Na wojnie to głowa, a nie mięśnie decydują o życiu – mówi Naval, były żołnierz GROM-u. Przed wstąpieniem do wojska był robotnikiem, potem służył lata na zagranicznych misjach. Podczas spotkania w Centrum Weterana opowiadał, jak trafił z fabryki do specjalsów i przeszedł jeden z najtrudniejszych treningów wojskowych na świecie – survival w amerykańskiej dżungli.

Naval, znany operator Jednostki Wojskowej GROM, podczas „Wieczoru z weteranem” sięgnął wspomnieniami do swojej młodości. Opowiadał, jak w latach 80. oglądał filmy w rodzaju „Czterej pancerni i pies” czy „Hans Kloss. Stawka większa niż życie” i marzył, by wstąpić do… Legii Cudzoziemskiej. Zamiast tego został ślusarzem spawaczem i zaczął pracę w fabryce kotłów.

Kiedy dostał wezwanie do Wojskowej Komisji Uzupełnień, pomyślał jednak, że nie chce służyć w zwykłej jednostce. Trafił do 1 Pułku Specjalnego w Lublińcu. Ale nie mógł wejść do elitarnego grona specjalsów, bo edukację zakończył na szkole zawodowej, a żeby dostać się do GROM-u, musiał mieć średnie wykształcenie. Dlatego po odbyciu obowiązkowej służby poszedł do liceum. Dopiero po trzech latach wysłał dokumenty do JW GROM. Był rok 1998. Musiał przejść selekcję w Bieszczadach, wyczerpującą fizycznie i psychicznie próbę, którą kończy dziesięciu na stu kandydatów. Jemu się udało.

Został żołnierzem GROM-u. – Nie wiedziałem, co mnie czeka. To było jak wygrana w Lotto: oczekujesz dwóch milionów, a dostajesz cztery – mówił Naval. Swoją drogę do jednostki opisał w książce „Ostatnich gryzą psy” – patronem jej wydania jest „Polska Zbrojna”.

Podczas wieczoru w Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa były specjals powiadał o morderczych treningach żołnierzy GROM-u. – Gdy wylądowaliśmy nad Zatoką Perską, okazało się, że fale na morzu nie są tak wysokie, jak podczas naszych ćwiczeń na Bałtyku, gdy musieliśmy używać cięższego sprzętu, a z zimna drętwiały nam dłonie – relacjonował. Wspominał także kurs zorganizowany przez armię brytyjską w Belize. Ten kilkutygodniowy morderczy trening w dżungli Ameryki Środkowej, gdzie człowiek ma niewielkie szanse na przeżycie, opisał swojej pierwszej książce – „Przetrwać Belize”.

Na swoją pierwszą, trwającą pół roku misję ONZ Naval wyjechał w 1995 r. do Libanu. Służył w kompanii inżynieryjno-saperskiej, która budowała drogi i rozminowywała tereny na pograniczu libańsko-izraelskim. – Pewnego dnia dostaliśmy informację, że przy drodze, którą miał jechać izraelski patrol, członkowie miejscowych ugrupowań, takich jak Hezbollah czy Amal, podłożyli minę pułapkę. Nasi saperzy znaleźli ten ładunek i gdy chcieli go zdetonować, nagle otoczyło nas 10 czarnych mercedesów, z których wysiedli mężczyźni w skórach i z bronią. Mówili, że nie mają nic do ONZ-u, ale ładunek przeznaczony był dla wojsk izraelskich, dlatego też mamy się wynieść. Odjechali dopiero po kilku godzinach, gdy nadleciał onzetowski śmigłowiec, odgrażając się, że na tym nie koniec. Po miesiącu jeden z naszych samochodów wyleciał na minie, rannych zostało dwóch polskich żołnierzy – wspominał tragiczne wydarzenia sprzed 22 lat.

W kolejnych latach Naval aż dziewięć razy wyjeżdżał na misje bojowe do Iraku i Afganistanu. – Był czas, że lepiej znałem Bagdad niż Warszawę – żartował w czasie spotkania w Centrum Weterana. Mówił o jednej z operacji w wysokich górach afgańskich. Jego oddział czekał wtedy na transport do bazy, lecz trudne warunki atmosferyczne sprawiły, że samochody nie mogły dojechać. Padający rzęsisty deszcz spowodował bowiem, że przybrała rzeka. – O świcie musieliśmy przejść 11 kilometrów przez góry wraz z kilkoma zatrzymanymi więźniami oraz z ciężkim sprzętem. Szliśmy ponad osiem godzin, talibowie próbowali nas zatrzymać, organizując po drodze zasadzki – wspominał Naval. Nie zdradzał jednak szczegółów akcji, w których brał udział, ani nie ujawnił, za jaką operację otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Krzyża Wojskowego, najwyższe odznaczenie, jakie może dostać w Polsce żołnierz.

Po 14 latach służby odszedł z wojska. – Żołnierze z zespołów bojowych odchodzą ze służby podobnie jak wyczynowi sportowcy: przed czterdziestką i ze względu na stan zdrowia – tłumaczył. Dziś organizuje wyprawy, np. w Himalaje, prowadzi szkolenia, doradza i pisze książki.