moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

NATO na tropie dezinformacji

Na rynku manipulacji w mediach społecznościowych dominują rosyjskie firmy. Widzimy ostatnio około 50-procentowy wzrost informacji atakujących NATO produkowanych przez boty kierowane z Rosji – mówi Jānis Sārts, dyrektor Centrum Eksperckiego NATO ds. Komunikacji Strategicznej w Rydze.

Jednym z zadań Centrum Eksperckiego NATO ds. Komunikacji Strategicznej jest identyfikacja kampanii dezinformacyjnych wymierzonych w NATO i wypracowywanie działań mających im przeciwdziałać. Jak wyglądają podstawowe mechanizmy takiej dezinformacji?

Jānis Sārts: Najpopularniejsze jest odwoływanie się do ludzkich lęków i uprzedzeń oraz wykorzystywanie niewiedzy do sterowania poglądami. Strona rosyjska w tych przekazach stara się przekonać, że Zachód jest słaby, NATO i Unia Europejska są nieudolne w swoich działaniach, a Sojusz zagraża Rosji.

Z taką narracją ze strony Rosji mamy do czynienia od dawna. Czy pojawiły się jakieś nowe tematy i trendy?

Nowymi obszarami stały się tematy związane z pandemią COVID-19, tym, jak ludzie na nią reagują, w jakim stanie jest służba zdrowia, czy się szczepić i którym preparatem. Rosja m.in. promowała swoje szczepionki przeciwko koronawirusowi i starała się dowieść, że preparaty opracowane na Zachodzie szkodzą pacjentom. Zaobserwowaliśmy również, że w narrację dezinformacyjną zaangażowane są nie tylko podmioty rosyjskie, że rośnie liczba grup także wewnątrz krajów NATO, które stosują dezinformacje. Może to oznaczać, że zostały one zinfiltrowane przez środowiska prorosyjskie. Trudniej jest więc ocenić, czy określona informacja odzwierciedla prawdziwą opinię konkretnych osób, czy też stanowi przekaz sterowany i wykreowany przez Rosję.

Jeżeli mówimy o działaniach w Internecie, to dzisiaj każdy może kupić polubienia, subskrybentów i zasięgi postów w sieciach społecznościowych. Czy taka praktyka może być niebezpieczna?

Nawet bardzo, ponieważ ten mechanizm może być użyty na wiele różnych sposobów – by zaatakować oponenta, promować własne treści lub wyciszyć informacje podawane przez przeciwnika. Kupując lajki, można sprawić, że ludzie będą czytać to, co chcemy. Jest to jeszcze ważniejsze w „gorących czasach”, np. w czasie wyborów czy sytuacji kryzysowych. Wtedy ten mechanizm staje się potencjalną bronią, ponieważ łatwo można zdestabilizować sytuację przez promowanie nieprawdziwych informacji. Na rynku manipulacji w mediach społecznościowych dominują rosyjskie firmy. Ostatnio obserwujemy około 50-procentowy wzrost informacji atakujących NATO produkowanych przez boty kierowane z Rosji.

Jak przygotować się na takie ataki?

Nie jest to łatwe, ponieważ dezinformacja działa na wielu poziomach. Przede wszystkim firmy zarządzające mediami społecznościowymi powinny skuteczniej walczyć z botami i płatną manipulacją oraz zwalczać treści zamieszczane przez boty, lecz tego nie robią. Dziś wiele debat publicznych przeniosło się do Internetu, powszechna manipulacja w mediach społecznościowych zniekształca ich przekaz i może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego.

Po drugie, musimy więcej inwestować w edukację i informowanie społeczeństwa o tym, co się dzieje w świecie informacji. Dzięki temu ludzie będą w stanie sami wykrywać zmanipulowane informacje. Tak było np. na Łotwie, gdzie spora część widzów szybko odkryła faktyczną intencję i wymowę filmu nagranego przy okazji ćwiczeń wojskowych „Namejs 2021”. Wówczas część działań prowadzono poza poligonami, m.in. w stolicy Łotwy – Rydze, o czym mieszkańcy byli uprzedzeni. W sieci pojawił się jednak film, na którym widać idącą ulicą kobietę z małym, płaczącym dzieckiem, a nad jej głową strzela żołnierz. Film krążył w mediach społecznościowych i był pokazywany w rosyjskiej telewizji jako dowód na to, że łotewski rząd straszy swoich obywateli, co miało podważać wiarygodność władz Łotwy i NATO. Tymczasem ta kobieta złamała zakaz poruszania się w tej okolicy, o którym to zakazie była dwukrotnie informowana.

Po trzecie, instytucje publiczne powinny mieć wiedzę, umiejętności i techniczne możliwości na przykład odróżnienia, czy przekaz jest dziełem bota, czy człowieka albo czy grupa na FB jest prawdziwa, czy fałszywa. Musimy też stać się uważniejsi i ostrożniejsi, gdy chodzi o dane, które umieszczamy w sieci. To kolejny element ważny dla bezpieczeństwa. Ludzie nie zdają sobie sprawy, jak wiele danych udostępniają online. Te informacje mogą się przydać naszym przeciwnikom na przykład do tego, żeby niezauważalnie wpływać na nasze zachowania. To jest nowy wymiar bezpieczeństwa, który jako NATO musimy brać pod uwagę, bo zawarte w sieci dane mogą być użyte przeciwko nam.


Jānis Sārts jest dyrektorem Centrum Eksperckiego NATO ds. Komunikacji Strategicznej (NATO Strategic Communications Centre of Excellence – StratCom COE) w Rydze. Ośrodek bada, w jaki sposób przestrzeń informacyjna może być wykorzystywana przez przeciwników NATO, szuka też sposobów przeciwdziałania takim działaniom. Sārts był jednym z prelegentów na konferencji „Niepodległość informacji”, którą 17 września 2021 roku zorganizowało Akademickie Centrum Komunikacji Strategicznej.

Rozmawiała Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Leszek Chemperek / CO MON

dodaj komentarz

komentarze


Nowe horyzonty medyków
Europa ma być zdolna do obrony
Rozkaz: zatankować kompanię Abramsów
Norwegowie zaczynają szkolenia Ukraińców w Polsce
Komandosi szkolą cywilnych medyków
W poszukiwaniu majora Serafina
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Przedwczesny triumf
Wioślarze mistrzami świata, a pięcioboiści znów na podium
Historia jest po to, by z niej czerpać
Medycyna na trudne czasy
Kawaleria pancerna spod znaku 11
Świadczenia mieszkaniowe w górę
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
15 lat pomocy i pamięci
Wyspa komandosów i walka z morskim żywiołem
W crossie w Lublińcu powtórka sprzed roku
Rekompensaty na nowych zasadach
Umowa na rakiety do F-35 jeszcze w tym roku
Od doświadczeń z wojny do pokolenia Z
Na Baltexpo o bezpiecznym morzu
F-35 z Norwegii znowu w Polsce
Rozwijanie śmigłowcowych zdolności
Terytorialsi dłużej będą wspierać Straż Graniczną
Para ratowników i pies w kopalni złota
Medale pięcioboistów Wojska Polskiego
W obronie gazoportu
Żołnierze testują nowoczesne drony. To polska robota
Cios w plecy
Natowska sieć rurociągów obejmie Polskę
AWL zainaugurowała rok akademicki 2025/26
RAF nad Polską. Cel: patrolować i odstraszać
„Road Runner” w Libanie
Koniec pewnej epoki
Apache i Chinook a sprawa polska
Ustawa schronowa – nowe obowiązki dla deweloperów
Polsko-unijne rozmowy o „murze dronowym”
Żołnierz na urlopie i umowie zlecenie?
Logistycy świętują
Żandarmeria skontroluje także cywilów
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Polski „Wiking” dla Danii
Strategiczna inwestycja w Bumarze-Łabędy
Unia chce zbudować „mur dronowy"
Wyzwaniem – czas
Owad z drukarki
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Speczespół wybierze „Orkę”
Kircholm 1605
Sk@rp do ochrony wybrzeża
Baltexpo ‘25 wystartowały
Kraków – strategiczne centrum wojskowej medycyny
Pływali jak morscy komandosi
Terytorialsi ćwiczyli taktykę i walkę z pożarem
Władze USA zapowiadają poważne zmiany w amerykańskiej armii
Bataliony Chłopskie – bojowe szeregi polskiej wsi
Brytyjczycy na wschodniej straży
Koniec dzieciństwa
Jak skutecznie szkolić polskie wojsko?
Wojsko podzieli się Merkurym 2.0
Jednym głosem w sprawie obronności
Wkrótce rusza pilotaż powszechnych szkoleń obronnych
Drony w natarciu
Pokój na Bliskim Wschodzie? Podpisano kluczowe porozumienie
Maratońskie święto w Warszawie
Trwa dobra passa reprezentantów Wojska Polskiego
Abolicja dla ochotników
Lubuscy pancerniacy sforsują Odrę

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO