moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

„Paszporty Ładosia” ratowały życie

3262 nazwisk znalazło się na liście zidentyfikowanych osób pochodzenia żydowskiego, których polscy dyplomaci w Szwajcarii próbowali ratować w czasie II wojny światowej wystawiając im fałszywe paszporty. Publikacja Instytutu Pileckiego zawiera spis tylko części osób objętych akcją, według badaczy mogło ich być nawet 8-10 tys.

– Nasza publikacja to pierwsza próba odtworzenia imiennej listy posiadaczy dokumentów, które symbolicznie nazwano „paszportami życia” – mówił dr Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego, podczas konferencji w Warszawie. Na spotkaniu w IP zaprezentowano książkę „Lista Ładosia”, czyli imienny spis 3262 Żydów zagrożonych zagładą, którym w czasie wojny polskie poselstwo w Szwajcarii wystawiło fałszywe paszporty. Dokumenty te wielu z nich pomogły uniknąć wywózek do obozów zagłady i przetrwać Holokaust. – Publikacja ma przełomowe znaczenie dla ukazania zaangażowania państwa polskiego w organizację pomocy dla ludności żydowskiej zagrożonej Holokaustem – zauważył Piotr Gliński, minister kultury.

Lista dotyczy działalności tzw. grupy berneńskiej, czyli polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie oraz przedstawicieli organizacji żydowskich. Liderem grupy był Aleksander Ładoś, pełniący w czasie wojny misję polskiego posła w Bernie.

Od 1941 roku do końca 1943 roku członkowie grupy nielegalnie kupowali, sporządzali i dostarczali osobom zagrożonym zagładą sfałszowane paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa czterech państw Ameryki Południowej i Środkowej: Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru. Latynoamerykańskie paszporty pomagały ich posiadaczom uniknąć wywózek do obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano zwykle do obozów dla internowanych, gdzie pewna część doczekała końca wojny. Oprócz Ładosia w akcję paszportową zaangażowani byli pracownicy konsulatu: Stefan Ryniewicz, Konstanty Rokicki, Juliusz Kühl oraz członkowie żydowskich organizacji: Abraham Silberschein i Chaim Eiss.

– Pełna liczba osób, którym wystawiono dokumenty pozostaje nieznana, jednak zachowane numery seryjne oraz raporty Silberscheina pozwalają oszacować, że akcja paszportowa mogła objąć 8-10 tys. osób – mówił dr Jakub Kumoch, ambasador Polski w Szwajcarii i redaktor naukowy publikacji. Z tej grupy badaczom udało się zidentyfikować 3262 osoby. Większość z nich – 2306 osób – to obywatele Polski, 381 – Niemiec i 377 – Holandii.

Na liście można znaleźć m.in. nazwiska uczestników powstania w getcie warszawskim Cywii Lubetkin i Icchaka Cukiermana oraz Adama Daniela Rotfelda, późniejszego polskiego ministra spraw zagranicznych. – Grupa Ładosia pomagała też Żydom z 12 innych krajów europejskich m.in. Czechosłowacji, Austrii, Francji i Węgier – dodała Monika Maniewska z IP, współautorka „Listy Ładosia”.

Spośród tych 3262 osób ocalało 796 Żydów, 957 nie udało się przeżyć wojny, losy pozostałych są nieznane. Zdaniem badaczy, liczba uratowanych dzięki grupie berneńskiej osób jest jednak znacznie dłuższa. – Szacujemy, że grupa Ładosia przyczyniła się do ocalenia 2-3 tys. Żydów – podał dr Kumoch.

Publikacja opracowana i wydana przez Instytut Pileckiego jest efektem blisko dwuletnich badań. Autorzy opracowania: dr Kumoch, Monika Maniewska, Jędrzej Uszyński i Bartłomiej Zygmunt prace badawcze prowadzili przy wsparciu ekspertów z Instytutu Pamięci Narodowej, Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Przeszukali wiele archiwów, między innymi Bad Arolsen, Yad Vashem czy Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Jak zapowiedział dyrektor Instytutu, badania będą kontynuowane. – Planujemy wydać kolejną, uaktualnioną listę i mamy nadzieje, że dzięki rozpowszechnieniu wiedzy o grupie Ładosia zgłoszą się do nas osoby, które pomogą dotrzeć do informacji o kolejnych osobach objętych akcją paszportową – apelował dr Kozłowski.

Publikacja „Lista Ładosia” od przyszłego tygodnia będzie dostępna przez stronę Instytutu Pileckiego. Tam też można znaleźć elektroniczną wersję tej listy.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Igor Smirnow/ KPRP, Anna Dąbrowska

dodaj komentarz

komentarze


PT-91, czyli trzy dekady twardej służby
 
Pierwszy polski lot Apache’a
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
Dzieci wojny
Rekompensaty na ostatniej prostej
Prezydent Trump spotkał się z szefem NATO
„Niegościnni” marynarze na obiektach sportowych w Ustce
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
Pancerny drapieżnik, czyli Leopard 2A5
Podejrzane manewry na Bałtyku
K9 i FlyEye na poligonie w Ustce
Pucharowe zmagania Polaków
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Nabór do „Wakacji z wojskiem” 2025 trwa
Więcej niż ćwiczenia
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Święto sportów walki w Warendorfie
Blue Force vs Red Force w Orzyszu
Niemal 500 absolwentów AWL-u już oficjalnie oficerami WP
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
Pół tysiąca terytorialsów strzeże zachodniej granicy
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Wołyń – pamiętamy
Armia pomoże służbom na zachodniej granicy
Demony wojny nie patrzą na płeć
12 tys. żołnierzy gotowych do działania
Czarna Pantera celuje
Lotnicy uratowali Wielką Brytanię
Wyższe stawki dla niezawodowych
Jak Orlęta stają się Orłami?
Terytorialsi zawitają do Płocka
Nowe Abramsy już w Wesołej
Pieta Michniowska
W tydzień poznali smak żołnierskiego fachu
Cel: zbudować odporność państwa
Czarne Pantery, ognia!
Polacy i Holendrzy razem dla obronności
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
PGZ buduje suwerenność amunicyjną
Planowano zamach na Zełenskiego
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Niebezpieczne incydenty na polsko-białoruskiej granicy
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o obronie ojczyzny. Teraz czas na Senat
Warsztaty dają siłę
Odznaczenia za misję
Nawrocki przedstawia kierownictwo BBN-u
Ostatnia niedziela…
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
Korzystne zmiany w dodatkach dla sił powietrznych
Dwa tygodnie „rozgryzania” Homara-K
Tłumy na zawodach w Krakowie
Umacnianie ściany wschodniej
W drodze do amunicyjnego bezpieczeństwa
Kajakami po medale
Broń przeciwko wrogim satelitom
Ewakuacja Polaków z Izraela
Tak walczyły pancerne kolosy
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Żołnierz ranny na granicy
BWP-1 – historia na dekady
MSWiA: Zachodnia granica jest bezpieczna

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO