moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Pułkownik Niepokólczycki – bohater AK, wróg UB

22 października 1946 roku w Krakowie funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa aresztowali płk. Franciszka Niepokólczyckiego, szefa podziemnej antykomunistycznej organizacji „Wolność i Niezawisłość”. Podczas pokazowego procesu sąd skazał oficera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie więzienie.

Pułkownik Franciszek Niepokólczycki podczas procesu pokazowego Komendy WiN w 1947 r.

„Powróciwszy z oflagu w 1945 roku, uważałem za konieczne znalezienie się w szeregu zespołu ludzi, którzy by w jakiś sposób zaprotestowali przeciwko temu stanowi rzeczy, który zastałem” – wspominał wiele lat po wojnie płk Franciszek Niepokólczycki. Oficer podczas niemieckiej okupacji był zastępcą płk. Augusta Fieldorfa „Nila”, komendanta Kedywu Armii Krajowej. Po powrocie z niemieckiej niewoli w kwietniu 1945 roku płk Niepokólczycki rozpoczął służbę w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj jako zastępca komendanta Obszaru Południowego DSZ. Analogiczną funkcję pełnił potem w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość” utworzonym we wrześniu 1945 roku. – Ta podziemna organizacja polityczna kontynuowała dzieło AK – mówi dr Dariusz Siwek, historyk zajmujący się najnowszymi dziejami Polski. W listopadzie 1945 roku, po aresztowaniu płk. Jana Rzepeckiego, prezesa WiN-u, płk Niepokólczycki stanął na czele II Zarządu Głównego WiN.

 

Odwet i walka

Kim był nowy szef WiN-u? Płk Niepokólczycki pochodził z Żytomierza. Pod koniec I wojny jako 17-latek wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, w której był komendantem placówki wywiadowczej i szefem Okręgu Żytomierz POW. W wojnie polsko-bolszewickiej walczył jako zastępca dowódcy oddziału partyzanckiego.

Służył potem w polskim wojsku m.in. w 10 Pułku Saperów i 5 Pułku Piechoty Legionów, był też wykładowcą Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. We wrześniu 1939 roku uczestniczył w obronie Warszawy i jeszcze podczas walk o miasto wstąpił do tworzącej się konspiracyjnej Służby Zwycięstwu Polski. Zajął się organizacją struktur podziemnej armii, przede wszystkim pionu sabotażowo-dywersyjnego i służb saperskich. Stał na czele Związku Odwetu Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, jednocześnie był szefem Wydziału Saperów KG ZWZ. – Podlegali mu żołnierze zajmujący się m.in. sabotażem oraz akcjami bojowymi – podaje historyk. Współorganizował też nowy pion walki bieżącej: Kedyw Armii Krajowej. Podczas powstania warszawskiego oficer był odpowiedzialny za produkcję materiałów wybuchowych, granatów i butelek zapalających. Po kapitulacji zrywu trafił do niemieckiego oflagu.

„Spełniałem rozkaz”

Po powrocie do Polski płk Niepokólczycki zaangażował się w kolejną konspirację, tym razem antykomunistyczną. Działając w WiN-ie rozwinął struktury Zrzeszenia, nawiązał łączność z Rządem RP na Uchodźstwie, któremu wysyłał raporty o sytuacji w Polsce. UB bardzo zależało na rozbiciu II Zarządu WiN-u i aresztowaniu jego szefa. Udało im się to 22 października 1946 roku w Krakowie. Podczas śledztwa płk Niepokólczycki nie chciał iść na kompromis z komunistami. – Nie obciążał podwładnych i podkreślał, że wszystkie działania podejmowali oni na jego rozkaz – podkreśla dr Siwek.

Franciszek Niepokólczycki po aresztowaniu przez MBP w 1946 r.

11 sierpnia 1947 roku przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Krakowie rozpoczął się jeden z najgłośniejszych stalinowskich procesów pokazowych, tzw. proces krakowski. Razem z Niepokólczyckim sądzono jego współpracowników oraz działaczy Polskiego Stronnictwa Ludowego, w tym Stanisława Mierzwę, zastępcę sekretarza Naczelnego Komitetu Wykonawczego. – Celem procesu było skompromitowanie PSL, ostatniej legalnej opozycji w Polsce i wykazanie jej związków z podziemiem – tłumaczy historyk. Działaczy WiN-u oskarżono natomiast o prowadzenie działalności wywiadowczej na rzecz obcych mocarstw. Pułkownik przed sądem oświadczył tylko: „Nie wysługiwałem się obcym. Jako żołnierz spełniłem rozkaz”.

Sąd skazał osiem osób, w tym płk. Niepokólczyckiego, na karę śmierci, osiem na długoletnie więzienie, a jedną osobę uniewinnił. Pułkownik odmówił napisania prośby o ułaskawienie, mimo to jemu i czterem innym skazanym prezydent Bolesław Bierut zamienił karę na dożywotnie więzienie.

Oficera zwolniono w 1956 roku na fali zmian politycznych w kraju. Pracował potem w spółdzielczości i cały czas był objęty inwigilacją przez Służbę Bezpieczeństwa. Funkcjonariusze SB brali nawet udział w pogrzebie pułkownika w 1974 roku.

W 2008 roku prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie płk. Niepokólczyckiego Orderem Orła Białego. Dziś oficer jest patronem 16 Tczewskiego Batalionu Saperów w Nisku.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wikipedia

dodaj komentarz

komentarze


Nawrocki: zdaliśmy test wojskowy i test solidarności
Już mają brąz, a mogą mieć złoto!
Hekatomba na Woli
W Sejmie o rosyjskich dronach nad Polską
Czołgiści w ogniu
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Aby państwo polskie było gotowe na każdy scenariusz
Bumar-Łabędy szykują się do produkcji K2
Żandarmeria skontroluje także cywilów
NATO uruchamia „Wschodnią Straż”
Pożegnanie z Columbią
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Trenują przed „Zapadem ‘25”
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Grupa E5 o bezpieczeństwie wschodniej flanki NATO
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Brytyjczycy na wschodniej straży
Orlik na Alfę
Święto Wojsk Lądowych
Rekompensaty na nowych zasadach
Brytyjczycy żegnają Malbork
W poszukiwaniu majora Serafina
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
„Nieustraszony Rekin” na wodach Bałtyku
Husarz z polskim instruktorem
Wieża z HSW nie tylko dla Warana
Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Prezydent przestrzega przed rosyjską dezinformacją
Światowe podium dla zawodniczek Wojska Polskiego
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Szkolenia antydronowe tylko w Polsce
Żołnierze USA i Bradleye jadą do Polski
H145M – ciekawa oferta dla Polski
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
By znaleźć igłę, w Bałtyku trzeba najpierw znaleźć stóg
Koncern Hanwha inwestuje w AWL
Debiut polskich Patriotów
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
17 września 1939. Nigdy więcej
Kurs dla najlepszych w SERE
Czy trzeba będzie zrekonstruować samolot „Slaba”?
„Saber Junction” – gotowi do obrony
Sojusznicy wysyłają dodatkowe wojska
Największy transport Abramsów w tym roku
Żelazna Dywizja zdaje egzamin celująco
Państwo odbuduje dom w Wyrykach
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
NATO – jesteśmy z Polską
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
Cios w plecy
Zwycięska batalia o stolicę
Premier do pilotów: Jesteście bohaterami
Krok ku niezależności
Dwie agresje, dwie okupacje
Wielkie zbrojenia za Odrą
Z najlepszymi na planszy
Black Hawki nad Warszawą
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Sikorski: potrzebujemy ściany antydronowej
Defendery skompletowane
Pytania o rosyjskie drony. MON wyjaśnia
Polska zwiększy produkcję amunicji artyleryjskiej
Ostry kurs na „Orkę” – rząd chce podpisać kontrakt do końca roku
„Road Runner” w Libanie

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO