moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Rok generała Hallera

Stał na czele Błękitnej Armii – najliczniejszej polskiej formacji wojskowej na obczyźnie podczas I wojny, dowodził też zwycięskimi oddziałami podczas wojny z bolszewikami i to właśnie on dokonał zaślubin Polski z morzem. Senat zdecydował, że 2017 jest rokiem generała Józefa Hallera. W organizację obchodów upamiętniających słynnego dowódcę włączyło się wojsko.

– Generał Józef Haller był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców i polityków związanych z obozem narodowym i chrześcijańsko-demokratycznym – głosi uchwała senatu ustanawiająca rok 2017 rokiem gen. Hallera. W tym roku – jak podkreślili senatorowie – przypadają okrągłe rocznice wydarzeń związanych z działalnością generała. 7 lutego minie 150 lat od powstania we Lwowie pierwszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, polskiej organizacji patriotycznej i paramilitarnej. Od 1913 roku Haller był członkiem komendy „Sokoła” i jego instruktorem. Z kolei 4 czerwca przypada 100. rocznica powołania Błękitnej Armii, polskiej ochotniczej formacji wojskowej we Francji dowodzonej przez gen. Hallera. Natomiast 10 października 1937 roku został prezesem Rady Naczelnej partii chrześcijańsko-demokratycznej Stronnictwo Pracy.

Dokument o generale

Z okazji Roku Hallera w Polsce i we Francji odbędą się uroczystości upamiętniające generała. W ich organizację zaangażowały się polska armia i Ministerstwo Obrony Narodowej. 29 stycznia w Kościerzynie żołnierze 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej, kontynuującej tradycje przedwojennej 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty, wezmą udział w obchodach 97. rocznicy wkroczenia do miasta wojsk dowodzonych przez gen. Hallera. Ich zadaniem było wyzwolenia tych ziemi spod zaboru pruskiego.

Centralna Biblioteka Wojskowa w kooperacji z TVP realizuje też film o Błękitnej Armii i jej dowódcy. – To będzie fabularyzowany dokument z udziałem aktorów i grup rekonstrukcyjnych – podaje Jan Tarczyński, dyrektor CBW. W ramach przygotowań do realizacji dokumentu historycy m.in. z CBW przeprowadzili kwerendę w polskich i francuskich archiwach wojskowych. Odnaleźli m.in. plany obozów rekrutacyjnych, w których powstawała polska armia, protokoły z rozmów polsko-francuskich na temat jej utworzenia, archiwalne zdjęcia i filmy dokumentujące szlak bojowy Błękitnej Armii. Film ma być gotowy we wrześniu.


Film: PSSW Haller

W drugiej połowie roku planowana jest w Warszawie, prawdopodobnie na Zamku Królewskim, duża wystawa polsko-francuska poświęcona gen. Hallerowi. – Jednocześnie we Francji nasza ambasada będzie organizować uroczystości w miejscach, gdzie stacjonowały jednostki Błękitnej Armii – powiedział polsce-zbrojnej.pl prof. Wojciech Fałkowski, wiceminister obrony.

Pod koniec 2016 roku Narodowy Bank Polski wyemitował złotą i srebrną monetę kolekcjonerską upamiętniającą gen. Hallera.

Walki legionowe

Generał Józef Haller urodził się 13 sierpnia 1873 roku pod Krakowem. Po studiach na wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu rozpoczął służbę w austriackim 11 Pułku Artylerii, jednak po 15 latach służby, w 1910 roku, wystąpił z armii. – Osiągnąwszy stopień kapitana, nie mogąc się niczego więcej w artylerii austriackiej nauczyć, opuszczam ją by w inny sposób służyć krajowi, aż do chwili, w której Ojczyzna mnie będzie potrzebowała – napisał Haller we wspomnieniach.

Działał potem w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” organizując tajne szkolenia wojskowe dla polskiej młodzieży. Po wybuchu I wojny rozpoczął formowanie Legionu Wschodniego we Lwowie. – Ponieważ część jego żołnierzy odmówiła złożenia przysięgi na wierność austriackiemu cesarzowi, legion się rozpadł – mówi Tomasz Zieliński, historyk zajmujący się okresem I wojny.

Haller zebrał legionistów, którzy chcieli dalej walczyć i stworzył 3. Pułk Legionów. Jednostka brała udział w obronie Karpat Wschodnich przed Rosjanami. W lipcu 1916 roku płk Haller objął dowództwo 2. Brygady Legionów Polskich. 15 lutego 1918 roku, wraz z podległymi oddziałami, przebił się przez front austriacko-rosyjski, aby połączyć się ze stacjonującymi w Rosji polskimi formacjami. Wkrótce stanął na czele 5. Dywizji Strzelców Polskich, a następnie Korpusu Polskiego na Ukrainie.

Błękitna Armia

W lipcu 1918 roku generał dotarł do Francji, gdzie 4 października objął dowództwo nad formującą się ochotniczą Armią Polską. Państwa Ententy uznały Błękitną Armię, zwaną tak od koloru mundurów, za jedyną samodzielną, sojuszniczą i współwalczącą armię polską. W 1918 roku polskie oddziały wzięły udział w walkach z Niemcami w Wogezach i Szampanii. W 1919 roku Armia Polska licząca niemal 70 tysięcy żołnierzy została przetransportowana do Polski. Wzięła udział w zwycięskich walkach polsko-ukraińskich w Galicji Wschodniej i na Wołyniu. – Nowoczesna broń Błękitnej Armii, zwłaszcza samoloty i czołgi Renault FT-17, wzmocniły tworzące się wojsko polskie – zaznacza historyk.

Generał przybył do Warszawy 21 kwietnia 1919 roku witany jak bohater narodowy. Dwa miesiące później dowodził Frontem Południowo-Zachodnim, zaś w październiku powierzono mu Front Pomorski i zadanie pokojowego przejęcia Pomorza przyznanego Polsce na mocy Traktatu Wersalskiego. Akcja rozpoczęła się 18 stycznia 1920 roku od zajęcia Torunia i trwała do 11 lutego, kiedy ostatni żołnierze niemieccy opuścili Gdańsk. 10 lutego w Pucku generał dokonał symbolicznych zaślubin Polski z morzem. – Rzeczpospolita stała się znów władczynią na swoim Bałtyku – wspominał Haller.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej gen. Haller został Generalnym Inspektorem Armii Ochotniczej, a w trakcie Bitwy Warszawskiej dowodził wojskami broniącymi przedpola stolicy. W odrodzonej Polsce pełnił funkcję m.in. Generalnego Inspektora Artylerii, stał też na czele Związku Harcerstwa Polskiego. – W 1926 roku po skrytykowaniu przewrotu majowego Józefa Piłsudskiego został przeniesiony w stan spoczynku – przypomina Zieliński.

W latach 1936–1939 gen. Haller był jednym z organizatorów i przywódców opozycyjnego wobec sanacji Frontu Morges, a w 1937 roku został prezesem nowo utworzonego Stronnictwa Pracy. Po wybuchu II wojny przedostał się do Wielkiej Brytanii i został ministrem oświaty w Rządzie na Uchodźstwie. Zmarł 4 czerwca 1960 roku w Londynie. 33 lata później jego prochy spoczęły w kościele garnizonowym w Krakowie.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe

dodaj komentarz

komentarze


Nowelizacja ustawy o obronie z podpisem prezydenta
Szczyt przywódców ws. Ukrainy
Małopolscy terytorialsi tym razem walczyli z suszą
Lockheed Martin wspiera polskich weteranów
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Banki – nowi partnerzy PGZ-etu
Wicepremier Kosiniak-Kamysz rozmawia o technologiach nuklearnych
„Żelazny obrońca” na Bugu
Polski żołnierz pobił w Chinach rekord świata
Laury MSPO przyznane
Brytyjczycy żegnają Malbork
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Gen. Nowak: Pilotom wolno mniej
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Terytorialsi na pętli
Awaryjne lądowanie wojskowego śmigłowca
Wielkie zbrojenia za Odrą
Nocne ataki na Ukrainę
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Żandarmeria skontroluje także cywilów
„Pamięć o nim będzie szybować wysoko”
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Wyróżnienia dla najlepszych
Terytorialsi w Pieninach
Morski Drozd, czyli polski ekranoplan
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Agencja Uzbrojenia na zakupach. Kieleckie targi to dopiero początek
Dwie agresje, dwie okupacje
Dobre wieści o Muzeum Wojska Polskiego
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Zielona lista, czyli decyzja należy do żołnierza
Drony na celowniku
Drony nad Polską
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Na otwartym morzu mierzą daleko!
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
„Koalicja chętnych” o kolejnych działaniach w sprawie Ukrainy
Startuje „Żelazny obrońca”
Hekatomba na Woli
Świetne występy polskich żołnierzy
Z najlepszymi na planszy
Spotkanie Trump-Nawrocki
Zwycięska batalia o stolicę
„Żelazna Dywizja” na Narwi
PGZ idzie w morze
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Orlik na Alfę
Certyfikacja „Dwunastki” na XII zmianę do Libanu
Amerykańsko-rosyjski szczyt na Alasce
Współpraca z Koreą ma wymiar strategiczny
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
„Żelazny obrońca” wkracza w decydującą fazę
Beret „na rekinka” lub koguta
Polska chce przyjąć więcej wojsk z USA
„Road Runner” w Libanie
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
Informacja geoprzestrzenna na współczesnym polu walki
K9 ładowane z automatu
Statuetki dla tuzów biznesu
Polska i Szwecja, razem na rzecz bezpieczeństwa
Premier i szefowa UE na granicy w Krynkach

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO