Po trzech latach żegnam się z 6 Brygadą Powietrznodesantową. To był najlepszy czas w mojej karierze. Spotykaliśmy się raz w roku z dowódcami podobnych jednostek NATO i rozmawialiśmy o ich rozwoju. Następne takie spotkanie będzie w Krakowie. Ale przede mną już nowe wyzwania – od dziś kieruję dowództwem Wielonarodowej Brygady w Lublinie – mówi gen. bryg. Adam Joks.

polska-zbrojna.pl: Obejmując dowodzenie 6 Brygadą Powietrznodesantową, mówił Pan, że skoncentruje się na szkoleniu spadochroniarzy i utrzymaniu wysokiego poziomu przygotowania podległych jednostek. Udało się zrealizować to zamierzenie?

Generał brygady Adam Joks: Skupiłem się na tym, by utrzymać poziom brygady, a poprzeczkę miałem postawioną wysoko. Kiedy bowiem w 2012 roku przejmowałem dowodzenie, pododdziały 6 BPD dopiero co wróciły z misji w Afganistanie. Jednostka zbierała pochwały od przełożonych i kierownictwa resortu obrony. Moim celem było powrócenie do szkolenia zgodnego z bojowym przeznaczeniem formacji. I to był intensywny czas pod względem szkoleniowym.

Zatem spadochroniarze, którzy zakończyli służbę pod Hindukuszem, musieli skupić się na szkoleniu typowym dla wojsk powietrznodesantowych?

Żołnierze 6 Brygady kilkakrotnie służyli w Afganistanie, dlatego szkolenie koncentrowało się na działaniach typowo misyjnych. Po powrocie z Afganistanu musieliśmy zmienić priorytety, czyli skupić się właśnie na prowadzeniu działań powietrznodesantowych w układzie narodowym i sojuszniczym. Rozpoczęliśmy treningi. Każdego roku przeprowadzaliśmy ćwiczenia na poziomie batalionu. W 2013 roku sprawdzian zdał 18 Bielski Batalion Powietrznodesantowy, rok później – 6 Batalion Powietrznodesantowy z Gliwic. W listopadzie certyfikację przejdzie 16 Batalion Powietrznodesantowy. Ale to będzie już wyzwanie dla nowego dowódcy.

Pana podwładni szkolili się razem z żołnierzami innych armii. Międzynarodowe treningi trwały nieprzerwanie niemal rok.

Od wielu lat 6 Brygada współpracuje z jednostkami powietrznodesantowymi innych krajów. Rzeczywiście, okazji do wspólnego treningu w międzynarodowym towarzystwie ostatnio nam nie brakowało. Ćwiczenia zaczęły się w kwietniu 2014 roku, kiedy w Polsce wylądowała kompania amerykańskiej 173 Brygady Powietrznodesantowej, tzw. Sky Soldiers. Od tego czasu moi żołnierze wzięli udział w ćwiczeniach: „Airborne Detachment”, „Maple Detachment”, „Aviation Detachment”, współpracując ze spadochroniarzami ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Czech. Pododdziały 6 Brygady kilka tygodni temu wróciły z największej operacji powietrznodesantowej organizowanej w Europie. Podczas NATO-wskich manewrów „Swift Response” pokazaliśmy się z najlepszej strony. Nasze pododdziały wykonały wszystkie zadania postawione przez sojusznicze dowództwo. Do dziś otrzymuję podziękowania i gratulacje od dowódcy amerykańskiej 82 Dywizji Powietrznodesantowej za nasz udział w „Swift Response”.

Dlaczego te międzynarodowe treningi są dla żołnierzy tak ważne?

Pozytywnie wpływają na poziom wyszkolenia. To także okazja do doskonalenia współpracy w prowadzeniu działań bojowych i do wymiany doświadczeń między żołnierzami różnych narodowości. Podczas służby w 6 BPD udało mi się nawiązać współpracę z dowódcami jednostek powietrznodesantowych NATO. Spotykaliśmy się raz w roku na tzw. commanders conference i rozmawialiśmy o kierunku rozwoju wojsk powietrznodesantowych Sojuszu oraz o planach szkoleniowych. Podczas ostatniej takiej rozmowy w Berlinie ustalono, że następna konferencja dowódców odbędzie się w Krakowie. Według planów przyszłoroczne ćwiczenia „Swift Response” odbędą się również w naszym kraju.

Po trzech latach kończy pan służbę w szeregach spadochroniarzy. Będzie co wspominać?

To był najlepszy czas w mojej dotychczasowej karierze. Kiedy w 1986 roku rozpoczynałem studia wojskowe, marzyłem o służbie w desancie. Cieszę się, że się udało. Po wielu latach wróciłem także do wykonywania skoków spadochronowych. Służba w 6 BPD przynosi satysfakcję. Wykonaliśmy wiele pracy, która teraz jest jeszcze mało widoczna, bo na efekty trzeba trochę poczekać. Opracowaliśmy nowe warianty załadunku zrzutu ciężkich ładunków, tzw. tary desantowej. W przyszłości do brygady trafią także specjalistyczne pojazdy zdatne do zrzutu, a w okolicach Krakowa powstanie nowoczesna baza szkoleniowa z symulatorami strzelań oraz nową strzelnicą. Dostaliśmy także wiele nowego sprzętu, a pożegnaliśmy stare hełmy.

19 października rozpoczyna pan służbę w Lublinie jako dowódca Litewsko-Polsko-Ukraińskiej Brygady.

Ministrowie obrony Polski, Litwy i Niemiec podpisali w lipcu szczegółowe porozumienie dotyczące funkcjonowania wielonarodowej brygady LITPOLUKRBRIG. Zgodnie z ustaleniami od momentu podpisania tego dokumentu brygada ma sześć miesięcy, by osiągnąć wstępną gotowość operacyjną. Oznacza to, że pod koniec stycznia dowództwo LITPOLUKRBRIG będzie skompletowane i rozpocznie intensywne szkolenie. Stworzymy także procedury operacyjne dla wszystkich osób funkcyjnych. Do Lublina przyjechali już oficerowie z Litwy i Ukrainy.

Jakie zadania będzie wykonywać wielonarodowa brygada?

Będzie liczyć w sumie około 4,5 tysiąca wojskowych, z czego większość to Polacy. Pełną gotowość bojową osiągniemy w 2016 roku. Mamy być przygotowani do udziału w misjach o charakterze kryzysowym, organizowanych przez ONZ, NATO i Unię Europejską. Główne siły brygady będą stanowić: dowództwo w Lublinie oraz trzy bataliony – polski, litewski i ukraiński. Nie oznacza to jednak, że jednostki zmienią swoją lokalizację i przeniosą się na Lubelszczyznę. Bataliony nadal będą podlegać swoim dotychczasowym dowódcom, jednak na potrzeby szkolenia i treningów zostaną podporządkowane dowództwu LITPOLUKRBRIG.

Generał brygady Adam Joks w 1990 roku ukończył z wyróżnieniem Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu. Jest także absolwentem Akademii Obrony Narodowej, Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Warszawskiego, Europejskiego Centrum Studiów w Garmisch-Partenkirchen. Studiował również w Akademii Wojennej Wojsk Lądowych w USA i NATO College w Rzymie. Dowodził batalionem zmechanizowanym w 34 Brygadzie Kawalerii Pancernej w Żaganiu, Centralną Grupą Wsparcia Współpracy Cywilno-Wojskowej w Kielcach. Ponadto służył w Zarządzie Operacyjnym Dowództwa Wojsk Lądowych.