Abramsy, Leopardy, Czarne Pantery – ten nowoczesny sprzęt zaprezentowany podczas defilady z okazji Święta Wojska Polskiego wzbudził ogromne i oczywiste zainteresowanie. Jednak nieoczekiwanie cichym bohaterem obchodów – oraz memów – stał się inny pojazd, którego używają polscy żołnierze. Chodzi o nowy model Bożeny. Za co w armii odpowiada Bożena-4? Wyjaśniamy!
Jaki sprzęt kryje się pod imieniem Bożena? To zdalnie sterowane, kołowo-gąsienicowe urządzenie przeznaczone do rozminowywania terenu z min przeciwpiechotnych i przeciwpancernych ustawionych na nawierzchni oraz w gruncie. Tym z definicji jest Bożena-4 słowackiej firmy Way Industries. Pierwsza Bożena (a właściwie Božena) została opracowana w latach 1999–2000. Był to wówczas jeden z pierwszych zdalnie sterowanych trałów przeciwminowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Dwadzieścia lat temu polskie wojsko kupiło Bożeny czwartej generacji na potrzeby misji w Afganistanie. Obecnie takie urządzenia są wykorzystywane nie tylko przez polskie i słowackie siły zbrojne, ale także w Ukrainie przez tamtejszą służbę do spraw sytuacji nadzwyczajnych.
Bożena-4 stanowi kluczowy element w arsenale polskich jednostek inżynieryjnych, zapewniając efektywne i bezpieczne usuwanie zagrożeń minowych w różnych warunkach terenowych. Trał powierzchniowy może niszczyć miny przeciwpiechotne i przeciwpancerne, zawierające do 9 kg materiałów wybuchowych. Urządzenie jest sterowane przez sapera zdalnie za pomocą konsoli. Ze względów bezpieczeństwa operator musi znajdować się w specjalnej kabinie przeciwodłamkowej ustawionej w odległości minimum 20 do 100 m (w zależności od rodzaju niszczonej miny) od obszaru, w którym pracuje Bożena. Jeżeli saper nie korzysta z kabiny, musi ukryć się np. w bunkrze lub w schronie w odległości 250 m od maszyny.
Głównym narzędziem służącym Bożenie do pracy bojowej jest zamontowany na wysięgniku obrotowy wał z przymocowanymi na łańcuchach metalowymi bijakami, które uderzając w ziemię siedem razy na sekundę, powodują detonację ukrytych w niej ładunków wybuchowych. Bożena jest w stanie oczyszczać powierzchniowo (do głębokości 25 cm) teren o szerokości około 2 m.
Poza oczyszczaniem pól minowych systemy Bożena mogą również realizować zadania inżynieryjne i budowlane. Do wszystkich modeli dostępny jest bowiem szeroki wybór osprzętu (łyżki, koparki, widełki do palet, wiertła), który przekształca trał przeciwminowy w narzędzie do załadunku i rozładunku materiałów, wyrównywania terenu, kopania rowów, usuwania wraków i przeszkód itp.
Najnowszą wersją słowackiego trału przeciwminowego jest Bożena-5. Urządzenie jest m.in. dwukrotnie cięższe (10–12 t) od Bożeny-4, bardziej zaawansowane technologicznie, posiada mocniejszy silnik (TATRA T3C-928-81 turbo zamiast DEUTZ BF 4L613) i większą szerokość trałowania (ponad 2,6 m).
autor zdjęć: Adam Burakowski/East News; grafika: PZ
komentarze