Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek", Stocznia Gdańska i Stocznia Szczecińska zostały odznaczone złotymi medalami „Za Zasługi dla Obronności Kraju”. Wyróżnienia przyznał minister Antoni Macierewicz za szczególne zasługi w działalności na rzecz suwerennej i niepodległej Polski podczas protestów robotniczych w latach 1970, 1980 i 1981.
– Byliście gotowi dla wolności Polski zaryzykować życie, postawiliście na szali wszystko, co najważniejsze. Wasze poświęcenie i walka doprowadziły Polaków do niepodległości – mówił minister obrony Antoni Macierewicz w siedzibie MON-u podczas ceremonii przyznania odznaczeń zakładom, których robotnicy brali udział w protestach w okresie PRL-u.
Za działalność na rzecz bezpieczeństwa kraju i walki o niepodległość Polski szef resortu obrony odznaczył złotym medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju”: Kopalnię Węgla Kamiennego „Wujek", Stocznię Szczecińską (dawniej im. Adolfa Warskiego) i Stocznię Gdańską.
Walczyli jak żołnierze
– Jesteście przedstawicielami polskich robotników, którzy przejęli od polskich żołnierzy obowiązek walki o niepodległość kraju, dziękuję wam w imieniu Rzeczypospolitej – mówił minister do przedstawicieli odznaczonych instytucji.
Jak dodał Antoni Macierewicz, w czasach komunistycznych mówiono, że robotnicy protestowali, bo chodziło im tylko o podwyżki i lepsze życie. – Walczyliście o lepsze życie dla Polaków i Polski, abyśmy nie byli traktowani jak niewolnicy przez sowiecki reżim, a sprowadzanie waszej walki tylko do spraw ekonomicznych było próbą rozbicia polskiego ruchu niepodległościowego – mówił szef resortu obrony.
Minister przypomniał też, że w latach 1970 i 1981 sowieccy oficerowie w polskich mundurach wyprowadzili przeciw robotnikom polskich żołnierzy, aby skonfliktować wojsko ze społeczeństwem. – Nienawiść między Polakami miała stać się źródłem siły sowieckiej. Chodziło o to, żeby rękoma Polaków zamordować nadzieję polską, ale wy sprawiliście, że te zamiary obróciły się wniwecz – mówił szef MON-u.
Bohaterscy robotnicy
Podczas uroczystości głos zabrali również przedstawiciele wyróżnionych zakładów. – Ofiara krwi naszych braci górników zabitych 16 grudnia 1981 roku uczyniła z nich bohaterów, których do dziś czcimy – mówił Michał Paprotny, dyrektor Kopalni „Wujek”, dziękując za medal. Podkreślił też, że dziś ważne są wszystkie inicjatywy podejmowane w celu upamiętnienia tamtych wydarzeń.
Przemysław Sztandera, wiceprezes Stoczni Gdańsk SA przypomniał, że stocznia jest kolebką Solidarności, symbolem walki o wolność i demokrację naszego kraju. – Za tę wolność stocznia zawsze będzie gotowa walczyć – mówił Sztandera.
Prezes Szczecińskiego Parku Przemysłowego (zarządca majątku Stoczni Szczecińskiej) Andrzej Strzeboński dodał z kolei, że otrzymany dziś medal to odznaczenie dla pokoleń stoczniowców, którzy zawsze stawali do walki w imię wolności, solidarności i sprawiedliwości.
Za działalność na rzecz suwerennej Polski minister obrony wyróżnił złotymi medalami „Za Zasługi dla Obronności Kraju” Szczepana Chojnackiego, Jana Jasińskiego, Janusza Kotowicza i listem gratulacyjnym śp. Kazimierza Szołocha – członków gdyńskiego komitetu strajkowego z 1970 roku.
Uroczystość zakończyła się defiladą Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego przed Ministerstwem Obrony Narodowej i złożeniem wieńca pod tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej z 2010 roku.
Walki o wolność
Kopalnia „Wujek”, Stocznia Gdańska i Stocznia Szczecińska są symbolami oporu i walki o niepodległość Polski w czasach komunistycznych. W grudniu 1970 roku przez Wybrzeże przetoczyła się fala demonstracji przeciwko PRL-owskim władzom. Strajki wybuchły m.in. w obu stoczniach. Do stłumienia protestów władze wysłały uzbrojone oddziały milicji i wojska, które użyły broni i ostrej amunicji.
17 grudnia w Szczecinie w kierunku demonstrujących oddano strzały, zginęło 14 osób. Kolejne dwie zostały zastrzelone następnego dnia w czasie starć w okolicach bram stoczni. Także w Stoczni Gdańskiej podczas tłumienia protestów zabito trzech robotników. W sumie, według oficjalnych danych, na ulicach Gdańska, Gdyni, Szczecina i Elbląga od kul zginęło 45 osób, a ponad 1100 zostało rannych.
Stocznie zapoczątkowały też kolejne protesty latem 1980 roku. 14 sierpnia jako pierwsza strajk okupacyjny ogłosiła załoga Stoczni Gdańskiej. Szybko przekształcił się on w ogólnopolski protest społeczeństwa przeciw władzy komunistycznej, do którego przyłączały się kolejne zakłady, w tym stocznia w Szczecinie. Strajki zakończyły się 31 sierpnia podpisaniem ze stroną rządową porozumień, które przewidywały spełnienie postulatów robotników, m.in. demokratyzacji Polski i poprawy warunków życia. Strajki zapoczątkowały też tworzenie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”.
Kiedy 13 grudnia 1981 roku władze PRL-u ogłosiły wprowadzenie stanu wojennego, w zakładach zorganizowano strajk okupacyjny. W Szczecinie protesty rozbiły oddziały wojska, milicji i ZOMO, strajkujących stoczniowców gdańskich uzbrojone oddziały ZOMO siłą usunęły ze stoczni. Najbardziej dramatyczne wydarzenia rozegrały się 16 grudnia na terenie Kopalni „Wujek", gdzie doszło do masakry górników. Siły milicji i ZOMO spacyfikowały protestujących, od kul zginęło dziewięciu górników, a ponad 20 zostało rannych.
Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” nadawany jest przez ministra obrony narodowej osobom, które swoją pracą lub działalnością przyczyniły się do rozwoju i umocnienia obronności kraju. Może go również otrzymać jednostka wojskowa, organizacja lub instytucja m.in. w uznaniu działań na rzecz bezpieczeństwa kraju.
autor zdjęć: por. Robert Suchy / CO MON
komentarze