otworzył ekspozycję przygotowaną na fasadzie budynku Dowództwa Garnizonu Warszawa. Składają się na nią zdjęcia wszystkich 96 ofiar katastrofy. Z kolei na budynku SKW w Warszawie uruchomiono instalację świetlną upamiętniającą ofiary.

W całej Polsce odbywają się apele pamięci, koncerty oraz msze św. w intencji ofiar. Odsłaniane są także pomniki oraz pamiątkowe tablice. W sobotę w Ossowie miała miejsce uroczystość odsłonięcia pomnika śp. Władysława Stasiaka, szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Jest to 13. monument wystawiony w „Panteonie Bohaterów” w Sanktuarium Narodowym, w dolince 96 Dębów Smoleńskich.


W niedzielę o godzinie 8:41 w wielu polskich miastach zabrzmiały syreny alarmowe – znak, że Polacy nadal pamiętają o tych, którzy zginęli w katastrofie. W jednostkach wojskowych natomiast odbywają się apele, podczas których odczytywane jest przesłanie ministra obrony narodowej poświęcone 6. rocznicy katastrofy smoleńskiej oraz 76. rocznicy Zbrodni Katyńskiej.

Główne uroczystości – z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy, premier Beaty Szydło oraz przedstawicieli rządu – odbywają się w Warszawie.


Rozpoczęły się one o godzinie 8:41 – w godzinę katastrofy – apelem poległych na warszawskich Powązkach. Hołd ofiarom oddano także pod Pałacem Prezydenckim, gdzie minutą ciszy uczczono pamięć o zmarłych, a następnie odczytano nazwiska wszystkich ofiar katastrofy. W uroczystościach na Krakowskim Przedmieściu uczestniczyli m.in. premier Beata Szydło, minister obrony Antoni Macierewicz oraz Jarosław Kaczyński.


Przedstawiciele rządu oraz politycy Prawa i Sprawiedliwości oddali również hołd ofiarom katastrofy w Świątyni Opatrzności Bożej oraz na warszawskich Powązkach.


Około godziny 13 prezydent Andrzej Duda złożył wieńce na Powązkach Wojskowych, gdzie znajduje się pomnik poświęcony wszystkim ofiarom katastrofy oraz groby 28 z nich (w tzw. Kwaterze Smoleńskiej), m.in. gen. Andrzeja Błasika, gen. Franciszka Gągora, gen. Kazimierza Gilarskiego. Stamtąd Zwierzchnik Sił Zbrojnych udał się do Świątyni Opatrzności Bożej na warszawskim Wilanowie. Tam oddał hołd ostatniemu prezydentowi RP na uchodźstwie Ryszardowi Kaczorowskiemu, składając na jego grobie kwiaty.


Film: Kancelaria Prezydenta RP

Wcześniej prezydent Andrzej Duda modlił się przy grobie pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich w krypcie katedry wawelskiej.

O godzinie 16 w siedzibie Ministerstwa Obrony Narodowej została odsłonięta tablica poświęcona prezydentowi RP, zwierzchnikowi sił zbrojnych Lechowi Kaczyńskiemu i jego małżonce Marii oraz ofiarom katastrofy samolotu Tu-154M związanym z wojskiem i resortem obrony. W uroczystości oprócz ministra obrony Antoniego Macierewicza uczestniczyli prezes PIS Jarosław Kaczyński, Lucyna Gągor, żona szefa Sztabu Generalnego WP gen. Franciszka Gągora oraz Ewa Błasik, żona gen. pil. Andrzeja Błasika, dowódcy Sił Powietrznych, a także przedstawiciele duszpasterstw wojskowych.


– Odsłaniamy dziś tablicę upamiętniającą ludzi, którzy dobrze zasłużyli się ojczyźnie, którzy żyli dla Polski i za Polskę zginęli – mówił w swoim przemówieniu szef MON. Zauważył, że dramat smoleński to nie tylko strata wielkiej części elity narodowej, która powaliłaby niejeden naród, ale także lata próby zakłamywania pamięci tych ludzi oraz tego, co naprawdę się wydarzyło. Podkreślił, że musimy pamiętać o wzorze, jaki zostawili nam ci, którzy zginęli w tej tragedii. – Wojsko polskie tym właśnie wzorem będzie się kierowało – dodał minister.

Jarosław Kaczyński przypomniał słowa z niewygłoszonego przemówienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego, w którym nawoływał on do mówienia prawdy i budowania wzajemnych relacji między narodami, opartych właśnie na prawdzie. Dziękując za upamiętnienie ofiar katastrofy w siedzibie MON, wyraził nadzieję, że jest to jeden z wielu kroków ku temu, by Polska i cały naród powróciły do tego fundamentu, jakim jest prawda, by powróciły do normalności. – By sprawy katastrofy smoleńskiej zostały wyjaśnione – dodał prezes Kaczyński.


Wyrazy wdzięczności za upamiętnienie ofiar katastrofy wyraziły również wdowy po generałach Gągorze i Błasiku, które podkreśliły zaangażowanie ministra obrony w zachowanie pamięci o ofiarach oraz wyjaśnienie przyczyn tragedii. – Dziękujemy Panu Ministrowi za ten wyraz wdzięczności dla tych, co odeszli na wieczną wartę – mówiła Lucyna Gągor. – Ta tablica to kolejna karta współczesnej historii, historii jakże bolejącej – dodała.

Prezydent Andrzej Duda wraz z Jarosławem Kaczyńskim oraz Martą Kaczyńską, córką zmarłej tragicznie pary prezydenckiej, odsłonił na Pałacu Prezydenckim tablicę upamiętniającą prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Możemy na niej przeczytać: „Tutaj pracował i mieszkał w latach 2005-2010 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej profesor Lech Kaczyński. Dr hab. n. prawnych, prof. Uniwersytetu Gdańskiego i Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (...)”.

W przemówieniu wygłoszonym do zgromadzonych na Krakowskim Przedmieściu tłumów prezydent Duda przypominał o znaczeniu tego miejsca zaraz po katastrofie. – Niech będzie miejscem wspomnienia, czci, ale także jedności. Bo jeśli z tej tragedii możemy wyprowadzić coś dobrego, to powinna to być jedność, solidarność, życzliwość i szacunek, które były wówczas na Krakowskim Przedmieściu. Prezydent namawiał do wybaczenia i wzajemnego zrozumienia. – Apeluje o to wybaczenie, bo jest ono i nam, i Polsce, której przyszłość musimy budować wspólnie, niezbędne – podkreślał. Przypomniał również postać Lecha Kaczyńskiego, podkreślając, że był on „politykiem absolutnie zapatrzonym w Ojczyznę, rodaków oraz ich dobro”. – Chciał Polski silnej – zaznaczył zwierzchnik sił zbrojnych.

Andrzej Duda mówił również o tym, jak ważne jest wyjaśnienie przyczyn tragedii z 10 kwietnia 2010 roku. Jest to zobowiązanie nie tylko wobec rodzin ofiar, ale także wobec tych, którzy odeszli. – Jesteśmy im dzisiaj winni uczciwe i spokojne, rzetelne zbadanie tego, co wtedy się stało, ale bez politycznej przepychanki! Bez kłótni! Niech zrobią to spokojnie eksperci, wsparci w możliwy sposób przez tych, którzy rządzą. Ale niech zrobią to spokojnie, z pełną rzetelnością i odpowiedzialnością – podkreślał prezydent.

Wszystkim Polakom powinno zależeć na „zabliźnieniu rany smoleńskiej”. – To kwestia dobra przyszłości, dobra Polski, dobra naszego narodu – mówił Duda. Polacy muszą się zjednoczyć i spłacić ten dług. – Pamiętajcie – oni mieli różne poglądy, ale byli razem. Razem w ważnej, narodowej sprawie. Polska dzisiaj tej jedności i spokoju ogromnie potrzebuje – podsumował prezydent.

Wieczorem prezydent Andrzej Duda wziął także udział w mszy św. w intencji ofiar katastrofy w Bazylice Archikatedralnej pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

* * *

W niedzielę 10 kwietnia rozpoczęły się również oficjalne obchody 76. rocznicy Zbrodni Katyńskiej. Z tej okazji na uroczystości do Smoleńska i Katynia poleciała niemal dwustuosobowa grupa przedstawicieli rodzin katyńskich i smoleńskich, żołnierzy oraz harcerzy. Polski rząd reprezentowała Anna Maria Anders, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, która przewodniczyła delegacji. – Spoczywają tu żołnierze, na których mój ojciec czekał, którzy mieli z nim walczyć. Zostali zabici przez Rosjan. Dzisiaj ja, córka dowódcy, który na nich czekał, stoję na katyńskiej ziemi i oddaje cześć żołnierzom, którzy tu polegli – mówiła Anna Anders na uroczystości na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.


Polska delegacja odwiedziła także miejsce katastrofy w Smoleńsku, gdzie oddano hołd 96 ofiarom tej tragedii. – Ludzie, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej, znali wagę prawdy o zbrodni katyńskiej i jej znaczenie dla budowania tożsamości i pamięci historycznej – mówiła sekretarz stanu.

13 kwietnia, w Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, planowane są uroczystości w Muzeum Katyńskim, obejmujące m.in. mszę św. polową, wystąpienie ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza oraz bicie Dzwonu Katyńskiego.