moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Płk Krasnodębski – pierwszy dowódca Dywizjonu 303

115 lat temu urodził się pułkownik pilot Zdzisław Krasnodębski, twórca i pierwszy dowódca legendarnego myśliwskiego Dywizjonu 303, który wsławił się podczas bitwy o Anglię. Oficer walczył też w wojnie polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej i kampanii francuskiej. W trakcie II wojny światowej dwukrotnie zestrzelony, ratował się skacząc ze spadochronem z płonącego myśliwca.

– Jest bohaterem bitwy o Anglię a jego wizerunek widnieje na jednym z samolotów myśliwskich MiG-29 z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim. Jednak dziś płk pil. Zdzisław Krasnodębski „Król” jest trochę zapomniany – mówi dr Maciej Tomczyk, badacz dziejów polskiego lotnictwa.

Krasnodębski urodził się 10 lipca 1904 roku w Woli Osowińskiej na Podlasiu. Był wnukiem powstańca styczniowego. Z wojskiem związał się bardzo wcześnie, bo już jako 16-latek. Zgłosił się do armii podczas wojny polsko-bolszewickiej i został przydzielony do 201 Pułku Piechoty, z którym brał udział w bitwie nad Niemnem w październiku 1920 roku.

Skok z myśliwca

Po wojnie zdał maturę w Lwowskim Korpusie Kadetów, ukończył też Oficerską Szkołę Lotnictwa w Grudziądzu. Dostał przydział do 111 Eskadry Myśliwskiej. – Był wyróżniającym się pilotem i swoją jednostkę reprezentował na wielu imprezach, m.in. na pokazach polskiego lotnictwa myśliwskiego w Bukareszcie – podaje dr Tomczyk. Od 1935 roku oficer dowodził 111 Eskadrą, a dwa lata później został dowódcą 3 Dywizjonu Myśliwskiego. Na jego czele walczył we wrześniu 1939 roku. 3 września, podczas powietrznego starcia z niemieckimi Messerschmittami, samolot kpt. Krasnodębskiego został zestrzelony. Pilot uratował się skacząc ze spadochronem i powrócił do swojej eskadry. Przez Rumunię przedostał się do Francji, gdzie dowodził grupą polskich pilotów, a po upadku Francji razem z innymi lotnikami dotarł do Anglii.

Już w lipcu 1940 roku oficer otrzymał rozkaz zorganizowania polskiego dywizjonu myśliwskiego i 2 sierpnia objął dowództwo stacjonującego w Northolt pod Londynem 303 Dywizjonu Myśliwskiego. Dzięki staraniom Krasnodębskiego władze brytyjskie zgodziły się na nadanie dywizjonowi imienia Tadeusza Kościuszki i namalowanie na kadłubach Hurricane’ów i Spitfire’ów emblematu z krakowską czapką i kosami. – Dziś noszą go MiGi-29 stacjonujące w Mińsku Mazowieckim – dodaje historyk.

31 sierpnia Dywizjon włączył się w bitwę o Anglię. „Naszym zadaniem jest niedopuszczenie bombowców do celu, więc pełny gaz i do ataku. Chęć zwycięstwa jest tak wielka, że zapomina się o wszystkim i widzi się tylko wroga” – opisywał płk Krasnodębski we wspomnieniach. Kilka dni po rozpoczęciu walk, 6 września 1940 roku, Hurricane mjr. Kransodębskiego został trafiony. „Nagle posypało się szkło z zegarów mojej maszyny, zbiornik z paliwem podziurawiony pociskami, leje się z niego płonąca benzyna i wypełnia całą kabinę ogniem. Odpinam pasy, otwieram kabinę, drzwiczki i wyskakuję” – wspominał pilot. Oficerowi udało się uratować z płonącego myśliwca, a podczas spadania na ziemię ochraniał go w swojej maszynie porucz. Witold Urbanowicz. „Nagle zobaczyłem niedaleko mnie na spadochronie jakaś taka zabawka, człowiek huśta się, i Messerschmita, który atakował” – opowiadał Urbanowicz w 1980 roku w audycji Radia Wola Europa.

Symbol bohaterstwa

Krasnodębski z poparzeniami 70 proc. ciała trafił do szpitala, a dowództwo Dywizjonu objął porucz. Urbanowicz. Pilota w szpitalu odwiedził gen. Władysław Sikorski, Naczelny Wódz i odznaczył go za odwagę Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Po prawie rocznym leczeniu, kilku operacjach plastycznych i rekonwalescencji, latem 1941 roku Krasnodębski znów znalazł się w szeregach armii, nie wrócił już jednak do latania bojowego. Został wysłany z Misją Wojskową do Kanady, gdzie werbował młodych rekrutów do Polskich Sił Zbrojnych. Potem do końca wojny pełnił różne funkcje dowódcze. Był m.in. dowódcą Polskiej Szkoły Pilotażu w Newton i stacji myśliwskiej w Heston, brał udział w organizacji 131 Skrzydła Myśliwskiego oraz studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Szkocji.

Z powodu przejęcia przez komunistów władzy w Polsce pilot postanowił pozostać na emigracji. Wraz z żoną Wandą, żołnierzem Armii Krajowej i uczestniczką powstania warszawskiego, której udało się wydostać z kraju, przeniósł się do Południowej Afryki, a następnie do Kanady. Pracował tam jako inspektor w firmie lotniczej, działał w organizacjach kombatanckich i polonijnych. Zmarł 3 sierpnia 1980 roku w Toronto w wieku 76 lat.

Pamiątka wydobyta z ziemi

Dziesięć lat później silnik zestrzelonego Hurricane'a płk Krasnodębskiego został wydobyty z ziemi i wyeksponowany w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Teraz eksponat jest w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. W 2009 roku pilot został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Z inicjatywy Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce prochy płk. Krasnodębskiego i jego żony zostały sprowadzone do Polski i 14 maja 2014 roku uroczyście pochowane na powązkowskim Cmentarzu Wojskowym w Warszawie. – Pułkownik Zdzisław Krasnodębski i jego żona Wanda są dla nas symbolem bohaterstwa, determinacji oraz nieustannej walki o wolną Polskę – podkreślał biskup polowy WP Józef Guzdek podczas mszy w Katedrze Polowej WP. Z kolei Krzysztof Tomczak, komendant Stowarzyszenia Weteranów mówił podczas uroczystości, że państwo Krasnodębscy reprezentują pokolenie nieugiętych i niepokonanych. „To pokolenie nie musiało się uczyć patriotyzmu, ono było nim przesiąknięte”.

AD

autor zdjęć: muzeumsp.pl

dodaj komentarz

komentarze


„Swift Response ‘25”, czyli lekka piechota w ciężkim terenie
 
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Generał „Grot” – pierwszy dowódca AK
Inwestycja w żołnierzy
Podróż w ciemność
Więcej na obronność, silniejsze NATO
Pestki, waafki, mewki – kobiety w Polskich Siłach Zbrojnych
Rodzinne ćwiczenia z wojskiem
Kajakami po medale
Szczyt w Hadze zakończony, co dalej?
Świat F-35
Historyczne zwycięstwo ukraińskiego F-16
Wyższe stawki dla niezawodowych
Ratownik w akcji
Bałtyk – wciąż bezpieczny czy już nie?
The Power of Infrastructure
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Musimy być szybsi niż zagrożenie
Policja ze wsparciem wojskowego Bayraktara
Żołnierze PKW Irak są bezpieczni
Szczyt NATO nie tylko o wydatkach na obronność
„Różycki” zwodowany
Pierwsze oficerskie gwiazdki
Nowa dostawa Homarów-K
Rakiety dla polskich FA-50
NATO przechodzi do działania
GROM’s DNA
Odbudowa obrony cywilnej kraju
Wybierz Wydarzenie Historyczne Roku
Święto sportów walki w Warendorfie
Śmierć gorsza niż wszystkie
Posłowie za wypowiedzeniem konwencji ottawskiej
Na Dolnym Śląsku „Wakacje z WOT” coraz popularniejsze
Strażnicy polskiego nieba
Rosyjska maszyna Su-24 przechwycona przez polskie F-16
Marynarka świętuje i zaprasza na okręty
Policjanci w koszarach WOT
Flyer, zdobywca przestworzy
Planowano zamach na Zełenskiego
Dzień, który zmienił bieg wojny
Kadeci z NATO i z Korei szkolili się w Karkonoszach
Sukcesy żołnierzy na międzynarodowych arenach
Ewakuacja Polaków z Izraela
Dekapitacyjne uderzenie w Iran
Polki wicemistrzyniami Europy w szabli
Pionierski dron
Specjalsi pod nowym dowództwem
Pociski do FA-50 i nowe Rosomaki
K2. Azjatycka pantera
Żołnierze WOT-u szkolili się w Słowenii
USA przyłączyły się do ataku Izraela na Iran
Polska z dodatkowym wsparciem sojuszników
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Gen. Szkutnik o planach 18 Dywizji
Drukowanie dronów
Nie żyje żołnierz PKW Irak
Prawo dla kluczowych inwestycji obronnych
Zbrodnia we wsi, której już nie ma
Wypadek Rosomaka
Terytorialsi z Dolnego Śląska najlepiej wysportowani
Żołnierze z 10 Brygady Kawalerii Pancernej powalczą w IV lidze
Pancerny kot w polskim wojsku
Podejrzane manewry na Bałtyku

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO