Konieczność utworzenia stanowiska unijnego komisarza ds. obrony, zwiększenie wydatków na obronność i wsparcie przemysłu obronnego - to najważniejsze tematy związane z bezpieczeństwem, jakie poruszono podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego. – To jest czas ciężkiej pracy – podkreślił w wystąpieniu wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.

W Katowicach trwa Europejski Kongres Gospodarczy, podczas którego omawiane są najważniejsze kwestie dotyczące przyszłości Starego Kontynentu, geopolityki, energii, inwestycji, ale też szeroko pojmowanego bezpieczeństwa. Jak podczas inauguracji wydarzenia zaznaczył premier Donald Tusk, do niedawna słowa takie jak „siła, obrona, gotowość do walki” nie kojarzyły się ze wspólnotą Europejską, ale pojawiły się w jej słowniku, choć nie z wyboru. – Dziś tylko ślepiec mógłby udawać, że wszystko jest jak dawniej. Historia do nas wróciła – powiedział.

Premier zaznaczył, iż nie można dopuścić do tego, aby zmarnować wysiłek, jakim było budowanie zamożnej i rozwiniętej technologicznie Europy, a cały ten dorobek należy przekuć na zdolności obronne. – Nie dlatego, że Europa wybiera się na wojnę, ale po to, by uniknąć wojny. Europa ma wszystkie dane ku temu, by być respektowana nie tylko jako najlepsze miejsce do życia, ale także jako organizacja państw i narodów, które są gotowe i zdolne obronić się przed każdym i w każdej sytuacji – podkreślił. – Europa będzie i musi być przygotowana na sytuację, w której żadna siła na świecie nie odważy się na nią podnieść ręki – dodał.

Premier zaznaczył, że sytuacja jest poważna i wymaga poważnych decyzji, czyli m.in. przeznaczenie min. 100 mld euro, a także niewykorzystanych środków z planów odbudowy na obronność. – Duże pieniądze dobrze i mądrze wydane na bezpieczeństwo odsuną wojnę od granic Europy – powiedział. Podkreślił, że jednym z najważniejszych punktów planu obrony europejskiej jest zapewnienie bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej. – Mamy zdecydowanie więcej inicjatyw, formatów politycznych, przemówień, spotkań niż realnych działań na rzecz wspólnej obrony europejskiego nieba – mówił. Zaznaczył, że zmiana tej sytuacji spowoduje, że Europa będzie bezpieczna, bo na to wskazują doświadczenia z wojen na Bliskim Wschodzie i w Ukrainie. – Finansowy wysiłek na budowę kopuły nad Europą wydaje się rzeczą oczywistą – stwierdził.

Film: Dominika Celińska, Magdalena Miernicka / ZbrojnaTV

O konieczności wzmacniania zdolności obronnych Europy mówiła także Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej. – Chcemy czy nie, ponownie rozpoczyna się wyścig zbrojeń. Europa nie może pozostawać w tyle i zostawić tego zagadnienia innym – powiedziała niemiecka polityk. – Potrzebujemy zdolności wojskowych, które byłyby „made in Europe”. Pomyślmy o europejskim systemie ochrony powietrznej, gdzie będziemy mogli połączyć naszą wiedzę i możliwości – zaznaczyła. Zapewniła także, że jeśli po zbliżających się wyborach do Parlamentu Europejskiego będzie kontynuowała swoją misję na stanowisku szefowej KE, to zaproponuje kilka projektów, które mogłyby być realizowane w podobny sposób. Von del Lyren poinformowała także, że w powinno zostać utworzone stanowisko pełnoetatowego komisarza ds. obrony, którego zadaniem byłoby wspieranie przemysłu obronnego. – Jednym z pierwszych zadań tego komisarza będzie przedstawienie „białej księgi” dokumentującej, w jakim zakresie Europa jest przygotowana i jakie są jej możliwości.

Do tej informacji odniósł się wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz, który przypomniał, że Polska zabiegała o utworzenie takiej funkcji. – Unia Europejska musi być gotowa do skutecznego działania. Europa jest niezbędna dla siły NATO. Dziękuję za tę deklarację – napisał na portalu X. Ten temat szef MON-u poruszył także podczas debaty, która odbyła się podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Podczas rozmowy z Jerzym Buzkiem, przewodniczącym Parlamentu Europejskiego w latach 2009-2012 i Kadri Simson, unijną komisarz ds. energii powiedział, że polskim kandydatem na nowoutworzone unijne stanowisko mógłby być Radosław Sikorski, minister spraw zagranicznych. – Jeżeli komisarz ds. obrony ma mieć znaczenie, to musi mieć kompetencje – zaznaczył.

Władysław Kosiniak-Kamysz mówił także o tym, jak powinna wyglądać współpraca państw członkowskich UE dotycząca obronności. – Słów jest bardzo dużo. Brakuje nam, szczególnie w tej dziedzinie, czynów – powiedział. Dodał, że konieczne jest także przeznaczenie miliardów euro na zbrojenia, i jest to jedno z oczekiwań wobec nowych władz UE. – Musimy szybko odbudować przemysł zbrojeniowy. On musi działać od świtu do nocy, jak byśmy byli, a jesteśmy, w bezpośrednim zagrożeniu. To nie jest czas leżenia na kanapie, to czas ciężkiej pracy – podkreślił.

Tematy dotyczące możliwości przemysłu były kontynuowane podczas debaty „Sektor i potencjał obronny”. Gen. bryg. Artur Kuptel, szef Agencji Uzbrojenia, która odpowiada za zakupy dla Wojska Polskiego, zaznaczył, że Federacja Rosyjska przestawiał już swój przemysł na tryb wojenny i produkcja w tamtejszych zakładach trwa 24 godziny na dobę. – Tak jak dziś powiedział wicepremier Kosiniak-Kamysz, prawdopodobnie przemysł w naszym kraju też musi rozpocząć działanie i produkcje w trybie 24/7 – powiedział.

Do tych słów odniósł się Piotr Kisiel, pełniący obowiązki prezesa zarządu firmy Rosomak SA, który stwierdził, że taka sytuacja wiązałaby się ze zwiększeniem liczby zamówień. Jego zdaniem, należałoby stworzyć liczący kilkaset sztuk zapas pojazdów na wypadek stanu wojny, tak aby można było bardzo szybko uzupełniać ewentualne straty. Bo jak zaznaczył, produkcja wozu, choćby z uwagi na długi czas oczekiwania na poszczególne komponenty, trwa rok, co na polu walki „jest epoką”.

Adam Bruliński, doradca zarządu WB Electronics, firmy, która dostarcza walczącej Ukrainie m.in. bezzałogowce zaznaczył, że planując produkcję należy uwzględnić postęp technologiczny. – Armia rosyjska nie stoi w miejscu, zrobiła ogromny progres, jeśli chodzi np. o możliwości zakłócania sygnałów. Tak naprawdę prawie każda kolejna dostawa sprzętu wymaga od nas dostosowania pewnych systemów – mówił.

Marcin Idzik, członek zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej, przyznał, że PGZ i podległe jej spółki mają przewagę nad innymi podmiotami, bo są głównymi partnerami Ministerstwa Obrony Narodowej, ale zaznaczył, że ważna jest także współpraca z sektorem prywatnym. – Nie czas na walkę polsko-polską – powiedział. Wyjaśnił, że w obecnej sytuacji bezpieczeństwa rozpoczynanie prac nad nowymi produktami byłoby zbyt czasochłonne, więc warto skorzystać z doświadczeń innych firm, aby budować wspólny produkt. – Tylko współpraca systemowa może pomóc – podkreślił.

Gen. w st. spocz. Mieczysław Bieniek, doradca społeczny ministra obrony narodowej, zwrócił natomiast uwagę, że polski przemysł obronny posiada produkty, które mogłyby cieszyć się zainteresowaniem innych państw, takie jak Kraby, Raki czy Pioruny. – Potrafimy robić dobre produkty. Swoimi zdolnościami możemy uzupełnić to, co kupujemy, a w większości kupujemy technologię zachodnią. Ale możemy domagać się, aby komponenty do tej technologii były produkowane w Polsce – zaznaczył. Podkreślił także, że niezwykle ważne jest zwiększenie produkcji amunicji, gdyż w ciągu roku Polska produkuje mniej niż Ukraina zużywa na froncie w tydzień. Jak mówił, duże dziś europejskie firmy, np. Rheinmetall budują linie produkcyjne na Węgrzech czy Litwie, warto więc, by Polska też rozważyła możliwość podjęcia się takiej współpracy. – Wzmacniajmy to co mam dobre, ale budujmy też nowe – powiedział.

Do szybkiej modernizacji Wojska Polskiego konieczny jest odpowiedni budżet. Podczas debaty poseł Andrzej Grzyb, przewodniczący sejmowej Komisji Obrony Narodowej przypomniał, że w tym roku na Polska przeznaczy na obronność 4 proc PKB. Jak mówił, kluczem do realizacji procesu modernizacji jest porozumienie polityczne, bez względu na to, kto jest u władzy. – Tak powinna być realizowana polityka państwa w zakresie obronności – powiedział. – Ci, którzy służą w mundurach powinni mieć pewność, że decydenci polityczni nie będą co chwilę zawracać kijem Wisły – podkreślił.