moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Operacja „Synteza”, czyli bomby nad Policami

80 lat temu alianckie samoloty zbombardowały niemiecką fabrykę benzyny syntetycznej w Policach. Rozpoczęła się druga fala nalotów na te zakłady, będące strategicznym zapleczem armii III Rzeszy. Naloty były możliwe dzięki operacji „Synteza” wywiadu Armii Krajowej. Seria bombardowań prowadzonych do marca 1945 roku doprowadziła do zniszczenia fabryki.

Zdjęcie z budowy zakładów uwodornienia Pölitz opublikowane w „Völkischer Observer” z 15 sierpnia 1939 r.

Zbrojąca się przed II wojną światową III Rzesza cierpiała na brak dostępu do źródeł ropy naftowej. Dlatego opracowała metodę upłynniania węgla i produkcji z niego paliw płynnych. W 1936 roku powstała w Niemczech pierwsza fabryka benzyny syntetycznej. Paliwo przeznaczone było przede wszystkim na potrzeby armii: lotnictwa, okrętów i czołgów.

Jednym z największych zakładów produkujących syntetyczne paliwo była fabryka Hydrierwerke Pölitz wzniesiona w Policach koło Szczecina, leżących wówczas na terenie III Rzeszy. Budowa kombinatu rozpoczęta w 1937 roku pochłonęła ponad 2 mld marek. – Dla Niemców był to strategiczny obiekt – mówi dr Mariusz Nowicki, historyk zajmujący się dziejami Armii Krajowej. Jak podaje, w czasach największego rozwoju fabryka produkowała 15 procent paliw syntetycznych używanych przez Niemców. Taka wydajność kombinatu była możliwa m.in. dzięki niewolniczej pracy przymusowych robotników z okupowanych krajów. Przez cały okres II wojny światowej pracowało w fabryce 30 tys. osób, a 13 tys. z nich, głównie Polaków, zmarło podczas robót z chorób, wycieńczenia lub zostało zabitych przez strażników.

Fabryka była strategicznym celem dla aliantów, dlatego została przez nich zbombardowana już jesienią 1940 roku. – Niestety naloty nie przyniosły większych rezultatów, a Niemcy wzmocnili ochronę zakładów, budując schrony i zapory balonowe – wyjaśnia historyk.

Aby dokładnie zlokalizować fabrykę i zdobyć więcej informacji o jej funkcjonowaniu, zaplanowano operację wywiadu AK pod kryptonimem „Synteza”. Akcję przeprowadzono w ramach podporządkowanej Oddziałowi II Komendy Głównej AK sieci wywiadu „Lombard” i jej pomorskiej ekspozytury „Bałtyk”, na czele której stał ppor. Bernard Kaczmarek „Wrzos”. Organizatorem operacji był Aleksy Jendryczka „Pomorski”, udział w niej brali także m.in. Edmund Czarnowski, Apolinary Łagiewski, Augustyn Träger, Leon Sowiński, Adam Sobolewski i Alfons Warszczyński. – Wywiadowcy AK prowadzili obserwację fabryki, korzystali z informacji okolicznych mieszkańców, nawiązali kontakt z polskimi robotnikami przymusowymi, a nawet wprowadzili na teren zakładu agenta – wylicza dr Nowicki. Dzięki tym zabiegom akowcy zdobyli szczegółowe plany fabryki i informacje o jej produkcji. Te dane dostarczono brytyjskiemu wywiadowi, co umożliwiło lotnictwu alianckiemu przeprowadzenie w latach 1944–1945 szeregu coraz dokładniejszych nalotów na zakłady w Policach.

Zdjęcie lotnicze zbombardowanych zakładów uwodorniania w Pölitz w 1945 roku.

Pierwsze bombardowanie z drugiej fali alianckich nalotów rozpoczęło się 20 kwietnia 1944 roku. Potem alianci zrzucali bomby na Hydrierwerke Pölitz jeszcze kilkukrotnie, m.in. 13 stycznia 1945 roku w ciągu 14 minut na fabrykę spadło 1600 bomb z 250 samolotów. Naloty doprowadziły do ograniczenia produkcji, ale fabryka zakończyła działalność dopiero 8 marca 1945 roku po ostatnim, jedenastym nalocie, w którym brali udział polscy lotnicy z 300 Dywizjonu Bombowego Ziemi Mazowieckiej.

Niestety po zniszczeniu zakładów w Policach Gestapo wpadło na trop akowców i rozbiło polską siatkę wywiadowczą. Aresztowano większość uczestników operacji. – Podczas doraźnych procesów w Berlinie wydano wyroki śmierci na Jendryczkę, Sowińskiego, Sobolewskiego i Warszczyńskiego – podaje dr Nowicki. Stracono ich pod koniec kwietnia 1945 roku, kilkanaście dni przed zakończeniem II wojny światowej.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wikipedia

dodaj komentarz

komentarze


Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Teraz czas na Senat
 
Odbudowa obrony cywilnej kraju
BWP-1 – historia na dekady
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Pełna mobilizacja. Żołnierze ruszają na tereny zagrożone powodzią
Czarne Pantery, ognia!
Podejrzane manewry na Bałtyku
Dwa tygodnie „rozgryzania” Homara-K
W tydzień poznali smak żołnierskiego fachu
„Niegościnni” marynarze na obiektach sportowych w Ustce
Umacnianie ściany wschodniej
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Pracowity pobyt w kosmosie
Potrzebujemy najlepszych
Bezpieczniejsza Europa
Pół tysiąca terytorialsów strzeże zachodniej granicy
Międzynarodowy festiwal lotnictwa. Zbliża się Air Show Radom 2025
Flyer, zdobywca przestworzy
Niemal 500 absolwentów AWL-u już oficjalnie oficerami WP
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Ostatnia niedziela…
Nie żyje żołnierz PKW Irak
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
Nawrocki przedstawia kierownictwo BBN-u
Miliardowe wsparcie dla PGZ
K9 i FlyEye na poligonie w Ustce
Lotnicy uratowali Wielką Brytanię
Śmierć gorsza niż wszystkie
Demony wojny nie patrzą na płeć
12 tys. żołnierzy gotowych do działania
Wołyń – pamiętamy
PGZ buduje suwerenność amunicyjną
Niebezpieczne incydenty na polsko-białoruskiej granicy
Zatrzymania na granicach
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
Najtrudniejsze w służbie na polsko-białoruskiej granicy jest…
Kajakami po medale
Broń przeciwko wrogim satelitom
Odznaczenia za misję
Czarna Pantera celuje
Korzystne zmiany w dodatkach dla sił powietrznych
Dzieci wojny
Alert pogodowy. Żołnierze są najbliżej zagrożonych miejsc
Ewakuacja Polaków z Izraela
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Rekompensaty na ostatniej prostej
Tłumy na zawodach w Krakowie
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
W drodze do amunicyjnego bezpieczeństwa
Armia pomoże służbom na zachodniej granicy
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Planowano zamach na Zełenskiego
Święto sportów walki w Warendorfie
Pancerny drapieżnik, czyli Leopard 2A5
Cybermiasteczko na Festiwalu Open’er
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
Polacy i Holendrzy razem dla obronności
Blue Force vs Red Force w Orzyszu
Radar na bezpieczeństwo
Nowe Abramsy już w Wesołej
Wyższe stawki dla niezawodowych
Ratownik w akcji
Pierwszy polski lot Apache’a

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO