moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję
Kapitulacja Starówki

Z oblężonego przez Niemców Starego Miasta po nieudanej próbie przebicia się do Śródmieścia ewakuowało się kanałami ok. 4500 obrońców Starówki. W miejscu, w którym wchodzili do kanału, stoi dziś pomnik Powstania Warszawskiego.

Połowa sierpnia, płonące Stare Miasto. Fot. Wiesław Chrzanowski „Wiesław”. arch. Muzeum Powstania Warszawskiego.

Na Starym Mieście w pierwszych dniach powstania panował spokój, a żołnierzom Armii Krajowej udało się opanować większość terenu. Sytuacja zmieniła się 7 sierpnia po zajęciu przez Niemców Ochoty i Woli. Wówczas ruszył atak na Starówkę.

Dzielnicy broniło 9 tys. żołnierzy z grupy „Północ" AK dowodzonej przez płk. Karola Ziemskiego „Wachnowskiego”, wzmocnionej oddziałami Zgrupowania „Radosław”, które wycofały się z Woli.

Generalny szturm Niemców rozpoczął się 19 sierpnia. Stare Miasto zostało odcięte od reszty miasta przez zaciskający się z pierścień wojsk nieprzyjaciela. Mimo ciężkich starć, w których powstańcy bronili się przed atakami artylerii i lotnictwa, obszar opanowany przez Polaków dramatycznie się kurczył.

Powstańcy podjęli dwie nieudane próby połączenia się z Żoliborzem i pod koniec sierpnia dowództwo zdecydowało o kolejnej próbie przebicia się, tym razem do Śródmieścia. Atak miał nastąpić w kierunku ul. Królewskiej i być wsparty podziemnym desantem kanałowym na plac Bankowy.

Niemieckie oddziały w pobliżu Hal Mirowskich.

Nocą z 30 na 31 sierpnia ok. 100 żołnierzy batalionu „Czata 49” i „Gustaw” weszło do kanału włazem na plac Krasińskich. – Naszym zadaniem miało być obsadzenie wylotów ulic prowadzących na plac Bankowy, umożliwienie natarcia żołnierzy ze Starego Miasta i spotkanie się z żołnierzami Śródmieścia, którzy równolegle mieli podjąć natarcie od strony placu Grzybowskiego – opowiadał dla archiwum Muzeum Powstania Warszawskiego plutonowy podchorąży Edmund Baranowski „Jur” z plutonu „Jerzyki”.

Niestety, nie udało się zaskoczyć Niemców, którzy zajmowali plac Bankowy. Wywiązała się strzelanina, podczas której powstańcy zostali zmuszeni do odwrotu. Załamał się również atak prowadzony na powierzchni.

Wyjście z kanału na ul. Wareckiej. Fot. Joachim Joachimczyk „Joachim”, arch. Muzeum Powstania Warszawskiego.

Wówczas zdecydowano o ewakuacji żołnierzy i lżej rannych do Śródmieścia kanałem wiodącym z placu Krasińskich do ul. Wareckiej. Wędrówka nim była dramatycznie trudna. Niewiele ponad półtora kilometra powstańcy pokonywali przez kilka godzin. Brnąc w szlamie i nieczystościach, mijali leżące pod nogami ciała tych, którzy zmarli po drodze.

Za to po wyjściu na Śródmieściu czekał ich inny świat. Kobiety w czystych sukienkach, liście na drzewach i szyby w oknach domów.

Ewakuacja powstańców trwała dwa dni. Gdy 2 września do kanałów zaczęła wchodzić ludność cywilna, zawalił się zbombardowany przez Niemców gmach sądu. Gruz zasypał właz wejściowy na plac Krasińskich. Dziś w tym miejscu stoi pomnik Powstania Warszawskiego.



W sumie z załogi Starego Miasta do Śródmieścia przeszło ok. 4500 żołnierzy. Na miejscu została ludność cywilna i ciężko ranni powstańcy. Kilka tysięcy z nich zostało potem zabitych w masowych mordach, jakich dopuścili się Niemcy i ich sojusznicy.

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO